MTA Konya havzasında karstik Çöküntü Alanlarının belirlenmesi ve tehlike deÄŸerlendirmesi raporu projesi kapsamında yürütülen arazi çalışmaları sonucunda programlanan ve Kasım 2010-Åžubat 2011 tarihleri arasında gerçekleÅŸtirilen araÅŸtırma sondajlarına ait gözlem sonuçları açıklandı.
Raporların kendilerine ulaÅŸtığını söyleyen Karapınar Belediye BaÅŸkanı Mehmet MugayıtoÄŸlu, proje baÅŸkanı Dr Koray Türk’ün imzası ile 2 yıl süren araÅŸtırma raporlarının ilgili kurumlara ulaÅŸtırıldığını söyledi.
BaÅŸkan MugayıtoÄŸlu, MTA Raporu ile ilgili kendilerine ulaÅŸtırılan rapor içeriÄŸi hakkında AA muhabirine gazetemize ÅŸunları söyledi:
“AraÅŸtırması yapılan Karapınar ve çevresi jeolojik olarak diÄŸer alanlara göre oldukça yalın bir yapı sunmaktadır. Buna karşılık yüzeyden yeraltını anlayabilmek için yerinde yapılan jeofizik ölçüm yönetmeleri ve kuyulardan yapılan yeraltı suyu seviye ve hidrokimyasal ölçümler aslında yüzey örtüsü altında bulunan jeolojik yapının görüldüÄŸü kadar yalın olmadığını göstermiÅŸtir. Raporlara göre elde edilen veriler ışığında bölgede toplam 2500 m’lik ortalama derinliÄŸi 250 m olan ön gözlem araÅŸtırma sondaj programı oluÅŸturulmuÅŸ ve uygulanmıştır. Bu ilk sondaj programında toplam 9 adet sondaj gerçekleÅŸtirilmiÅŸtir. OluÅŸturulan sondaj programı Karapınar’ın tüm yeraltını anlamak için deÄŸil arazi gözlem sonuçlarının genel bir test edilmesi ve ileriye yönelik daha detaylı bölgesel çalışmaların programlaması amacıyla yapılmıştır.
Yapılan sondaj ve alınan karotlardan yola çıkarak yerinde ilk gözlem sonuçları elde edilmiÅŸtir. Buna göre, obruk oluÅŸumlarında birincil faktör olan ve bölgede 1970’lerde yüzeyin ortalama 2–5 metre altında bulunan yeraltı su seviyesi güncel konumda yüzeyden ortalama 40 metre derine düÅŸmüÅŸtür. Bunun sonuncunda ise bozulan hidrostatik denge ve beraberinde karstik (eriyebilen özelliÄŸi gösteren) kayaçların üst kotlarında boÅŸlukların üzerindeki kayaç kütlelerini taşıma kapasitesinin düÅŸmesi, kayaçlarda mekanik kopmalara ve sonucunda da örtü kalınlığına baÄŸlı olarak farklı alanlarda, farklı derinliklerde ve çaplarda boÅŸluların oluÅŸmasına neden olmaktadır. sondaj yapılan her noktada farklı kotlarda olmak kaydıyla kalınlığı 0.4-1.0 m arasında deÄŸiÅŸen boÅŸluklar yer almakta olup yüzeye yakın noktalarda geçilen boÅŸluklar o sondaj noktası ve yakın çevresi için ileriki dönemlerde tehlike oluÅŸturabilir. BoÅŸluk alanların üzerinde yer alan örtünün niteliÄŸi oluÅŸabilecek boÅŸluÄŸun yapısını(sığ/derin, kuru/sulu, dar, geniÅŸ)belirleyecektir.
MTA Genel müdürlüÄŸünce yürütülen çalışmalarda ortaya konulan ve Karapınar’ın kuzeyinde sultaniye ovası batısında yaklaşık KD-GB doÄŸrultusunda uzanan, Holesen dönemi aktivitesi de saptanan süreksizlik(normal atılımlı fay) yer almaktadır. Yeraltı su seviyesi düÅŸümünün tetiklediÄŸi güncel obruk çökmeleri(15–20 m çapında, ortalama 8 m derinliÄŸinde) bu hat boyunca yoÄŸunlaÅŸmıştır. Örtü kalınlığının(karstik kayaçları üzerleyen kayaçlar) ve dikey yönde toplam boÅŸluk oranına baÄŸlı olarak obruk derinlikleri deÄŸiÅŸim göstermektedir. Karapınar yerleÅŸim alanının kuzeyinde sığ derinlikli obruk oluÅŸumları gerçekleÅŸirken, batı(ÅŸehir çıkışı, kubbasan, akkuyu hattı)güney batısında (Ä°noba-hotamış hattı) daha derin ve sulu obrukların geliÅŸme olasılığı daha yüksektir. MTA raporu bu yöndedir” dedi.