Doğum sonrası aylıksız müsaadenin başlangıç tarihi nasıl belirlenir?

Soru: Ben 657 sayılı Devlet Memurları Kanununa tabi olarak çalışan bir devlet memuruyum. 11.03.2021 tarihinde doğum müsaadem bitti. 12 Mart 2021 tarihinden itibaren kullanmak üzere 30 gün yıllık müsaade aldım. Yol müsaadesi ile birlikte kullandığım yıllık müsaademin bitimi olan 14.04.2021 tarihinde başlatmak üzere 7.04.2021 tarihinde fiyatsız müsaadeye ayrılmak için dilekçe verdim. Bana fiyatsız müsaade başlama tarihinin 12.03.2021 olacağı söylendi. Doğum müsaademin bittiği gün mü fiyatsız müsaadeye ayrılmış sayılıyorum?

Karşılık: 657 sayılı Devlet Memurları Kanununun 108/B hususunda, “Doğum yapan memura, 104 üncü unsur uyarınca verilen doğum sonrası analık müsaadesi müddetinin yahut birebir hususun (F) fıkrası uyarıncı verilen müsaade müddetinin bitiminden; eşi doğum yapan memura ise, doğum tarihinden itibaren istekleri üzerine yirmidört aya kadar aylıksız müsaade verilir.” kararı yer almaktadır.

13 Nisan 2016 tarihli ve 29683 Sayılı Resmi Gazetede yayımlanan 6 Seri No. lu Kamu İşçisi Genel Bildiriminin “Ç) Koğum Sebebiyle Verilecek Aylıksız İzin” başlıklı kısmında;

“2) Aylıksız müsaadenin kullanımı
a) Doğum yapan memura verilecek aylıksız müsaadenin başlangıç tarihi, doğum sonrası analık müsaadesi mühletinin yahut yararlanılması halinde 657 sayılı Kanunun 104 üncü hususunun (F) fıkrası uyarınca verilen müsaade mühletinin bitimi; eşi doğum yapan memura verilecek aylıksız müsaadenin başlangıç tarihi ise doğum tarihidir.
b) Eşi doğum yapan memura, eşinin Devlet memuru olup olmadığına bakılmaksızın isteği halinde yirmidört aya kadar aylıksız müsaade verilecektir.
c) Eşlerin her ikisinin de memur olması halinde, doğum sebebiyle verilen aylıksız müsaadenin, mühletleri içerisinde her iki eşe birebir devirde yahut birbirini takip edecek biçimde kullandırılması mümkündür.
ç) Doğum sebebiyle verilen aylıksız müsaadenin, yirimdört aylık müddetin aşılmaması kaydıyla, kısım kısı kullandırılması mümkündür.” kararları yer almaktadır.

Bildiride yer alan, doğum sonrası aylıksız müsaadenin başlangıç tarihinin doğum tarihi olduğu tabiri 24 aylık mühletin başlangıç tarihini belirtmekte olup, bu cümle ile aylıksız müsaadeye bu tarihte başlanma mecburiliği getirilmemektedir. Çünkü Mülga Devlet İşçi Başkanlığı 24 Nisan 2012 tarihli ve 7061 sayılı yazısında, doğum sonrası analık müsaadesinin bitiminde vazifeye başlayan ve beş aydan sonra fiyatsız müsaade talebinde bulunan işçiye doğum sonrası analık müsaadesinin bitiş tarihini takip eden 24 aylık mühletin aşılmaması kaydıyla kalan mühlet kadar aylıksız müsaade verilebileceğini söz etmiştir.

Bu çerçevede, doğum sonrası analık müsaadesi sonrasında memurun misyona başladıktan bir müddet sonra aylıksız müsaadeye ayrılması yahut yasal müsaadelerini kullandıktan sonra aylıksız müsaadeye başlaması mümkün olup, bu durumdaki bir memurun aylıksız müsaadenin başladığı tarihe kadar mali ve toplumsal haklarından yararlanması gerekmektedir. Doğum sonrası analık müsaadesi 12 Mart 2021 tarihinde biten memurun kullanabileceği aylıksız müsaade mühleti 12 Mart 2023 tarihini geçemeyecek, bu süreçte misyona başlayıp bir mühlet çalıştıktan yahut yasal müsaadelerini kullandıktan sonra aylıksız müsaade talebinde bulunulması halinde 12 Mart 2023 tarihi geçilemeyeceği için kullanılabilecek azami aylıksız müsaade mühleti 24 aydan daha kısa olacaktır.

Sonuç olarak, doğum sonrası analık müsaadesi bitiminde öteki yasal müsaadelerini kullanan memurun bu müsaadelerin bitiminde aylıksız müsaadeye başlamasının mümkün olduğunu, aylıksız müsaadenin analık müsaadesinin bitim tarihinde başlamasının mecburî olmadığını değerlendirmekteyiz.