Sincan Ceza İnfaz Kurumları İnceleme Raporu, Kurulda kabul edildi

Komite, AK Parti Bursa Milletvekili Hakan Çavuşoğlu başkanlığında toplandı.

Toplantının açılışında konuşan Çavuşoğlu, Hükümlü ve Tutuklu Haklarını İnceleme Alt Kurulu’nun hazırladığı Sincan Ceza İnfaz Kurumları İnceleme Raporu’nu görüşeceklerini belirtti.

Çavuşoğlu, öncelikle TBMM İnsan Haklarını İnceleme Komitesi’ne yapılan ferdi müracaatlara ait bilgi verdi.

Hakan Çavuşoğlu, kurula, 27. Yasama Devri’nde 7 Nisan 2021 prestijiyle ulaşan toplam müracaat sayısının 7 bin 274’i bulduğunu, bu müracaatlardan 7 bin 173’ü hakkında gerekli sürecin yapıldığını, bekleyen müracaat sayısının ise 101 olduğunu söyledi.

Çavuşoğlu, sürece alınan müracaatların, cezaevine ait sıkıntılar, yargıya ait sıkıntılar, yerinde inceleme talebi, kolluk uygulamaları, toplumsal güvenlik süreçlerinden şikayet, yardım talebi, emekçi sıkıntıları, yabancıların sıkıntıları, memuriyete ait problemler, yasal düzenleme talebi, engelli bireylere ait meseleler, yurt dışında yaşayan vatandaşların sıkıntıları, güvenlik soruşturması kaynaklı sıkıntılar, gayrimenkul sıkıntıları, kurulun teşebbüste bulunması talebi, üniversite ve YÖK ile ilgili sıkıntılar, terör kaynaklı problemler, askerlikle ilgili problemler, kayıp olaylarla ilgili meseleler, memuriyet imtihanı meseleleri, yabancı ülkelerdeki bölgeler ve memleketler arası kuruluşlarla ilgili sıkıntılar, AİHM müracaat yardım talebi ile öbür problemlerden oluştuğunu aktardı.

Rapora ait komiteye sunum yapan Hükümlü ve Tutuklu Haklarını İnceleme Alt Kurul Lideri ve AK Parti Afyonkarahisar Milletvekili İbrahim Yurdunuseven ise komitenin 27. Devir’de ikinci kez Sincan Cezaevi’ne ziyarette bulunduğunu belirterek, “2019 yılında birinci ziyaretimizden sonra tekrar yerine gidip evvelki raporumuz çerçevesinde nasıl bir gelişme olduğunu, nelerin yapıldığını ya da yapılamadığını tespit manasında bir ziyaret gerçekleştirdik.” dedi.

Yurdunuseven, “Cezaevlerimizde sistematik bir azapla ve makûs muameleyle ilgili bir şikayet gelmemiştir. Ceza ve Tevkifevleri Genel Müdürlüğüne teşekkür ediyorum. Bu hususta arkadaşlar çok hassas davranıyorlar.” diye konuştu.

Akıllı Teknolojilerin Ceza İnfaz Kurumlarına Entegrasyonu Projesi’nin (ACEP) uygulamasını gördüklerini anımsatan Yurdunuseven, “Hükümlü ve tutukluların aileleriyle görüşmeleri manasında hoş bir uygulama. Bu yalnızca görüşme manasında değil; dilekçe verme, kantinden sipariş verme, dilekçelerin sonuçlarını görme manasında da nitekim kıymetli. Birtakım arkadaşların ‘burada dinleme olabilir mi?’ manasında çekinceleri vardı lakin gördüğümüz kadarıyla teknolojik manada kapalı bir yer ve teknolojinin de buna müsaade vermeyeceğini gördük.” sözünü kullandı.

CHP İstanbul Milletvekili Mahmut Tanal ise kendisine cezaevlerinde bulunan kitapların listesinin verilmediğini belirterek, “Ceza ve Tevkifevleri Genel Müdürlüğü bize bu kitap listesini vermediği için ben denetleme vazifemi yapamıyorum. Kurul liderimiz olarak vazifelerini yapmadıkları için kabahat duyurusunda bulunulmasını talep ediyorum. Ceza ve Tevkifevleri Genel Müdürlüğü, kitap listesini niçin bize vermiyor? Sebebi ne? Neyi benden kaçırıyorsunuz? Orada bilinmeyen hangi kitap var yahut sizin kendinize güvenemediğiniz hangi kitapların listesi orada var?” sorularını yöneltti.

Komite üyelerine bilgi veren Ceza ve Tevkifevleri Genel Müdürü Yunus Alkaç da kelam konusu raporu ciddiye alarak, en kısa müddet içerisinde gereğini yerine getirmeye çalıştıklarını belirtti.

Kurulun birinci ziyaretinde içme suyu sıkıntısının tespit edildiğini anımsatan Alkaç, ziyaret sonrasında çok süratli bir halde bunun ödeneğinin tahsis edildiğini, altyapı çalışmasının yüzde 85’ini tamamladıklarını ve hala çalışmanın devam ettiğini, çalışma tamamlandığında hiçbir sorunun kalmayacağını söz etti.

Türkiye’deki tüm cezaevlerinde kitap sayısının 1 milyon olduğunu belirten Alkaç, cezaevleri ortasında bir standart olmadığını, birtakım cezaevlerinin bu manada daha varlıklı olduğunu, birtakım cezaevlerinde ise kâfi sayıda kitabın bulunmadığını lisana getirdi.

Kültür ve Turizm Bakanlığı ile 2019 yılında bir protokol yaptıklarını hatırlatan Alkaç, kelamlarını şöyle sürdürdü:

“Bir vilayet ya da ilçede halk kütüphanesinde hangi kitap varsa hükümlü o kitaba direkt ulaşabilecek. Biz onlara listeleri veriyoruz. Mahkumumuz oradan kitabı seçecek, yönetimimiz, memurumuz aracılığıyla bu kitap cezaevine getirilecek. Mahkumumuz okuduktan sonra da tekrar kütüphaneye iade edilecek. Bununla hudutlu kalmadık. Kültür ve Turizm Bakanlığı artık bizim yerleşke cezaevlerimizde birer halk kütüphanesi açıyor. Kapalı cezaevindeki hükümlü ve tutuklulara gönderdiğimiz kitaplar yerleşke içerisindeki kütüphaneden gidecek. Bir kısım kampüslerimizde açık cezaevlerimiz de var. Açık cezaevindeki hükümlülerimiz kütüphaneye gitmek suretiyle direkt yararlanabilecek. İşçi de bundan direkt yararlanabilecek.”

Halk kütüphanelerinde şu an prestijiyle Türkiye genelinde mevcut kitap sayısının 17 milyon olduğunu anımsatan Alkaç, “Bizim cezaevi kütüphanelerimizdeki kitap sayısı 1 milyon. Yani bizim kitaba karşı bir ön yargımız olsa bu türlü bir çalışmanın içine girmeyiz.” dedi.

Komitenin, “anne-çocuk ünitesini” yerinde gördüğünü lisana getiren Alkaç, “Çok olumlu dönüşler aldık. Bu da bizi çok memnun etti. Zira, bunlar hassas kümeler. Bu yalnızca Sincan’a mahsus bir olay değildi. Sincan, pilottu. Şu an prestijiyle biz Diyarbakır Cezaevi’nde tıpkı üniteyi yapıyoruz. Vakit içerisinde de tüm bayan cezaevlerimizde, Sincan’da görmüş olduğunuz üniteyi birebir hayata geçirmiş olacağız.” diye konuştu.

Akıllı Teknolojilerin Ceza İnfaz Kurumlarına Entegrasyonu Projesi’ne (ACEP) yönelik kimi telaşların anımsatılması üzerine Alkaç, “Bu çok bilinen, alışılmış bir uygulama değil ancak herkesin, kabini gördüğü vakit birçok kaygısı zati kaybolacak. Komite üyelerimiz de Sincan’da esasen o kabinimizi gördüler. Bu yalnızca imajlı bir görüşmeyle hudutlu değil; bunun birçok işlevi olacak ve daima gelişebilecek bir teknolojiye sahip.” değerlendirmesinde bulundu.

ACEP’in Kovid-19 nedeniyle süratle oluşturulmuş bir proje olmadığını vurgulayan Alkaç, salgından evvel bunun önemli manada hazırlıklarını, görüşmelerini yaptıklarını, Türk Telekom ile buna yönelik çok önemli görüşmeler olduğunu, salgın devrine denk gelmesinin projenin tanıtımı manasında da bir talih olduğunu kaydetti. Bu projede kamu kaynağı olarak 1 lira dahi kullanılmadan sistemin tüm cezaevlerine entegre edileceğini, Türk Telekom ile 10 yıllık bir mukavele yaptıklarını söz eden Alkaç, sistemin, nisan ayı sonuna kadar tüm bayan cezaevlerinde, yıl sonuna kadar da tüm yerleşke cezaevlerinde hayata geçeceğini anlattı.

Alkaç, “10 dakika telefonla görüşme hakkı vardı. Biz bunu ACEP kapsamında imajlı görüşmede 30 dakikaya çıkardık. Şayet kişinin ziyaretçisi gelmeyecekse bu durumda 60 dakika olarak ona bu imkanı sağlıyoruz.” dedi.

“Cihazın ortam dinleme üzere bir özelliği olabilir” halinde tenkitler olduğunu lisana getiren Alkaç, “Sistem ne vakit faal hale geliyor? Hükümlü onu kullanmaya başladığı anda, yani kabine girdiği anda. Onun dışında sistemin rastgele bir faal tarafı yok. ‘Acaba bizi dinleyebilirler mi yahut kayıt altına alabilirler mi?’. Bunun bize sağlayabileceği hiçbir şey yok. Bu türlü bir şey, ne projenin niyet etabında ne uygulama evresinde hiçbir halde aklımıza gelmedi, gelmez. Biz hukuk devletiyiz. Hukuk devleti prensibi, sonları içerisinde, mevzuat dahilinde var olan yetkilerimizi kullanmak durumundayız.” diye konuştu.

Konuşmaların akabinde Sincan Ceza İnfaz Kurumları İnceleme Raporu, yapılan oylamayla kabul edildi.