Mutasyonlu virüse karşı yerli ilaç geliştirildi

TÜBİTAK, COVID-19 Türkiye Platformu çatısı altında yerli aşı ve ilaç üzerine çalışmalar devam ediyor. Bu kapsamda TÜBİTAK’ın dayanağıyla Ankara Üniversitesi Kök Hücre Enstitüsü’nde birçok bayanlardan oluşan 37 araştırmacının misyon aldığı, COVID-19 hastalarının tedavisinde kullanılacak ilaç projesi yürütüldü. Çalışma sonucu geliştirilen ‘Ribavirin’ isimli ilacın laboratuvar çalışmaları muvaffakiyetle tamamlandı. COVID-19 hastalarının tedavisinde kullanılacak ilacın, mutasyonlu virüse karşı da tesirli olduğu görüldü. 1-2 hafta içinde klinik kademeye geçilecek olan ilacın birinci etapta Ankara Üniversitesi İbn-i Sina Hastanesi ana merkez olmak üzere Koç Üniversitesi, Ümraniye Eğitim ve Araştırma Hastanesi, Ankara Kent Hastanesi’nde istekli 50 hastaya uygulanması planlanıyor.

Laboratuvar çalışmaları başarılı

Ankara Üniversitesi Kök Hücre Enstitüsü Öğretim Vazifelisi Dr. Mehmet Altay Ünal, DHA’ya yaptığı açıklamada, “Çalışmalarımızda laboratuvar koşullarında 5 tane var olan ilaç etken unsurunun COVID-19’a karşı aktifliğini tespit ettik. Bunlardan birisinin Faz çalışmaları ülkemizde 4 merkezde başlamak üzere. Bu molekül yaklaşık 50 hasta üzerinde başlanacak. Klinik çalışmada işe yaradığı, COVID-19’a karşı tesirli olduğu ortaya çıkarsa Sıhhat Bakanlığı’mızın ve gerekli mercilerin uygun görmesi halinde COVID-19 hastalarında kullanılmaya başlanacak. ‘Ribavirin’ isimli molekül bilhassa ucuz olması, Türkiye’de yerli ve ulusal imkanlarla sentezlenir olabilmesi ve tekrar yerli ve ulusal imkanlarla ulusal ilaç sanayimiz tarafından istediğimiz kadar üretilebilmesi açısından değişik ve bu nedenle de bizim çalışmamızın ana eksenine oturmuş bir molekül. Laboratuvar kaidelerinde yaptığımız çalışmalarda da COVID-19’a karşı hoş tesir gösterdiğini pek aktif olduğunu gördük. Klinik çalışmaların başlamasını bekliyoruz. Şayet klinik çalışmaları başarılı olursa Sıhhat Bakanlığı’nın müsaade vermesi durumunda yıl sonuna kadar ilaç üretilmiş ve hastaların kullanımına sunulmuş olacak” dedi.

Mutasyona karşın faal

Projede yer alan Ankara Üniversitesi Kök Hücre Enstitüsü Öğretim Vazifelisi Dr. Ceylan Verda Bitirim ise çalışmalara geçen yılın Nisan sonunda başladıklarını belirterek, “Öncelikle bilgisayar tahlilleri sonucunda 200 kadar molekül tarandı. Bunların sonucunda bize umut veren yaklaşık 20-30 adet molekül geldi. Biz de laboratuvar çalışmalarımızda hipotez kurduk algoritma üzerinde ilerledik. Biz hipotezimizi ilaç etken moleküllerinin virüsün hücre içine giriş düzenekleri üzerine kurduk. Sonuçlarımızı bu açıdan değerlendirdik. Bu da bize çok büyük bir avantaj sağlıyor. Bilhassa son vakitlerde ortaya çıkan farklı mutasyonlarda da bizi etkileyen bir durum olmadı. Hipotezimiz bizim virüsün hücre içine giriş sistemiydi lakin farklı laboratuvarlarda yapılan başka çalışmalar bu mutasyonların bizim birincil olarak düşündüğümüz sistem üzerinde tesirli olmadığını gösterdi. Bu sebeple biz de ilacımızın bu düzenek üzerinde tesirli olduğunu, mutasyona karşın aktifliğini koruyacağını düşünüyoruz” diye konuştu.