Dijital objelerle temas vakit algısını etkiliyor

– Dijital Bağımlılıkla Uğraş Derneği Genel Lideri Prof. Dr. Tuncay Dilci, yaptıkları çalışmada dijital objelerle temasın vakit algısını olumsuz istikamette etkilediğini belirlediklerini söyledi.

Sivas Cumhuriyet Üniversitesi Eğitim Fakültesi Eğitim Bilimleri Kısmı Öğretim Üyesi de olan Prof. Dr. Dilci, AA muhabirine, “Yoğun dijitalleşme vakit algısını bozuyor mu?” isimli araştırmada, yeni tip koronavirüs (Kovid-19) öncesi yüzde 13,6 olan dijital bağımlılığın salgın periyodunda yüzde 26,83’e yükseldiğini tespit ettiklerini belirtti.

Vaktin “su” üzere aktığı konusunda herkesin bir serzeniş içerisinde olduğunu aktaran Dilci, bu nedenle vakit algısı üzerine “dijitanaliz” tekniğiyle araştırma yaptıklarını lisana getirdi.

Dilci, araştırmaya Türkiye genelinde random (rastgele) formülüyle belirlenen 1560 kişinin katıldığını bildirdi.

İştirakçilerin yüzde 72’sini bayanların, yüzde 28’ini erkeklerin oluşturduğu bilgisini veren Dilci, bunların 26,83’ünün dijital bağımlı olduğuna dikkati çekti.

Dilci, dijital mecralarda en çok toplumsal medyanın kullanıldığını tespit ettiklerine, televizyon izlemenin de ön plana çıktığına işaret ederek, “Türk insanı gün içerisinde ortalama 4 saat 20 dakika dijital temas alışkanlığı geliştirmiş.” dedi.

– 4 saatlik “dijital diyet”

İştirakçilere, “Niçin vakit algısı bozukluğu yaşıyoruz?”, “Zaman algısı bozukluğunuz var mı?” biçiminde sorular yönelttiklerini anlatan Dilci, şunları kaydetti:

“Deneyleme yapmak durumunda kaldık. Bir ön test ve deney sonrası son teste yöneldik. Vaktin süratli geçtiğine ait ön testimizdeki bulgulara baktığımız vakit, iştirakçilerin yüzde 64’ü vaktin süratli geçtiğini belirtmiş. Yüzde 34’ü ise kısmen süratli geçtiğini söylemiş, yüzde 2’si ise ‘zaman hiç geçmiyor’ demiş. İştirakçilere 4 saatlik dijital diyet planladık ve rastgele bir dijital objeyle temasları olmadı. Bunun sonucunda ‘gerçek vaktin tadını aldım’ diyenler yüzde 14, ‘Zaman geçmek bilmedi, sıkıldım’ diyenler yüzde 18. Yüzde 32 üzere bir dijital mecraların aslında vakit algısıyla bağlantılı algımıza tesirde bulunduğunu görüyoruz.”

İştirakçilerin yüzde 68’inin vakit algısında değişiklik olmadığını aktaran Dilci, 4 saatlik “dijital diyet”te iştirakçilerin yüzde 32’sinin vakit algısında bozulma tespit edilmesinin değerli olduğunu, uzun mühletlere yayılan “dijital diyet”te bu sayının çok daha üstlere çıkacağını kestirim ettiklerini söyledi.

Vakit algısının bozulmasıyla gerçek vakti yaşamanın önüne geçildiğini lisana getiren Dilci, vakit yönelimi ve denetim beceresinin de zayıfladığını aktardı.

Dilci, dijital mecralarla temasın vakti kullanmada bozukluğa neden olduğuna dikkati çekerek, “Dijital temas alışkanlığımız vakit idaresi konusunda bizi sıkıntı durumda bırakmakta ve olağan hayatın akışına ait birtakım bozukluklar yaratmakta. Bu, performansımıza ve hayat kalitemize dönük olumsuz tesir yapmaktadır.” diye konuştu.

Birçok kişinin dijital ekranlar karşısında vaktin nasıl geçtiğinin farkına bile varmadığının altını çizen Dilci, “5 dakikalık bir iş için bilgisayar başına otursak bile 3 saat geçmekte, ‘Bu vakit nasıl geçti?’ sorusunu saate bakarak görebilmekteyiz. Bu da adeta beynimizin vakit akışına ait formatını bozmakta ve vaktin niteliği ve niceliği konusunda algımız karmaşık bir süreç yaşamakta.” tabirlerini kullandı.