İnsan Hakları Hareket Planı uygulama takvimi açıklandı

Bakanlıktan İnsan Hakları Hareket Genelgesine dair açıklama

İnsan Hakları Aksiyon Genelgesi Adalet Bakanlığının sitesinde yayımlandı

Resmi Gazetede yayımlanan Cumhurbaşkanlığı Genelgesi ile netlik kazanan İnsan Hakları Hareket Planı Uygulama Takvimi Adalet Bakanlığı internet sitesinde Türkçe ve İngilizce yayınlandı.

Hareket planında “Özgür Birey, Güçlü Toplum; Daha Demokratik Bir Türkiye” vizyonu doğrultusunda insan hakları standartlarını yükseltmek amaçlanıyor.

RESMİ GAZETEDE YAYIMLANDI

Cumhurbaşkanımız Recep Tayyip Erdoğan tarafından 2 Mart’ta açıklanan İnsan Hakları Hareket Planı ile ilgili takvim belirli oldu. Hak ve özgürlükler alanını genişletici değişikliklerin yanında, kamu hizmetlerinin erişilebilir, hesap verilebilir, eşit, şeffaf ve adil bir halde sunulmasına ait standartların yükseltilmesini hedefleyen Aksiyon Planı’nın uygulama takvimi, bugün Resmi Gazete’de yayımlanan Cumhurbaşkanlığı Genelgesiyle netleşti. 9 gaye, 50 maksat ve 393 faaliyetten oluşan İnsan Hakları Hareket Planı Uygulama Takvimi Adalet Bakanlığı’nın internet sitesinde Türkçe ve İngilizce olarak yayınlandı.

KISA, ORTA VE UZUN VADELİ VADELERDE YAPILACAK

Uygulama takvimi 2 yıl olarak belirlenen Aksiyon Planı’nda yer alan her bir faaliyet için, kısa (1 ve 3 ay), orta (6 ay ve 1 yıl) ve uzun (2 yıl) müddetli vadeler belirlendi. Ayrıyeten niteliği gereği kimi faaliyetler açısından daima bir takvim öngörüldü.

Aksiyon Planı’nın aktif bir biçimde uygulanması ve izlenmesi emeliyle bütün bakanlık, kurum ve kuruluşların çalışmalarını en üst seviyede takip edilmesi için İnsan Hakları Aksiyon Planı İzleme ve Kıymetlendirme Heyeti oluşturuldu. Şuraya Cumhurbaşkanımız Sayın Recep Tayyip Erdoğan başkanlık edecek.

İNSAN HAKLARI AKSİYON PLANININ UYGULANMASI VE İZLENMESİ

Genel olarak Aksiyon Planı’nda yer verilen toplam 393 faaliyetin 285’i müddetli,108’i ise niteliği gereği daima olarak öngörüldü. 285 vadeli faaliyetten 1 ay içinde 6, 3 ay içinde 40, 6 ay içinde 84, 1 yıl içinde 131, 2 yıl içinde ise 24’ünün gerçekleşmesi hedefleniyor. Böylelikle Aksiyon Planında öngörülen periyodik faaliyetlerin yüzde 90’ından fazlasının 1 yıl içinde uygulamaya geçmesi amaçlanıyor.

1 AY İÇİNDE GERÇEKLEŞTİRİLMESİ ÖNGÖRÜLEN FAALİYETLER

Kapalı ceza infaz kurumlarındaki çocukların ziyaretçileri ile tüm görüşmeleri “açık görüş” biçiminde yapılacak.
Çocuk mahkumlara “aile görüşü” imkanı gelecek.
İsimli yardıma müracaat formları oluşturulması ve e-Devlet üzerinden müracaat imkanı sağlanacak.
Hükümlü ve tutukluların, ziyaret listesinde yer alan şahısları değiştirebilme imkanı verilecek.
Engelli hükümlü/tutukluların ziyaretlerini bir refakatçi eşliğinde ya da açık görüş biçiminde yapabilme imkanı tanınacak.
Hükümlü/tutuklu anneleriyle birlikte kalan 0-6 yaş kümesi çocukların, yakınlarına ve annesine açık görüş sırasında teslimi sağlanacak.

3 AY İÇİNDE GERÇEKLEŞTİRİLMESİ ÖNGÖRÜLEN BİRTAKIM FAALİYETLER

Sulh ceza hakimliği kararlarına dikey itiraz adabı getirilecek.
Katalog kabahatlerin kapsamı daraltılacak.
Katalog cürümler bakımından somut kanıta dayanma kuralı getirilecek.
İsimli denetim önlemlerine üst mühlet sonu getirilecek ve makul aralıklarla incelenecek.
“Konutu terk etmeme” isimli denetim önleminde geçen mühletin, sonuç cezanın infazından mahsubu sağlanacak.
Eşe karşı işlenen kabahatlerde ağırlaştırıcı sebep boşanmış eşi de kapsayacak.
Tek taraflı ısrarlı takip fiilleri cürüm olarak tanımlanacak.
İdari yargıda gerekçeli karar otuz gün içinde yazılacak.
Yönetime yapılan müracaatlarda yönetimin karşılık verme müddeti 60 günden 30 güne indirilecek.
Vergi hataları için faal pişmanlık ve zincirleme kabahat kararları uygulanacak.
Bağlantının tespiti ve dinlenmesi yoluyla elde edilen kayıtlar beraat kararı verilmesi halinde yok edilecek.
Misyon ve yetki uyuşmazlıklarına ait meselelerin makul müddette tahliline ait önlemler alınacak.
Çocuklar hakkındaki davalar ile istinaf ve temyiz incelemeleri öncelikli olarak görülecek.
Hakim ve savcıların terfi sistemleri objektif performans kriterleri doğrultusunda yine belirlencek.
Hakim ve savcı adayları ile avukat stajyerlerine Anayasa Mahkemesi’nde staj imkanı sağlanacak.
Kişi özgürlüğü ve güvenliğine ait mevzuat gözden geçirilecek.
Müdafiyle görüşme hakkını kısıtlayan kararlar gözden geçirilecek.
Adliyelerde söz alma süreçlerinin 7 gün 24 saat yapılabilmesi sağlanacak.
Hakim, savcı ve kamu vazifelileri için toplumsal medya etik prensipleri düzenlenecek.
Danıştay nezdinde UYAP üzerinden dava açılabilecek.
UYAP sisteminde Uzman Görevlendirme Rehberi hazırlanacak.
Ceza infaz kurumlarında bulunan hükümlü ve tutuklulara kendi dini bayramlarında ek imkanlar sağlanacak.
Sulh ceza hakimliklerinin, idari yaptırım kararlarına karşı yapılan müracaatlarda ihtisaslaşmaları sağlanacak.

6 AY İÇİNDE GERÇEKLEŞTİRİLMESİ ÖNGÖRÜLEN BİRTAKIM FAALİYETLER

Hakim ve savcılar için coğrafik teminat sağlanacak.
Yargıtay ve Danıştay üyeliğine seçilebilmek için 45 yaş kuralı getirilecek.
Yargı mensuplarına daima ve mecburî eğitim getirilecek.
Adalet Bakanı’nın, yargıçları öbür bir yargı etrafında süreksiz olarak yetkilendirebilmesine ait karar kaldırılacak.
Uzun yargılama ve gerekçesizlik nedenler yargıçların terfi ve disiplin incelemelerinde dikkate alınacak.
Hukuk fakültelerine giriş muvaffakiyet sıralaması yükseltilecek.
Şiddet mağduru bayanlara avukat tayin edilecek.
Çocuk mahkemelerindeki duruşma salonlarının çocuk dostu olacak biçimde tasarlanması, duruşmalara cübbesiz iştirak sağlanacak.
Spor tahkim konseylerinin yapısı güncellenecek.
İnsan ticaretine ait hatalar gözden geçirilecek.
İstinaf ceza dairelerine, kararların gerekçesiz olması ve savunma hakkının kısıtlanması hallerinde bozma yetkisi tanınacak.
Bozma kararı verilen evrakların, öncelikle ve acilen görülmesi sağlanacak.
İdari davaya katılanların tek başına kanun yoluna başvurabilmesi sağlanacak.
Avukatların tasdik ettikleri dokümanların, isimli ve idari merciler tarafından süreçlere temel alınması sağlanacak.
Müdafinin evrak inceleme yetkisine yönelik kısıtlama kararlarına üst müddet hududu getirilecek.
Kararın açıklanmasının geri bırakılması ve müsadere kurumu gözden geçirilecek.
Çocuk teslimi ve çocukla ferdî bağlantı kurulmasına ait kararlar gözden geçirilecek.
Ceza İnfaz Kurumları ve Tutukevleri İzleme Konseyleri’nin yapısı güncellenecek.
Borçluya haczedilen malını satma imkanı getirilecek.
İcra takip sürecinde taraflara yansıyan maliyetler azaltılacak.
Tapu siciline konulan kamusal kısıtlamaların elektronik ortamda erişime sunulması sağlanacak.
Hakim ve savcı yardımcılığı kuruluşunun ihdası sağlanacak.
Çalışanlara kendi dini bayramlarında müsaadeli sayılma imkanı sağlanacak.
Hükümlü ve tutukluların açık görüş müddetlerinin uzatılması sağlanacak.
Engelli öğrencilerin kamu yurtlarında fiyatsız barındırılması sağlanacak.
Hakim ve savcıların teftiş sisteminin aktifliği attırılacak.
Mevzuat Hazırlama Yöntem ve Asılları Hakkındaki Yönetmelik tekrar düzenlenecek.
İnsan hakları dersin, hukuk fakültelerinde mecburî hale getirilecek.
Hakim ve savcı adaylarına “Staj Eğitim Merkezi” belirlenecek.
Kamu hizmetlerinin sunumunda uyulacak yöntem ve asıllara ait mevzuat düzenlemesi yapılacak.
Türk Yargı Etiği Bildirgesi’nin bilinirliği sağlanacak.
Uyuşturucu hatalarında beş yıl vadeli “bağımlılık takip modeli” getirilecek.
Ceza infaz kurumlarında anne-çocuk ünitesi oluşturulacak.
Adliyelerde “Halkla Münasebetler Büroları” oluşturulacak.
Şeffaflığın artırılması ve yolsuzlukla gayrete ait Strateji Dokümanı güncellenecek.
“E-duruşma” uygulaması yaygınlaştırılacak.
Finans, sendika, imar ve kamulaştırma üzere alanlar ile vergi ve bilişim cürümleri bakımından ihtisas mahkemeleri kurulması sağlanacak.
Ticari hayatın ağır olduğu vilayet ve ilçelerde ticaret mahkemeleri ile fikri ve sınai haklar mahkemeleri kurulacak.
Yargıçların tayinlerine temel bölge sistemi tekrar düzenlenecek.
Yargıda belli unvanlı vazifeler için minimum kıdem kaidesi getirilecek.
Noterlik süreçlerinde dijital dönüşüm olacak.
Birleşmiş Milletler Gençlik Merkezi kurulacak.
Yabancılara yönelik hazırlanan kuşkulu, sanık ve mağdur hakları formları yaygın lisanlara çeviri edilecek.

1 YIL İÇİNDE GERÇEKLEŞTİRİLMESİ ÖNGÖRÜLEN KİMİ FAALİYETLER

Azap argümanına dair disiplin hatalarında zamanaşımı kaldırılacak.
Uzun yargılamadan kaynaklı ziyanlar istikametinden İnsan Hakları Tazminat Komitesi nezdinde direkt müracaat imkanı getirilecek.
Kişisel müracaat sisteminin aktifliği arttırılacak.
Siyasi partiler ve seçim mevzuatı gözden geçirilecek.
Lekelenmeme hakkının kapsamı genişletilecek.
Mahkeme temelli aile arabuluculuğu kuruluşu oluşturulacak.
İsimli denetim önlemleri tarafından tazminat imkanı sağlanacak.
Kontrollü özgürlükle cezanın infazında göreli uygulama getirilecek.
Özel infaz yollarının kapsamı genişletilecek.
Engellilik, hastalık yahut kocama hallerinde cezanın kontrollü hürlük altında infazının kapsamı genişletilecek.
Gayrimenkul satış mukaveleleri noterliklerde yapılabilecek.
İstinaf ve temyiz müddetleri kararın bildiriminden sonra başlayacak.
Özel hukuk hükmî şahısları uzmanlık yapabilecek.
Gençlere yönelik evlilik yardımının kapsamı genişletilecek.
Noterlerin çalışma gün ve saatleri tekrar belirlenecek.
Türkiye İnsan Hakları ve Eşitlik Kurumu’nun yapısı gözden geçirilecek ve BM akreditasyonu alması sağlanacak.
“Ceza İnfaz Kurumları İnsan Hakları İzleme Komisyonu” kurulacak.
“Denetimli Hürlük Hizmetleri İstişare Kurulu” yine yapılandırılacak.
Türkiye Adalet Akademisi yine yapılandırılacak.
Seri ve kolay yargılama tarzlarının kapsamı genişletilecek.
Kamu İhale Mevzuatı gözden geçirilecek.
Kanun yollarına müracaat müddetlerinin yeknesak hale getirilecek.
Kısa vadeli mahpus cezasına seçenek yaptırımların kapsamı genişletilecek.
Kabahatler Kanunu’nda öngörülen müracaat ve itiraz yollarının aktifliği arttırılacak.
Basın, yayın ve internet yoluyla işlenen hatalarda muhakeme kuralı olan müddetler gözden geçirilecek.
Tabir hürriyetine ait mevzuat gözden geçirilecek.
Din hürriyetine ait mevzuat gözden geçirilecek.
Ayrımcılık ve nefret cürmüne ait Türk Ceza Kanunu’nda yeni bir düzenleme yapılacak.
Şahsî Dataların Korunması Kanunu’nun, Avrupa Birliği standartları ile uyumlu hale getirilecek.
Çabuk kamulaştırmaya ait kararları de içerecek formda Kamulaştırma Kanunu gözden geçirilecek.
Kamulaştırmasız el atma üzere müdahalelere karşı valilikler nezdinde idari bir müracaat yolu getirilecek.
Kamu yönetimlerinin taraf olduğu birebir nitelikteki uyuşmazlıklarda “pilot dava” tarzı getirilecek.
Gayrimüslim cemaat vakıflarına ait Vakıflar Yönetmeliği’nde düzenleme yapılacak.
Elektronik tebligat uygulaması yaygınlaştırılacak.
Havalimanlarında 7 gün 24 saat adliye uygulaması yaygınlaştırılacak.
İcra dairelerinde kağıtsız ofis ortamına geçilecek.
Aile ve çocuk mahkemelerinin müstakil bir yerleşke içinde bulunacağı yeni bir adliye mimarisi modeli yapılacak.
İnsan Hakları Araştırma Bursu sağlanacak.

2 YIL İÇİNDE GERÇEKLEŞTİRİLMESİ ÖNGÖRÜLEN KİMİ FAALİYETLER

Ticari sırra ait düzenleme hayata geçirilecek.
Yatırım ombudsmanlığı getirilecek.
Toma hürriyetine ait mevzuat gözden geçirilecek.
Yargı, icra ve noter harç ve masrafları sadeleştirilecek.
“Mahkeme uzmanı” istihdamına yönelik çalışmalar yapılacak.
Kimi ağır kabahatler hariç olmak üzere 15 yaşından küçük çocukların birinci sefer işledikleri fiillerin soruşturmaya bahis edilmemesi sağlanacak.
Hukuk fakültelerinde tahsil müddeti beş yıla çıkartılacak.
İmar Kanunu’nun 18’inci unsuru uygulamasından kaynaklı mağduriyetler giderilecek.

DAİMA NİTELİKTEKİ BİRTAKIM FAALİYETLER

Hukuk fakültesi mezunlarının isimli kollukta istihdamı sağlanacak.
Mevzuat ya da uygulamadan kaynaklı aksaklıkların Ceza Hukuku Bilim Kurulu görüşleri dikkate alınarak daima izlenmesi sağlanacak.
Ceza infaz kurumlarında yerleşke kütüphaneleri kurulacak.
Sivil toplum kuruluşlarıyla periyodik görüşmeler yapılması sağlanacak.
Tutuklama ve isimli denetim önlemlerine ait olarak sulh ceza yargıçları ve savcılara tertipli olarak eğitim verilecek.
Kamu vazifelileri hakkında rücu ve disiplin süreçlerinin tesirli yürütülmesi sağlanacak.
Çevrimiçi çocuk istismarı fiilleri ile tesirli uğraş edilmesi sağlanacak.
Mülki yönetim amirleri ve kamu yöneticilerine insan hakları eğitimi verilecek.
Kamuda bayan istihdamı arttırılacak.
İlköğretim, ortaöğretim ve yükseköğretimde insan hakları dersleri yaygınlaştırılacak.
Abonelik kontratlarına ait teminat bedeli hakkında yeni düzenleme getirilecek.

İnsan Hakları Hareket Planı Takvimi (Türkçe)

İnsan Hakları Aksiyon Planı Takvimi (İngilizce)