Hemşirelerin aşı satrancı

Hürriyet’ten Meltem Özgenç’in haberine nazaran: COVID-19’a karşı Pfizer-BioNTech aşısı yalnızca muhakkak kamu hastanelerinde uygulanırken, Sinovac aşısı ise aile doktorları başta olmak üzere, kamu ve özel hastaneler ile üniversite hastanelerinde yapılıyor. mRNA teknolojisiyle üretilen BioNTech aşısının saklama şartları klasik prosedürle üretilen Sinovac aşısından daha güç. Eksi 70 derecede saklanması gereken aşı, evvel eksi 20 derecede çözülüyor ve bu formda 6 saat kadar saklanabiliyor. Sinovac ise klâsik aşıların tamamı üzere +2 ile +8 derece ortasındaki dolaplarda saklanıyor.

‘LÜTFEN RANDEVUNUZA GELİN’

İstanbul Üniversitesi İstanbul Tıp Fakültesi Dekanı Prof. Dr. Tufan Tükek aşıların zayi olmadığını, lakin randevuya gelinmemesi halinde bu ihtimalin olduğunu belirtiyor. Prof. Dr. Tükek bunun nedenini şöyle açıklıyor: “Aşı 1 flakonda 6 kişilik olacak halde tedarik ediliyor. Bu nedenle randevu alıp da gelmeyen kişi olursa o aşılardan kimileri zayi olabilir. O yüzden randevu alanlar kesinlikle gitmeye ihtimam göstermeli. Lakin artık arkadaşlar birtakım yerlerde tahlil olarak 6 kişi geldiği anda aşıyı dolaptan çıkararak çözdürüyor. Böylelikle zayi olmuyor.”

‘TEK TEK HESAPLANIYOR’

SES (Sağlık İşçileri Sendikası) Şişli Şube Lideri Fadime Kavak da, gece 22.00’ye kadar aşı randevusu verildiğini belirterek şunları söyledi: “Hemşire arkadaşlar aşıların hiçbir formda zayi olmaması için adeta satranç oynar üzere titizlikle ve dikkatle hareket ediyor. Mesai saati bitimine yakın randevu alan ve gelmeyen tüm hastalar aranarak gelip gelmeyecekleri soruluyor ve teyit ediliyor. Tıpkı hastane içinde farklı odalarda aşı yapan hemşireler bu sırada birbirleriyle haberleşerek kalan randevuları hesaplıyor ve içinde 6 kişilik aşı olan 1 flakon buna nazaran açılıyor. Aşılar birinci geldiğinde 1-2 tane üzere zayi olan aşı olsa da şu anda bu nedenle aşının heba olduğunu söylemek çok sıkıntı.” Aile Doktoru Dr. Emrah Kırımlı da aşı randevularının çok titiz bir sistem ile verildiğini söyledi: “Randevu sayısına nazaran günlük olarak elimize aşılar ulaştırılıyor. Bizlerde bir aşı aplikasyonu/uygulaması var ve onam kodu isteniyor. Elimizdeki aşı sayısı devamlı denetim ediliyor.”

BIONTECH HER ŞİŞEYE ZAYİ HİSSESİ KOYUYOR

* Bilim Şurası üyesi Prof. Dr. Levent Akın: BionNTech aşıları 6 dozluk ambalajlarda 5 kullanım için geliyor. Kullanılan ölçü 0.3 mililitre. Çoklu doz aşılarda genel tedirginliğimiz bir ölçü aşının enjektörde kalabilmesi. Firma bu riski göz önüne alarak bir flakona 6 doz koyuyor fakat 5 doz olarak kabul ediyor. Yani zayi hissesi koyuyor. Lakin verimli kullanırsan 6 dozun tamamını da kullanabilirsin. Ülke olarak BioNTech’ten gelen aşıları 6 doz olarak kullanmaya çalışıyoruz. Böylelikle 2.8 milyon doz gelen BioNTech aşısından 1.4 milyon kişi yararlanabilecekken biz daha çok kişiyi aşılamaya çalışıyoruz. Sıhhat Bakanlığı talimat verdi. BioNTech aşısının uygulandığı yerlerde aşı randevusuna gelmeyen olursa çabucak aile hekimlikleri aranıyor ve sıradaki kişi hastaneye yönlendiriliyor. Aşılar böylelikle heba olmuyor. Heba olan aşı yok denecek kadar azdır.

YEDEK RANDEVU SİSTEMİ

* Ankara Üniversitesi Enfeksiyon Hastalıkları Kısmı öğretim üyesi Prof. Dr. İsmail Balık: Heba olma ihtimaline karşı bir dozun bile çöpe gitmemesi için tedbir alınmasında fayda var. Örneğin BioNTech aşısı için yedek randevu sistemi geliştirilebilir. Yaklaşık yüzde 20 ila 30 ortasında her BioNTech aşısı yapan merkez için sistemde yedek randevu oluşumu gerçekleştirilebilir.”