Üniversite ‘toz metal’ üretimi için laboratuvar kurma çalışması başlattı

Sivas Bilim ve Teknoloji Üniversitesi, İleri Alaşımlar Üretim Merkezi Projesi kapsamında savunma sanayi ile medikal bölümde kullanılan ve Türkiye’de üretilmeyen, eklemeli imalatın ham unsuru toz metal üretimi yapacak.

Rektör Prof. Dr. Mehmet Kul, AA muhabirine, projeye 2020 yılında Sanayi ve Teknoloji Bakanlığının “Cazibe Merkezleri Destekleme Programı” kapsamında yapılan davetle başvurduklarını söyledi.

Projenin kabul edildiğini ve bu kapsamda bir pilot tesisin OSB’deki İş Geliştirme Merkezinde (İŞGEM) kurulması için çalışmalara başladıklarını belirten Kul, “Burada 3 sistemin kurulması planlanmıştı. Bunlardan biri eklemeli imalat. Eklemeli imalat son yıllarda dünyada süratli bir gelişim gösteriyor.” dedi.

Türkiye’de son yıllarda metal eklemeli imalat alanında bilhassa savunma sanayi firmalarının ve birtakım üniversitelerin atılım yaptığını kaydeden Kul, gelişmiş ülkelerdeki bu teknolojinin geldiği pozisyona ulaşabilmek için ülkede son yıllarda daha fazla yatırım ve bu mevzuda araştırma yapıldığını tabir etti.

Kul, bu kapsamda metal eklemeli imalat teknolojilerinden en yaygın olarak kullanılan metal toz yataklı sistemler üzerine yapacakları yatırımın ülke açısından kıymet taşıdığını vurguladı.

Bilhassa uzay ve havacılık ile medikal dallarındaki modüllerin imalatında kullanılan bu sistemlerde uçak motoru modülleri ve yapısal elemanları, protez ve dişlerde kullanılan metal altyapılar üzere epeyce değerli ve katma kıymeti yüksek gereçler üretildiğini belirten Kul, “Bu projeyle sahip olunacak üçlü sistem ile üniversitemiz bünyesinde de endüstride kullanılmak üzere alaşım gelişimi, tasarlanan alaşımlardan eklemeli imalat için toz üretimi ve tozlardan da 3 boyutlu modül üretimi yapılabilecek.” diye konuştu.

Eklemeli imalatın ham unsuru toz metalin Türkiye’de üretilmediğini ve çok kıymetli olduğunu aktaran Kul, “Savunma şirketlerini ziyaretimiz sırasında bu husus gündeme getirildi. Bu sorunların içerisinde finansal manada yahut temini konusunda zorluk çekildiği söylendi. Biz de bunun üzerine hem savunma şirketleri hem de medikal dalının kullanımına uygun, gaz atomizasyon formülüyle toz metal üretimini gerçekleştirmeyi planladık.” tabirlerini kullandı.

– “Savunma bölümünün muhtaçlık duyduğu özel alaşımlar üretilecek”

Kurulacak tesisin 25 kilogram kapasiteli bir pilot tesis olduğunu vurgulayan Kul, şunları kaydetti:

“Amacımız burada pilot tesis ile ticari üretim yapmak değil, bu işin ülkemizde olabileceğini göstermektir. Buradan elde edilecek küçük ölçüdeki satışlarla yani pilot tesiste üretilen tozların satışıyla merkezin finansal sürdürülebilirliğini sağlamaktır. Toz metal üretimindeki sorunlardan biri de bunların ham hususu olan özel alaşımlı külçelerin ülkemizde üretimi gerçekleştirilmiyor. Toz metal üretiminde kullanacağımız ham maddeyi de bu pilot tesiste üretmeyi planladık. Bunun için de vakum indüksiyon ergitme sisteminin kurulması gerekiyordu. Burada hem toz metal üretiminde kullanılacak alaşım özel külçeler yahut savunma bölümünün gereksinim duyduğu özel alaşımlar üretilecek.”

Kul, “Aynı vakitte vakum indüksiyon ergitme sisteminde savunma dalında kullanılan tek kristal jet motorları kanatçıklarının da döküm formülü ile imalatı gerçekleştirilebiliyor. Yani vakum indüksiyon ergitme ocağında tek kristal materyal üretimi de gerçekleştirilebilecektir.” açıklamasında bulundu.

Projenin ihalesinin yapıldığını, mukavelenin imzalandığını ve 7 ay içerisinde pilot tesisin Sivas’ta kurulacağını aktaran Kul, “Eklemeli imalata uygun toz metal üretimi ülkemizde birinci sefer yapılacağı için değerli bir adım olarak görüyoruz.” diye konuştu.

Toz metalin sıhhat bölümünde implant ve protez üretiminde, savunma endüstrinde ise jet motorlarına ilişkin çeşitli modüllerinin imalatında kullanıldığını aktaran Kul, açıklamasını şöyle tamamladı:

“Özel implantların imalinde yahut beden içi çeşitli protezlerin imalinde eklemeli imalat son yıllarda büyük bir süratle gelişiyor. Eklemeli imalat sayesinde insan bedeni için gerekli olan protez yahut implant tam ölçülerde imal edilebiliyor. Tıpkı vakitte gözenekli yapılar elde edilebiliyor, kemik dokuları gözeneklidir, o gözenekleri de eklemeli imalatta çarçabuk elde edebilirsiniz. Lakin öbür imalat tekniklerinde bunu elde etme talihiniz yoktur. Savunma alanında da sıhhat alanında da muhtaçlık duyulan eserler burada gerçekleştirilebilir.”