Hadise krizi! Asemptomatik korkutuyor

Kovid-19 salgınında hadise rekoru kırılan Türkiye’de iki haftalık müddette virüsü kapanların ve ölenlerin sayısı ikiye katlandı. 19 Mart’ta 21 bin 30 hadise ve 87 vefat gerçekleşirken, 2 Nisan’da bu sayı 42 bin 308 hadise, 179 mevt olarak kayıtlara geçti.

Milliyet’ten Mert İnan’ın haberine nazaran; İstanbul Aile Doktorları Derneği Lider Yardımcısı Dr. Mustafa Tamur, yaşanan tabloyu, “Ülke genelinde tespit edilebilen olay sayısı 40 bine ulaştı lakin asemptomatik ve tespit edilemeyen hastaları da hesaba kattığınızda bu sayının 300-350 bin ortasında olduğunu varsayım ediyoruz” dedi. Olay sayılarının gizlenmesi üzere bir durumun olmadığını fakat asemptomatik hastaların, Kovid-19’a yakalandıklarının farkında olmadıkları için bu türlü bir tablonun oluştuğuna dikkat çeken Dr. Tamur, şöyle konuştu:

“İstatiksel olarak bir Kovid-19 olayı yakaladığınızda 8-10 ortasında olay kaçmış olur. Bunu nedeni asemptomatik bireylerin hastalığı hayata geçirmesidir. Bu şahıslar hasta olduklarını bilmezler ve test yaptırmaya gitmezler. Fakat taşıyıcı olduklarından virüs yayılmaya devam eder. Şu an için test poztif oranı yüzde 16-17’yi geçmiş durumda. Bir aile doktoruna 17-18 olumlu olay oranı kelam konusu. 5 bin aile tabibi olduğunu düşünürsek, yalnızca İstanbul’da tespit edilen olay sayısı 9 bin diyebiliriz. En büyük sorun temaslıların testi olumlu çıkanlar tarafından saklanıyor olması. Filyasyonda da külfetli bir devirdeyiz. 40 bin olay, 30 bin hane demektir. 30 bin haneyi sorgulamak kolay değil” diye konuştu.

Ankara Üniversitesi Tıp Fakültesi Enfeksiyon Hastalıkları ve Klinik Mikrobiyoloji Uzmanı Prof. Dr. İsmail Balık da şu tespitlerde bulundu: “Ülke genelindeki olay sayısının 350-400 bin ortasında olduğunu kestirim ediyoruz. Varyant virüs yüzde 80 daha bulaşıcı bir özellik sergiliyor. Üçüncü dalganın tepe noktanda hadise tespit edilen olay sayılarının 50-55 bin bandında olması olası. Ülke olarak pandeminin en büyük hadise krizini yaşıyoruz. Şu anki ağır bakım ve mevt tablosu 20 binli hadiselerin yansıması. Son bir haftalık tablonun ağır bakım ve ölümlere tesiri ise 10 gün sonra tam olarak ortaya çıkacak. 10 Nisan’da, bugünden çok daha makûs bir tablo göreceğiz.”

‘Milyon bandındayız’

Mevcut olay tablosundaki sayının test sayısına bağlı olarak tespit edilebilen şahıslar olduğunu lisana getiren Enfeksiyon Hastalıkları Derneği Lideri Prof. Dr. Mehmet Ceyhan ise şunları söyledi: “Mevcut olay tablosunu ne yazık ki 10 katı fazla düşünmemiz gerekiyor. Bu durum asemptomatik hastaların durumundan kaynaklı. Faal hadise sayısının 300 bine yakın olduğu açıklandı. Toplam olay sayısı için de ‘Bir yakalanan 10 kaçan’ kuralını hesaba katarsak, virüsü bedeninde taşıyan ve etrafa bulaştırma potansiyeli olanların milyon bandında olduğunu anlarız. Tarama testlerinin önemli olarak artırılması gerekiyor. Mevcut tablonun ağır hadise ve vefat sayılarına tesirini 10 gün sonra göreceğiz. Ne yazık ki mevt oranları ve ağır bakımlarda 10 gün sonra daha yüksek sayıları görmek kaçınılmaz.”

‘Sanıldığından daha kötüyüz’

Cavit Işık Yavuz (Halk sıhhati uzmanı): “En büyük meselemiz ayrıntılı dataların açıklanmıyor olması. Pandeminin literatür sayısı 8.9 kattır. Yani bir tespite karşı 8.9 kişi tespitten kaçmış sayılır. Tespit edilen hadise sayısının sekiz katı kadar Kovid-19 bulaşan vatandaş olduğunu düşünüyoruz. Mutant virüsün yayılım ve bulaşma suratını da hesaba katarsak tablo sanıldığından daha berbat. Vatandaşlarımızın çok dikkatli hareket ederek mümkün olmadıkça kalabalık ortamlarda bulunmamaları gerekir.”

‘Bağışıklık için 4 ayda 130 milyon doz aşı gerekli’

Kazım Doğan (TTB Aile Hekimliği Kolu Başkanı): “Test olumlu oranı yüzde 20 sonuna dayanmış durumda. Mevcut tespit edilenlerin dışında 7-8 kat daha fazla hadise olduğunun bilinmesi gerekir. Test sonucu negatif olup klinik bulgusunda Kovid-19 saptanan şahıslar Kovid-19 hadisesi olarak kayıtlara geçmiyor. Maalesef vatandaşlar geçim kaygısından ötürü aile içindeki temaslı bireyleri saklamaya başladı. Toplumsal bağışıklık için 130 milyon doz aşının 4 ay içinde yapılması gerekiyordu. 15 Ocak’tan bu yana birinci doz 9 milyon, ikinci doz 6 milyon olmak üzere, aşılanan vatandaş sayısı 15-16 milyon civarında.”