Dostça başlayan toplantıda Dendias skandalı!

Ankara-Atina çizgisinde gerçekleşen istikşafi görüşmelerin sonuncusu bugün Ankara’da yapıldı. Dışişleri Bakanı Mevlüt Çavuşoğlu ve Yunan mevkidaşı Nikos Dendias kritik görüşmenin akabinde ortak basın toplantısı düzenledi.

Bakan Çavuşoğlu’nun ölçülü bildirilerinin akabinde Dendias, Türkiye’ye yönelik ağır ithamlarda bulundu. Bakan Çavuşoğlu, ‘Dostum Niko’ diye hitap ettiği Dendias’ın bu haline ise gereken karşılığı verdi.

Bakan Çavuşoğlu’nun basın toplantısındaki açıklamaları şöyle:

Bugün gerçekleştirme konusunda gösterdiği anlayış için Niko’ya çok teşekkür ediyorum. Türkiye-Yunanistan ortasında diyalog kanallarının canlandırılmasın olumlu buluyoruz. Atina’da da hem 62. istişareyi hem de iki bakanlık ortasında siyasi istişareler toplantısı gerçekleştirdik.

Bu toplantıları son derece samimi bir atmosferde gerçekleştirilmesinden memnuniyet duyuyorum. Sıkıntıların iki komşu ve müttefik ortasında diyalog yoluyla çözülebileceğine inanıyoruz. 3. taraflar üzerinden tahlil aramak hakikat bir yaklaşım değildir.

KRİTİK DOĞU AKDENİZ İLETİSİ

Evet, Ege’de görüş ayrılıklarımız var. Doğu Akdeniz bağlamındaysa biz Türkiye olarak hakça paylaşımdan yana olduk. Ay sonunda Cenevre’de Kıbrıs bahisli gayriresmi 5 + BM toplantısı gerçekleşecek. Bu Türkiye olarak bizim teklifimizdi.

Bugün Niko’yla da ay sonunda Cenevre’de buluşmak üzere teyitleştik. Herkesin bu toplantıya açık fikirlerle gelmesi değerli. Ticari ve ekonomik bağlarımıza iki komşu ülke olarak ehemmiyet veriyoruz.

Uçak seferlerinin başlamasını da kıymetli buluyoruz lakin birebir vakitte hudut kapılarının da açılması ticaret bakımından değerlidir. TIR sürücülerimizin vize konusunda yaşadığı kimi ezalar vardı. Bugün bu husustaki beklentilerimiz, taleplerimizi aktarma imkanımız oldu.

TERÖRE KARŞI ORTAK ÇABA VURGUSU

Terörle gayret konusunu da samimi bir formda ele aldık. Bilhassa FETÖ, PKK, PYD, DHKP-C üzere terör örgütleriyle gayretimizde daha faal bir işbirliği görmek isteğimizdir.

Yasadışı göç konusu hem Türkiye’yi, hem Yunanistan’ı hem de AB’yi ilgilendiren bir sorun. 18 Mart Mutabakatı’nın güncellenmesi konusunda AB ile görüşüyoruz.

Bu insani bahsin rekabet değil, güzel bir işbirliği alanı olması gerektiğine inanıyoruz. İkili mevzuları değerlendirirken hem Türkiye’de hem de Yunanistan’da azınlıklarımız var. Azınlıklarımızın yaşadıkları meseleleri da gündemimize getirdik bugün.

Biz Türkiye olarak, bilhassa AK Parti iktidara geldiğinden bu yana Rum vatandaşlarımızın sıkıntıları konusunda diyalog içinde pek çok olumlu uygulamayı hayata geçirdik.

Birebir yapan yaklaşımı Batı Trakya Türkleri dahil oradaki soydaşlarımız için bizim de beklememiz pek doğaldır. Her iki ülkedeki azınlıkların huzur ve refah içinde olması bizlerin de faydasınadır.

“DİYALOG KANALLARININ AÇIK TUTULMASI ÖNEMLİ”

Yunanistan’daki kültürel mirasımızın korunmasına büyük ehemmiyet veriyoruz ve Osmanlı yapıtlarının onarımına hazırız. Niko Dendias çok sayıda yapıtın onarımı konusunda adımlar atıldığını söyledi.

Bizde de Rum Ortodoks yapıtları var. Bu yapıtların onarımı konusunda işbirliği yapabiliriz. Biz şartsız olarak bu diyaloğu sürdürmek istiyoruz ve bağlantılarımızı geliştirmek istiyoruz. Bugün önümüzdeki süreçte ilgilerimizi geliştirmek için neler yapabileceğimizi görüştük.

Bizim karşılıklı ziyaretlerimizden sonra önderlerimizin de bir ortaya gelmesini dilek ediyoruz ve sayın Cumhurbaşkanımızın bu bahiste son derece olumlu olduğunu söylüyoruz.

Münasebetlerimizi daha düzgüne götürme bakımından ve aramızdaki uyuşmazlıkların çatışma yoluyla değil, diyalog yoluyla çözülmesi için başlattığımız bu ziyareti olumlu buluyoruz. Hem Dendias hem Niko diyorum zira uzun yıllardır şahsi dostum 2003’ten bu yana. Dostum Niko’yu ülkemizde ağırlamaktan memnunluk duyuyorum.

MİÇOTAKİS’TEN RAMAZAN AYI İLETİSİ

Yunanistan Dışişleri Bakanı Dendias’ın konuşması şöyle:

Lider Sayın Erdoğan’a ve eski dostum sana teşekkür etmek istiyorum. Ayrıyeten bu akşam beni iftar yemeğine davet ederek de beni onurlandırma vesilesiyle teşekkür etmek istiyorum. Sayın Başbakanımızın bütün Müslüman aleminin ramazan ayını kutladığı bildirisini sizlerle paylaşmak istiyorum. Miçotakis hükümeti din özgürlüğüne özel bir ehemmiyet atfetmekte.

Bugün gerçekleştirdiğimiz görüşmelerin açık ve samimi bir ortamda son derece verimli olduğunu söyleyebilirim. Uzlaşamadığımız bütün mevzuları masaya yatırma fırsatı bulduk. İki ülke ortasında irtibat kanallarının açık tutulması gerekli.

Türkiye de defaatle AB’ye üyeliğinin stratejik maksat olduğunu söyledi. İstikşafi görüşmelerin başlamasının, iki ülkenin bakanları ortasında siyasi görüşmelerin başlamasını memnuniyetle karşılıyorum. Bugün birçok ikili hususa değindik.

Dostum Mevlüt’le mutabık kaldık ki iki ülke ortasındaki işbirliğini çeşitli alanlarda geliştirebiliriz. Ümit ediyoruz ki geçmiş yıllarda var olan ekonomik işbirliğimizin daha da ileriye götürülmesi.

“TÜRKİYE İLE MÜSPET GÜNDEM İSTİYORUZ”

Biz Türkiye’yle olumlu bir gündem oluşturabileceğimize inanıyoruz ekonomik alanda. Aramızdaki ekonomik işbirliğini de geliştirerek Türk-Yunan ilgilerindeki mevcut havayı âlâ tarafta geliştirebiliriz. Pandeminin sonunda iki ülke ortasındaki halkların bağlantılarını de yine tesis edebiliriz. Kışkırtıcı telaffuz ve hareketlerden uzak durmamız gerekiyor. Son devirde ihlal hareketleri dramatik halde arttı ve bu aksiyonlar ikili ortam oluşturulmasının önünde mani teşkil etmekte.

Ben dün Patrik’le görüşme fırsatı buldum ve bu görüşme sırasında Türkiye’deki Yunan azınlıklarının problemlerini dinleme fırsatı buldum. Yunanistan’da Müslüman azınlık var. Lozan Mutabakatı’na nazaran buradaki azınlık Müslüman.

Ayrıyeten yapmış olduğumuz görüşmelerde palavra haber, kışkırtıcı telaffuzlardan uzak durulması davetinde bulundum. Birçok bölgesel mevzuyu da ele aldık. Bunların başında Kıbrıs konusu var. Biz BM tepesine bütün tarafların yeterli niyetle gelmesini ümit ediyoruz.

“TÜRKİYE’NİN AB ÜYELİĞİNİ DESTEKLİYORUZ”

Türkiye – AB münasebetlerin de ele aldık görüşmemizde. Yunanistan Türkiye’nin AB üyeliğini destekliyor. Komşu ülkeler olarak AB ailesinin bir kesimi olmuş Türkiye’den çok fazla şey kazanabiliriz. Türk halkının çoğunluğu ülkesinin AB’ye girmesini destekliyor. Bu yüzden AB Kurulu’nda de belirtildiği üzere vize serbestisi üzere değerli bahisleri ele almaya hazırız.

Biz bu mevzuda yapan bir tavır takındık fakat AB prensip ve kıymetlerine hürmet duymak gerekir. Bu da bütün üye ülkelerin egemenlik haklarına hürmet duymaktan geçer. Bu çerçevede AB ikili bir yaklaşım benimsedi. Tedbir alma ihtimali kurulun her vakit masasında bulunuyor.

Şayet Türkiye bizim egemenlik haklarımızı ihlal etmeye devam ederse tedbir ihtimalleri tekrar gündeme gelecektir. Hem ikili bağlarımıza hem de Türkiye’nin AB üyeliğini etkileyen bir durum.

Bu ne âlâ komşuluk alakalarıyla bağdaşmakta ne de milletlerarası hukuk ile. Türkiye BM Mukavelesi’ni kabul etmiyor lakin bu mukavele AB tarafından onaylandığı için AB müktesebatının bir modülünü teşkil etmekte. Muhtıra AB Kurulu tarafından kınandı.

Göçmen ve mülteci hususuyla ilgili olarak ise bunun AB ile Türkiye ortasında bir mevzu olduğunu söylemek istiyorum. Mevlüt’le görüşmemizde tekrar bir muahede imzalanmasından bahsettik fakat daima yeni bir mutabakat imzalansa da bunun başarılı olabilmesi için gerekli hareketlerin yapılması ve irade gereklidir. Son periyotta mülteci husususun Türkiye tarafından kullanılmasını da gündeme getirdim.

Biraz sonra yemekte de görüşeceğimiz üzere, her iki ülke de memleketler arası hukuk temelinde ve BMGK çerçevesinde toprak bütünlüğünü, egemenliğinin ve bağımsızlığının korunarak meselelerin tahlilinden yana. Miçotakis hükümetinin görüşü bu formdadır ve ben bu görüşü Ankara’da tabir etme fırsatı buldum. Ümidimiz ilgilerin daha da ileriye gitmesi istikametinde. Bugün bir adım attık ve bunun halklarımızın menfaatine bir adım olduğunu düşünüyoruz. Bugün bu mecradan sevgili dostum Mevlüt’ü Atina’ya davet ediyorum.

DENDİAS’IN AÇIKLAMASININ AKABİNDE BAKAN ÇAVUŞOĞLU’NDAN SERT ÇIKIŞ

Ben konuşmamda Yunanistan’ı itham edici bir telaffuzda bulunmadım lakin birinci görüşmesinin daha müspet bir atmosferde geçmesini umuyordum. Ancak kabul edilemez ithamlarda bulundu. Türkiye’nin Yunanistan’ın egemenlik haklarını ihlal ettiğini söyledi. Bunu kabul etmemiz mümkün değil.

Biz bu mevzularda görüş ayrılığımız var ve bundan sonra bu bahisleri kendi ortamızda görüşmemiz konusunda mutabık kaldığımız halde ben bunun karşılığını vermek durumunda kalırım. Biz Rum Ortodoks azınlığı Rum Ortodoks olarak kabul ediyoruz lakin ‘Biz Türküz’ diyen azınlığı Türk olarak kabul etmemeniz insani değildir. Bunların Türk ismini kullanmasına müsaade etmiyorsunuz. Bunlar Rum Müslümanlar mı? Bunu bu türlü kabul etmek zorundasınız.

Muahedeler konusunda farklı düşünebiliriz, Libya’yla olan mutabakatlar. Lakin AB Komitesi’nin bunu kınaması bir şey tabir etmez. AB’nin deniz yetki alanlarıyla ilgili bir rolü, yetkisi yoktur. Göç konusunu biz ne AB’ye ne Yunanistan’a karşı kullandık. Göç konusunda insani davrandık ve mutabakatı harfiyen uyguladık. Biz içeride bunları konuştuk ve dört yılda 80 bin insanı denize ittiğinizi konuştuk lakin basının önünde konuşmadık. Lakin buraya çıkıyorsunuz basının önünde ileti vermek için bu türlü konuşuyorsunuz. Tüm bunlara karşın Türkiye olarak 3. taraflar olmadan iki ülke ortasında bu bahislerde görüş ayrılıklarımızı azaltmaya hazırız. Lakin basının önünde ülkemi ağır bir formda itham edersiniz bunun da yanıtını vermek durumundayım.

“AB ÜÇÜNCÜ TARAF DEĞİL”

Bakan Çavuşoğlu’nun reaksiyon göstermesinin akabinde Dendias tekrar kelamı aldı ve şu sözleri kullandı:

Güya Doğu Akdeniz’de hiçbir şey olmuyormuş üzere davranamam. Azınlıklar hususuyla ilgili olarak, Müslüman azınlık.. Bunu Lozan Mutabakatı söylüyor, biz söylemiyoruz. Lozan Muahedesi yürürlükte ve devam ediyor.

Avrupa muktesebatının bir modülü ve AB ülkeleri tarafından onaylandı. Şayet Türkiye AB üyesi olmak istiyorsa kabul edecek. Göç bahsiyle ilgili olarak… Şubat ve martta yaşanan olaylardan sonra Türkiye Yunanistan’dan şikayet etmemeliydi. Biz yeni bir sayfa açmak istiyoruz lakin her tarafın yaptığı doğruları ve yanlışları tespit etmekle başlamalı. Yunanistan olumlu bir gündeme yanlışsız ilerlemek istiyor Türkiye’yle. Fakat bu, bizim dış siyasetimizin geçerli görüşlerinin değişeceği manasına gelmiyor.

AB Kurulu, AB 3. taraf değil. Biz AB üyesi bir ülkeyiz. Biz bu komitede yer alan ülkelerle tıpkı pahaları paylaşıyoruz. Yunanistan AB üyesi olduğu için son derece gururlu. Karşılık verme fırsatı verdiğin için bir kez daha teşekkür etmek istiyorum.

BAKAN ÇAVUŞOĞLU: SİLAHSIZLANDIRILMIŞ ADALARIN STATÜSÜNÜ DE İHLAL EDİYORSUNUZ

Bakan Çavuşoğlu, Türkiye-Yunanistan ortasında aşılması gereken birçok sorunun olduğunu söz etti ve Dendias’ın açıklamalarına şu cevabı verdi:

Türkiye Doğu Akdeniz’de kendi belirlediği ve BM’ye kaydettirdiği kıta sahanlığı içerisinde faaliyetlerini sürdürmüştür. Hakça paylaşımdan, memleketler arası hukuktan bahsediyoruz. Kendinize nazaran yorumlayabilirsiniz. Silahsızlandırılmış adaların statüsünü de ihlal ediyorsunuz. Ege hususlarında, hava alanı konusunda ve adaların silahsızlandırılmış statüsüyle ilgili hususları da hariç tutuyorsunuz, mahkemenin yetkisini bu manada tanımıyorsunuz. Karşılıklı suçlamalara girdiğimizde anlatacağımız çok şey var. Fakat burada problemler iki ülke ortasında.

Bunları çözmek için istikşafi görüşmeler başlatılmış. Bugün bu maksatla buraya geldik. Gerginliği sürdürmek istiyorsanız sürdürebilirsiniz, biz de sürdürürüz. Burada ikili halde bu bahisleri çözebiliriz. AB’nin ve öteki ülkelerin hangi maksatla bunu yaptığını biliyoruz. Size rastgele bir yarar sağlayamayacağını da görmüş oldunuz. Bizim dileğimiz iki ülke olarak diyalog yoluyla çözmek.

Karşılıklı anlayış ve yaklaşım olursa bu problemleri çözeriz, tek taraflı dayatmayla olmaz. Çözersek anca iki ülke olarak çözeriz, diğerleri fakat silah satar.