Kısmın norm takım sayısı nasıl arttırılabilir?

Bilindiği üzere, yükseköğretim kurumları bünyesindeki üniteler, önlisans, lisans, lisansüstü programlar ve bunların niteliği ile öğrenci sayıları, yükseköğretim kurumunun eğitim ve öğretim faaliyetleri dışında yürüttüğü hizmetler dikkate alınarak öğretim elemanı norm takımlarını ve bunların kullanımına ait temelleri 2 Kasım 2018 tarihli Resmi Gazete’de yayımlanan “Devlet Yükseköğretim Kurumlarında Öğretim Elemanı Norm Takımlarının Belirlenmesine ve Kullanılmasına Ait Yönetmelik“te düzenlenmiştir.

Kelam konusu yönetmeliğin, “Tanımlar” başlıklı 3/1-a unsurunda, “Minimum Takım Sayısı” Yükseköğretim kurumlarında bir programda eğitim-öğretime başlamak ve devam edebilmek için Yükseköğretim Konseyi tarafından belirlenen taban öğretim elemanı sayısı” olarak, birebir unsurun (c) fıkrasında ise “Norm Takım“, “Yükseköğretim kurumlarında bir kısım, anabilim/anasanat kolu yahut programda eğitim, öğretim, araştırma ve öbür hizmetlerin sürdürülebilmesi için bu Yönetmelik çerçevesinde sayısı belirlenen öğretim elemanı takımı” olarak tabir edilmektedir.

Bu düzenlemeler ışığında, yükseköğretim sistemimizde her birimin/bölümün/programın taban takım sayısı ve bu sayıya bağlı olarak norm takım sayısı belirlenmiştir. Aşağıdaki tablodan kimi örnekler verecek olursak;

Tabloda belirtilen norm takım sayıları ilgili Yönetmeliğin 4 üncü hususunun 2 nci fıkrasında belirtilen; “Yükseköğretim kurumları, minimum takım sayısının iki katına kadar norm takım planlaması yapabilir.” kararına nazaran belirlenmiştir.

Öbür taraftan, kimi kısımlarda yükseköğretim kurumları norm takım sayılarını anabilim kısmı sayısı üzerinden arttırabilirler. Bunun için birebir Yönetmeliğin 4 üncü hususunun 4 üncü fıkrasında belirtilen yöntemin işletilmesi gerekmektedir. Mezkür Yönetmeliğin ilgili unsurunda; “Fakülte yahut kısım lisans programı için norm takımlar, üniversiteler tarafından anabilim/anasanat kısmı çeşitliliği göz önünde bulundurularak fakülte yahut kısmı oluşturan anabilim/anasanat kısımlarının her birine bir öğretim üyesi düşecek formda planlanır. Anabilim/anasanat kolları dikkate alınarak belirlenen norm takım sayısı, anabilim/anasanat kolu ve kısım şurasının görüşü üzerine ilgili fakülte ve üniversite idare heyetinin gerekçeli kararıyla kısım yahut fakülte seviyesinde iki katına kadar artırılabilir.” düzenlemesi yer almaktadır.

Bir örnek üzerinden bu süreci anlatırsak; Edebiyat Fakültesi Tarih Kısmının taban takım sayısı 3, norm takım sayısı 6 olarak belirlenmiştir. Lakin, ilgili kısmın altında toplam 7 (yedi) anabilim kısmı bulunmaktadır. Bunlar:

-Eskiçağ Tarihi Anabilim Kolu,

-Genel Türk Tarihi Anabilim Kolu,

-Ortaçağ Tarihi Anabilim Kolu,

-Osmanlı Kuruluşları ve Medeniyeti Anabilim Kısmı

-Türkiye Cumhuriyeti Tarihi Anabilim Kısmı,

-Yakınçağ Tarihi Anabilim Kolu,

-Yeniçağ Tarihi Anabilim Kolu.

Kısmın taban takım sayısı üzerinden baktığımızda altıya kadar norm planlaması yapıldığında, her anabilim kısmına birer adet öğretim üyesi planlama yapılması mümkün olmamaktadır. Bu üzere durumlarda, ilgili yönetmeliğin 4/4 unsuru işletilerek, kısmın norm takım sayısı anabilim kolunun iki katına kadar arttırılarak 14’e yükseltilebilmektedir. Buradaki süreç yıllık olmayıp, ilgili şuraların gerekçeli kararı üzerine üniversite idare şurasının onayıyla bir sefere mahsustur.

Sonuç olarak, yükseköğretimde norm takımın getirdiği çıkmazın vakit zaman açılmasında üniversitelerin anabilim kolu sayısının sayıca fazla olduğu kısımlarda bu prosedürü izleyerek norm takım sayısını arttırabileceğini tabir etmek isteriz.