Yalılar sular altında kalır, hamsi fiyatları 100 TL’ye fırlayabilir

Milliyet’ten Lider Yılmaz’ın haberine nazaran: Etraf ve Şehircilik Bakan Yardımcısı Prof. Dr. Mehmet Emin Birpınar, TBMM İklim Araştırma Komitesi’nde global ısınmanın devamı halinde yaşanabilecekleri anlattı.

Birpınar, komitede özetle şunları kaydetti:

ADA ÜLKELERİ YOK OLACAK

Sıcaklıklar yüzyılın sonuna kadar 3-4 derece artarsa, deniz düzeyinin 5 metreye kadar yükseleceğini, bu türlü olduğu vakit da birçok ada ülkesinin yok olacağını, bütün kıyı ülkelerinin yahut kıyısı olan, deniz düzeyinde olan birçok yerin sular altında kalacağını, tahminen de işte, İstanbul Boğazı’nda öbür binaların yalı olacağını görebileceğiz.

AL-KULLAN-DÖNÜŞTÜR

Kömür, doğal gaz ve petrol üzere fosil yakıtlar nedeniyle çıkan gazlar, gübre ve hayvandan kaynaklanan başta olmak üzere bir sürü gaz atmosfere karışıyor. Nüfus arttıkça insanların et muhtaçlığı, hayvan yetiştiriciliği artıyor, buralardan oluşan gazlar atmosfere gidiyor. Dünya maalesef çok tüketim toplumu haline geldi. ‘Al-kullan-at’ modelinin artık değişmesi, “al-kullan-geri dönüştür” modeli olan, lineer iktisattan döngüsel iktisada geçişin sağlanması gerekiyor.

PARİS MUTABAKATI GÜZELE GİTMİYOR

Paris Muahedesi kapsamında Ek-2 listesinde olunca hem emisyonlarımızı azaltıp hem de finans yardımı alamayacak ülke pozisyonundayız. Ek-1’deki ülke olmadığımız için fondan yararlanamıyoruz. Hasebiyle, Dünya Bankası, Fransız ve Alman Kalkınma bankalarıyla 3 milyar dolarlık bir paket üzerinde her yıl -bunun belirli bir kısmı hibe, aşikâr bir kısmı ucuz kredi- üzerinde çalışıyoruz. Paris Mutabakatı maalesef düzgüne gitmiyor, Kyoto Protokolü üzere bir işe yaramıyor.

EMİSYON VERGİSİ GETİRİLEBİLİR

Türkiye, 17 Şubat 2021’de İklim Değişikliğiyle Gayret Sonuç Bildirgesi yayınladı. Dünyada son devirde bir iklim kanunu var. AB bunu çıkardı, başka ülkeler de çıkarmaya başladı. Biz de çalışma başladık. Mesela bacasından gaz çıkaran yahut bu emisyonları çıkaranlara vergi getirilebilir.

KONSER DEĞİL ETRAFA YATIRIM

İklim ve etraf tüm mahallî idarelerin ve belediye liderlerinin sorunu olmalı. Yani artık, konserlerle, şunlarla, bunlarla vakit geçirecek vakit yok; katiyetle etrafla ilgili yatırımlarını artırmaları ve etrafla ilgili ön plana çıkmaları gerekiyor.

POŞETTE 2 MİLYAR TL TASARRUF

2020’de 2 milyar 380 milyon adet poşet fiyatlı olarak satıldı ki bu yüzde 20’si, toplam meblağ 415 milyon TL gelir geldi. Bunun 25 kuruşun 22 kuruşu devlete geliyor, biz poşet fiyatını artırmıyoruz vatandaşa sorun olmasın diye. 1 Ocak 2019 prestijiyle plastik poşetlerin ücretlendirilmesiyle iki yıl içerisinde yüzde 80 azalma oldu ve 290 bin ton plastik atığın oluşumu engellendi. Bu sayede de yaklaşık 2 milyar TL’lık tasarruf sağlandı, 12 bin ton sera gazı emisyonlarının açığa çıkması engellenmiş oldu.

PARASIZ OLMUYOR

Türkiye’nin de Avrupa standardına gelebilmesi için etraf altyapısı için 70-80 milyar avroya muhtaçlığı var. Şayet biz altyapı projeleri için bu takviyeleri bulamazsak, hiçbir şey yapamayız. Parasız, finanssız bu işler olmuyor.

HAMSİ 100 TL’YE FIRLAR

Türkiye’de yapılan araştırmada iklim değişikliğine inancın yüzde 85’lere çıktığını görüyoruz. Neyle görüyoruz? Mesela Karadeniz Bölgesi’nde hamsi balığının fiyatı 50 liraya çıktı bu sene, seneye 100 liraya fırlayabilir. Neden? Zira iklim değişikliği ile Karadeniz ısınmaya başladı, hamsi kuzeye kaçıyor. Bizim balıkçı yakalayamayınca arz-talep istikrarından fiyatlar yükselmeye başlıyor.