Sağlıkçıların şefkatli elleri, Kovid-19’lu çocuk hastaların da üzerinde

– Yeni tip koronavirüsle (Kovid-19) gayretin en ön safında yer alan sıhhat çalışanları, 1 yılı aşkın müddettir hayat kurtarmak için ellerinden gelen tüm çabayı gösterirken, Kovid-19 ya da farklı hastalıklar nedeniyle annelerinden ve ailelerinden uzakta tedavi gören çocuk ve bebek hastalara şefkat ve özveriyle yaklaşıyor.

Sıhhat Bilimleri Üniversitesi (SBÜ) Ümraniye Eğitim ve Araştırma Hastanesi, annesi yahut babası Kovid-19 nedeniyle farklı servislerde, hastanelerde tedavi gören ve bu süreci onlardan başka atlatmak zorunda kalan çocuklara konut sahipliği yapan hastanelerden biri.

Tabiplerden hemşirelere ve hasta bakıcılara kadar tüm çalışanlar, Kovid-19 ya da farklı hastalıklar nedeniyle tedavi gören, annesi ve babası kendisine refakat edemeyecek durumda olan bebek ve çocuklara, ailelerinin yokluğunu hissettirmemek için büyük gayret gösteriyor.

Hastanede Kovid-19 salgınının yayılımını önlemek hedefiyle çeşitli tedbirler alınırken, daha evvel Çocuk Sıhhati ve Hastalıkları Kısmında bulunan çocuk oyun alanları ve oyuncaklar da bu önlemler kapsamında kaldırıldı.

Hastane Başhekimi Necdet Sağlam, AA muhabirine yaptığı açıklamada, hastanede Kovid-19 testi olumlu ve negatif olan bireylerin bir ortaya gelmeyecek formda planlama yapıldığının altını çizerek, “Çocuk hastalarımızla ilgili birebir metot uygulandı. Bilhassa işçimizle çocuk ve bayan doğum hastaları ortasındaki duygusal bağlar daha kuvvetli oldu. Bazen hasta çocukları çalışanımız beslemek, onlara sahip çıkmak zorunda kaldı. Annelerin çocuklarından ayrıldığı, refakatçilerin olmadığı periyotlarda sıhhat çalışanımız onlara takviye verdi.” dedi.

Kovid-19’a yakalanan çocuk hasta sayısında besbelli artış gözlemlendiğine dikkati çeken Sağlam, “Çocuk hasta sayısındaki artış, toplum içerisindeki oranla aşağı üst birebir. ‘Üç dalgadan birinci ikisinde az çocuk hasta oluyor da üçüncüsünde çok hasta oluyor’ üzere bir izlenim edinmedik. Çocuklarda daha çok sekonder enfeksiyonlarda yahut Kovid-19 sonrası külfetli tabloda MIS-C denen bir sendrom var. O da burada başarılı bir halde tedavi ediliyor. Lakin çocukların hareketlerinden, okullardan bulaşmayla ilgili önemli müşahedelerimiz var.” diye konuştu.

Sağlam, salgın sürecinde sıhhat çalışanlarının değerli fedakarlık yaptığını vurgulayarak, “Ailelerinden, kendi sıhhatlerinden fedakarlık yaparak hastalarına önemli formda sahip çıktılar. Bu mevzudaki hassasiyeti toplumumuzdan da beklemek sıhhat çalışanlarının hakkıdır. Bu hususta toplumumuzun hassas olmasını temenni ediyorum.” sözlerini kullandı.

– “Bu çocuklara daha fazla ilgi göstermeye çalışıyoruz”

Çocuk Sıhhati ve Hastalıkları Kliniği İdari Sorumlu Prof. Dr. Betül Sözeri, çocuk hastalardaki semptom sıklığında büyük değişiklik olmadığına lakin temaslı hasta sayısının giderek artış gösterdiğine işaret ederek, şu bilgileri verdi:

“Semptomatik hastadan fazla temaslı çocuk hastaları geçen seneye nazaran daha sık görüyoruz. Acil serviste öksüren, boğazı acıyan, burnu tıkanık olan çocuk hastaları çok sık görüyoruz ve her başvuran hastadan PCR örneklemesi alıyoruz. PCR örneklemesi yaptığımız hastalarda yaklaşık yüzde 60-70 oranında pozitifllik saptıyoruz. Çocuk hasta kliniğine ve çocuk acil servis kliniğine Kovid-19 semptomlarıyla başlayan hastaları akciğer sorunları içindeyse, oksijen gereksinimleri varsa, yaşları küçükse beslenemiyorsa yahut öbür sorunları, diğer hastalık bulguları varsa hastaneye yatırarak izliyoruz. Kovid-19 olumluluğunu bildiğimiz hastaları yatırdığımız özel bir servisimiz var. Enfeksiyondan 5-6 hafta sonra ortaya çıkan, Kovid-19 komplikasyonu olarak bilinen multisistem inflamatuar sendrom bulgularıyla gelen hastalarımız oluyor. Bu hastaları birden fazla vakit genel pediatri servisinde, büyük çoğunluğunda da romatoloji servisinde takip ediyoruz. MIS-C tablosundaki hastaların yaklaşık yüzde 20-25’inin ağır bakım muhtaçlıkları, vakit içinde plazma değişimleri yahut yüksek doz kortizon tedavisi muhtaçlıkları olabiliyor. Çoğunlukla 10 gün içinde hastalar toparlanıp taburcu edilebiliyor. Daha sonra onları poliklinikte takip ediyoruz.”

Kovid-19 bulgularıyla gelen çocuk hastalarda hastalığın seyrinin erişkin hastalardaki kadar agresif olmadığına değinen Sözeri, “Ciddi teneffüs yetmezliği, entübe olma ihtiyacı teneffüs bulgularıyla ağır bakıma yatan hasta sayımız hayli az. Altta yatan önemli akciğer komplikasyonları olan, serebral palsi olan, zati kronik akciğer hastalığı olan hastaların genelde Kovid-19 enfeksiyonlarından ağır bir biçimde etkilenerek ağır bakıma gereksinimleri gelişebilmekte.” dedi.

Sözeri, Kovid-19’lu çocuk hastanın yanında kesinlikle refakatçi kaldığını, çocuk hastaların tek başına hastanede kalmasının yasal ve idari açıdan mümkün olmadığını belirterek, şunları anlattı:

“Çocuğun yanında kalacak refakatçisi de bazen Kovid-19 olumlu olabiliyor. Diyelim ki çok küçük bir bebek annesiyle kalmak durumunda ve anne olumlu. Bu durumda annenin tedavi süreçlerinde gerekiyorsa erişkin enfeksiyon hastalıklarıyla konsültasyonlarını gerçekleştiriyoruz ve refakatçiye de çocuk hastaya da bakımı sağlayabiliyoruz. Fakat sağlıklı çocuğa bakabilecek bir refakatçinin kalmasını tercih ediyoruz. Kovid-19 salgınından sonra anneleri, babaları hastalanmış konutta ona bakabilecek kimse olmadığı, genel durumu makus olduğu için ağır bakımda yahut serviste yatan çocuklar bizdeki duygusallığı biraz daha artırdı. Hem hemşirelerimiz hem de hekimlerimiz bu çocuklara daha fazla ilgi göstermeye çalışıyoruz. Bilhassa hemşirelerimiz giydirme, banyolarını yaptırma, elleriyle besleme üzere süreçlerde merhametle ve sevgiyle hizmet ediyorlar. Hiç kimsenin bu hizmeti yaparken beklentisi yok, çok gönülden, içinden geldiği üzere beşerler çocukların, hastaların annesi, ablası, kız kardeşi, ağabeyi olarak elinden gelen her türlü takviyesi veriyor.”

– “Onların yaşadığı zorluğun farkındayız”

Acil Servis çocuk doktoru Ertuğrul İnan da salgın devrinde erişkinlere yönelik yaklaşımın çocuklara yönelik yaklaşımlarından farklı olduğunu lisana getirerek, şöyle devam etti:

“Kovid-19 olan, Kovid-19 olmayan, Kovid-19 kuşkulu olan hastalara yaklaşımımız başka farklı ve hepsini itinayla ayırt ederek yapmaktayız. Kovid-19 hastalarımızı başka bir kısma, Kovid-19 olmayan hastalarımızı farklı bir kısma yatırıyoruz. Sürüntü örneklerimizi alırken ailelerden de dayanak alıyoruz. Çocuklar için bu süreç biraz daha güç. Sürüntü örneği alırken biraz latifeyle karışık anlaşarak örnek almaya çalışıyoruz.”

Ağır bakım hemşiresi Miraç Koç, çocuk ağır bakımda kendilerine seslenilmesiyle memnun olduklarını tabir ederek, “Güldüklerinde, eğlendiklerinde, bize muhtaçlıkları olduğunda işe yaramış hissediyoruz. Yaptığımız meslekte aslında karşılık beklemiyoruz ancak bize gereksinim duyduğunu ve güvenildiğini görünce keyifli oluyoruz. Bizden mama alması, bize ahenk sağlaması daima inanç belirtisi. Onlar bize güvendikçe biz de keyifli oluyoruz. Çocukların yansıları daha doğal oluyor zira o yüzden bizle ilgilenmeleri, bize gereksinim duymaları çok güzelimize gidiyor.” diye konuştu.

Çocuk Enfeksiyon Servisi hemşiresi Kübra Öz de Kovid-19 salgını başladığından bu yana pandemi servisine dönüştürülen servislerinde 0-18 yaş ortası Kovid-19 hastalarının tedavilerini yürüttüklerini lisana getirerek, şunları anlattı:

“Bazı çocukların anne ve babaları da müspet olduğu için diğer servislerde yahut ağır bakımda yatıyor. Çocuklar tek kalabiliyor yahut öteki akrabaları gelebiliyor. O süreçte bizi abla olarak görüyorlar. Zati daima yanlarındayız. Nitekim onların yaşadığı zorluğun farkındayız ona nazaran müdahale etmeye çalışıyoruz. Servisimizde yatan bir hastanın annesi de Kovid-19 nedeniyle diğer bir hastanede yatıyordu. Vefat ettiğini öğrendik ve çocuğun bundan haberi yoktu, yanında halası kalıyordu. Ona çok üzülmüştüm.”

– “Sevgimiz ve içimizdeki tüm annelik ve babalık hislerini onlara yansıtıyoruz”

Yenidoğan Kliniği’nde ebe olarak çalışan Leyla Yüksel ise Kovid-19 tanısı konan annelerin bebeklerinin tedavisinde misyon aldığını belirterek, “Anneler ağır bakımda tedavi gördükleri için bebeklere de Kovid-19 olumlu muamelesiyle tedavi uyguluyoruz. Bebeklerimizden biri 33 haftalık. Anne Kovid-19 olumlu olduğu ve durumu ağırlaştığı için acil doğum kararı alındı. Emzirme reflekslerinde pasif duruma düşmemesi için antrenmanlar uyguluyoruz. Tedavilerimizin ve hemşirelik teşebbüslerimizin yanı sıra bebeklerimizin anneleri yanlarında olmadığı için şefkat ve özveriyle yaklaşıyoruz.” dedi.

Anneleri tam izole kıyafetlerle içeriye alıp bebeklerini emzirmesi için uğraş gösterdiklerini aktaran Yüksel, tedavi gören çocuklara kendi çocukları üzere şefkat ve sevgiyle yaklaştıklarını tabir etti.

Yüksel, yenidoğan ağır bakım servisinde bebeği tedavi gören anne ve babalara şöyle seslendi:

“Merak etmesinler. Tüm hemşireler tıpkı özveri ve sevgiyle bağlılar fakat yenidoğan hemşirelerinin ekstra bebek sevgisi ve merhameti olduğuna inanıyorum. Bebekler burada güvendeler, inançta olmalarının yanı sıra tüm sevgimiz ve içimizdeki tüm annelik ve babalık hislerini onlara yansıtarak bakım ve uygulamaları yapıyoruz.”

– “Taburcu edileceğim için güzel hissediyorum”

Parıltı Dilara Gök de 4,5 yaşındaki oğluna refakat ettiğini belirterek, kendisinin aralık ayında Kovid-19’a yakalandığını, o süreçte eşinin testinin negatif çıktığını anlattı. Gök, “Üzerinden 4 ay geçti. Cuma günü kreşten oğlumun kustuğu haberini aldık ve hastaneye geldik. Hastanede ateşli ve ishalli bir durum yaşadık. Hastaneye yatışımız planlandı. Bütün tetkiklerimiz yapıldı, serum takılıyor pek uygunuz.” dedi.

Çocuk servisinde tedavi altına alındığından bu yana 10 gün geçtiğini kaydeden Yusuf Ergün de “Ateş ve öksürüğüm vardı. Hastanede test yapıldıktan sonra müspet olduğumu öğrendim. Fazla ağrım olmadı lakin taburcu edileceğim için uygun hissediyorum.” diye konuştu.

Yusuf’a refakat eden ablası Necla Ergün de kardeşinin kronik astımı olduğunu ve Kovid-19 tedavisinin tamamlanmasının akabinde taburcu edileceğini söyledi.