Memur, telefonla disiplin soruşturmasına çağrılabilir mi?

Dava, süreksiz köy korucusu olan davacı tarafından, vazifesine son yerilmesine ait Şırnak Valiliği sürecinin iptali istenilmiştir.

Lokal mahkemece davanın reddine karar verilmiştir. Kararın münasebetinde şu konulara değinilmiştir: Birden fazla kere misyona çağrıldığı halde ve yapılan ikazlara karşın misyona gelmediği, durumun düzenlenen birden fazla tutanakla tespit edildiği, bu prestijle; davacının vazifeye katılmama fiilinin sübuta erdiği, öte yandan; operasyona katılmaması nedeniyle tabiri alınmak üzere komutanlığa çağırılmasına rağmen iştirak etmediğinin anlaşıldığı; bu durumda; davacının, sübuta eren operasyona katılmama fiili nedeniyle misyonuna son verilmesine ait dava konusu süreçte hukuka terslik bulunmadığı gerekçesiyle davanın reddine karar verilmiştir.

Danıştay ise bu kararı YÖNTEMDEN bozmuştur.

Davacının misyona gelmemesi nedeniyle disiplin kararları uygulanarak misyonuna son verildiği, lakin hakkında yürütülen disiplin soruşturmasının nedeni ve uygulanması öngörülen idari yaptırım da belirtilerek davacının savunmasının alınmadığı anlaşılmakta olup; davacının süreçten evvel Anayasa ile teminat altına alınan savunma hakkının kısıtlanması suretiyle tesis edilen süreçte hukuka uyarlık görülmemiştir.

İlçe Jandarma Komutanlığı tarafından, davacının vazifeye gelmediğinin tespit edildiği birebir günde bu fiil sebebiyle söze çağrılmasına karşın gelmediği tarafında tutanak tutulmuş ise de; bahsi geçen telefonla davet ve tutanağın, disiplin soruşturması kapsamında savunma istemi olarak kıymetlendirilmesi mümkün bulunmamaktadır.

T.C. DANIŞTAY

SEKİZİNCİ DAİRE

Temel : 2019/5867

Karar : 2020/636

Tarih : 10.02.2020

Savunma hakkının kısıtlanması suretiyle tesis edilen süreçte hukuka uyarlık bulunmadığı hakkında.

Temyiz Eden (Davacı) :

Vekili : Av…

Karşı Taraf (Davalı) : Şırnak Valiliği

Vekili : Av. …

İstemin Konusu:Gaziantep Bölge Yönetim Mahkemesi 4. İdari Dava Dairesinin 26/03/2019 gün ve E:2018/1719, K:2019/620 sayılı kararının, temyizen incelenerek bozulması istenilmektedir.

Yargılama Süreci : .

Daya Konusu İstem: 1 ”

Şırnak İli, İdil İlçesi … Köyünde süreksiz köy korucusu olan davacı tarafından, misyonuna son yerilmesine ait 03.06.2016 gün ve 43 sayılı Şırnak Valiliği sürecinin iptali istenilmiştir.

Birinci Derece Mahkemesi Kararının Özeti: Mardin 2. Yönetim Mahkemesince verilen 20/04/2018 tarih ve E-.2017/1182, K:2018/1344 sayılı kararda; Şırnak Vilayet Merkezinde terör örgütü mensuplarının yakalanması, patlayıcılarla tuzaklanmış çukurların ve barikatların bertaraf edilmesi, halkın can ve mal güvenliğinin sağlanması niyetiyle icra edilen operasyonlar çerçevesinde görevlendirilen davacının, birden fazla kez misyona çağrıldığı halde ve yapılan ikazlara karşın misyona gelmediği, durumun düzenlenen birden fazla tutanakla tespit edildiği, bu prestijle; davacının vazifeye katılmama fiilinin sübuta erdiği, öte yandan; operasyona katılmaması nedeniyle sözü alınmak üzere komutanlığa çağırılmasına rağmen iştirak etmediğinin anlaşıldığı; bu durumda; davacının, sübuta eren operasyona katılmama fiili nedeniyle misyonuna son verilmesine ait dava konusu süreçte hukuka karşıtlık bulunmadığı gerekçesiyle davanın reddine karar verilmiştir.

Bölge Mahkemesi Kararının Özeti: Gaziantep Bölge Yönetim Mahkemesi 4. İdari Dava Dairesince; Mardin 2. Yönetim Mahkemesi’nce verilen 20/04/2018 tarih ve E:2017/1182, K:2018/1344 sayılı karar hukuka uygun bulunduğundan, istinaf müracaatının reddine karar verilmiştir.

Temyiz Edenin Tezleri: Davacı tarafından, misyona gelmediğine ait tutanakların doğruluğunun tartışmalı olduğu; savunmasının alındığı öne sürülmektedir.

Karşı Tarafın Savunması: Davalı idarece, savunma verilmemiştir.

Danıştay Tetkik Hakimi Hilal Aktemur Dermancıoğlu’nun Kanısı : Temyiz isteminin kabulü ile Bölge Mahkemesi kararının bozulması gerektiği düşünülmektedir.

TÜRK MİLLETİ İSMİNE

Karar veren Danıştay Sekizinci Dairesince, Tetkik Yargıcının açıklamaları dinlendikten ve belgedeki evraklar incelendikten sonra gereği görüşüldü:

İnceleme ve Münasebet:

Maddi Olay:

İlçe Jandarma Komutanlığınca tutulan 20.05.2016 günlü tutanağa nazaran; davacı korucunun, 20.05.2016 gününde jandarma tarafından sonraki gün yapılacak olan arama-tarama, barikat ve patlayıcı bertarafı konusunda vazife yapmak üzere görevlendirildiği; bu görevlendirmenin davacıya muhtar ve korucubaşı aracılığı ile bildirildiği; 21.05.2016 günlü tutanağa nazaran ise; telefonla aranmasına karşın gelmeyeceğini bildirdiği ve yeniden 21.05.2016 günü tutulan tutanağa nazaran de; davacının bu fiili sebebiyle söze çağrılmasına rağmen gelmeyeceğini belirttiği; bu tutanağın tanziminden 5 gün sonra da 26.05.2016 gününde davacının fiilinin Yönetmelik uyarınca, misyonuna son verilmesini gerektirdiği belirtilerek Valilik onayına sunulduğu; Valilikçe 03.06.2016 gününde “olur” verilerek misyonuna son verildiği anlaşılmaktadır.

İlgili Mevzuat:

Türlüye Cumhuriyeti Anayasası’nın 129. unsurunda; memurlar ve öteki kamu vazifelileri ile kamu kurumu niteliğindeki meslek kuruluşları ve bunların üst kuruluşları mensuplarına savunma hakkı tanınmadıkça disiplin cezası verilemeyeceği karara bağlanmıştır.

442 sayılı Köy Kanunu’nun Ek 18. unsurunda; süreksiz köy korucuları ile korucu başlarının; görevlendirme biçimleri, misyona alınmalarında aranacak kurallar, misyonları, uygulanacak disiplin cezaları ve vazifelerine son verilmesini gerektiren haller, disiplin amirleri, yararlanacakları giysi eşyaları ile bunların formu ve verilme vakitleri, eğitim ve kontrol adap ve asılları, sicil ve müsaadeleri, birinci müracaatlarında sahip olmaları gereken sıhhat kaideleri, diğer bir işte çalışma hakları ile bu Kanunda yer alan öteki konulara ait uygulamaların Ulusal Savunma Bakanlığı ve Maliye Bakanlığının görüşü üzerine içişleri Bakanlığınca hazırlanacak ve bu hususun yayımı tarihinden itibaren altı ay içinde Bakanlar Kurulunca çıkarılacak bir yönetmelikle düzenleneceği karara bağlanmıştır.

Bu husus kararı uyarınca 09/01/2008 günlü Bakanlar Konseyi kararı ile yürürlüğe giren Süreksiz Köy Korucuları Yönetmeliği’nin “Disiplin Cezaları” başlıklı 17. unsurunun 1. fıkrasının (ç) bendinin 9. alt bendinde; operasyonel faaliyetlerde misyonlu güvenlik güçlerinin bu yönetmelikte bulunan yol ve asıllar çerçevesinde çağrılmasına karşın misyona katılmamak, katıldıktan sonra müsaadesiz terk etmek, misyondan çıkarma nedenleri ortasında düzenlenmiş olup; “Disiplin cezası vermeye yetkili amirler” başlıklı 18. unsurunda, savunma hakkı verilmeden disiplin cezası uygulanamayacağı düzenlemesine yer verilmiştir.

Hukuksal Kıymetlendirme:

Anılan mevzuat kararlarında, disiplin cezasına ait metot ve asıllara yer verilmemesine rağmen, disiplin cezası verilebilmesi için, disiplin hatası teşkil eden fiillerle ilgili olarak soruşturma yapılmasının zarurî olduğu üzere soruşturma yapılmasının ve disiplin cezası verilmesinin makul yollar çerçevesinde yapılması da zaruridir. Tez olunan fiillerle ilgili yetkili şahıslar tarafından bağımsız bir soruşturmacı atanması, soruşturma mevzularım içerir soruşturma buyruğu verilmesi, olayla ilgili şahısların ve olayın taraflarının tabirlerinin alınması, isnat olunan fiil ile ilgili olarak lehe ve aleyhe ayrıca kanıtların araştırılması, soruşturma sonucunda elde edilen bilgi, doküman, söz vb. kanıtların rapora bağlanarak teklif getirilmek suretiyle disiplin cezası vermeye yetkili amire yahut konseye verilmesi gerektiği, ayrıyeten yasal mühlet içerisinde sanığın savunmasının alınmasının gerekli olduğu disiplin hukukunun temel prensiplerindendir.

Bu prestijle; davacının misyona gelmemesi nedeniyle disiplin kararları uygulanarak misyonuna son verildiği, fakat hakkında yürütülen disiplin soruşturmasının nedeni ve uygulanması öngörülen idari yaptırım da belirtilerek davacının savunmasının alınmadığı anlaşılmakta olup; davacının süreçten evvel Anayasa ile teminat altına alınan savunma hakkının kısıtlanması suretiyle tesis edilen süreçte hukuka uyarlık; aslı incelenerek, davanın reddine ait Mahkeme kararının istinaf isteminin reddine dair Bölge Yönetim Mahkemesi kararında tüzel isabet görülmemiştir.

Öte yandan; İlçe Jandarma Komutanlığı tarafından, davacının misyona gelmediğinin tespit edildiği tıpkı günde bu fiil sebebiyle söze çağrılmasına karşın gelmediği tarafında tutanak tutulmuş ise de; bahsi geçen telefonla davet ve tutanağın, disiplin soruşturması kapsamında savunma istemi olarak kıymetlendirilmesi mümkün bulunmamaktadır.

Karar Sonucu:

Açıklanan nedenlerle;

1. 2577 sayılı Kanun’un 49. unsuruna uygun bulunan davacının temyiz isteminin kabulüne, temyize bahis Gaziantep Bölge Yönetim Mahkemesi 4. İdari Dava Dairesinin 26/03/2019 gün ve E:2018/1719, K:2019/620 sayılı kararının bozulmasına,

2. Tekrar bir karar verilmek üzere belgenin Gaziantep Bölge Yönetim Mahkemesi 4. İdari Dava Dairesine gönderilmesine, 10.02.2020 tarihinde kesin olarak oybirliği ile karar verildi.