Cari açığa savunma sanayiinden darbe

Türkiye iktisadının en büyük sorunu cari açığın tahlili için beklenen yüksek katma bedelli ihracat, savunma sanayiinden geldi. Son açıklanan sayılara nazaran Türkiye ihracatının kilogram başına ünite fiyatı 1,04 dolar olurken, savunma sanayiinde bu sayı 51,2 dolar olarak gerçekleşti. Savunma ve havacılık sanayiinin Türkiye’nin toplam ihracatındaki hissesi ise yüzde 1,5’e yükseldi. 2020 yılının tamamında 2 milyar 279 milyon dolarlık savunma sanayi ihracatı gerçekleştirilirken, bu yılın birinci üç ayında (ocak-mart) toplam savunma sanayi ihracatı yüzde 110,4 artarak 652 milyon dolar olarak kayıtlara geçti. Dalda bugün prestijiyle 1.700’e yakın firma bulunuyor. Toplam istihdam ise 75 bini devirdi. 2023 yılı için 10,2 milyar dolar ihracat hedeflenen kesimde, yerlilik oranı yüzde 70’leri aşmış durumda.

TERECİYE TERE SATTIK

Türkiye savunma sanayii alanında en fazla ihracatı ABD’ye yaptı. Dünyanın en güçlü ordusuna sahip olan ABD, Türkiye’den, uçak ve helikopter materyalleri başta olmak üzere elektronik harp silahlarına kadar birçok eser satın aldı. Son açıklanan ihracat sayılarına nazaran ABD’yi Azerbaycan izledi. Karabağ’ın işgalden kurtarılması için gayret veren Azerbaycan’a, 2020 yılı ve bu yılın birinci üç ayında toplam 300 milyon doların üzerinde ihracat gerçekleştirildi. Türkiye’nin en fazla savunma sanayii ihracatı gerçekleştirdiği bir öbür ülke ise Suudi Arabistan oldu. Bu ülkeye tanklar, zırhlı savaş taşıtı aksanları, fişekler, roket fırlatıcıları üzere çeşitli ekipmanlar ihraç edildi. Arabistan’ı sırasıyla; Pakistan, Bahreyn, Endonezya, Rusya, Gana, Fransa, Ukrayna, İtalya, Kolombiya, Uganda, Somali, Macaristan, Tunus, Mali, Brezilya, Meksika, İran, Şili, Avustralya ve Yunanistan takip etti.

7 ŞİRKETİMİZ YER ALDI

Global pazarda 2020 yılında sıkıntı bir periyot yaşanırken, Türk savunma sanayii şirketleri, memleketler arası başarılara imza atmayı sürdürdü. Dünyanın en itibarlı savunma sanayii listesi olarak kabul edilen ‘Defense News Top 100’de yer alan Türk şirketi sayısı 7’ye yükseldi. ASELSAN, birinci 50’ye girme başarısı gösterdi. ASELSAN, Türk Havacılık ve Uzay Sanayii (TUSAŞ), ROKETSAN, STM ve BMC’ye 2020 yılında HAVELSAN ve FNSS de eklendi.

Öte yandan Stockholm Memleketler arası Barış Araştırmaları Enstitüsünün (SIPRI) raporuna nazaran Türkiye, 2016-2020 yıllarını kapsayan beş yıllık periyotta, 2011-2015’e nazaran silah ihracatını yüzde 30 artırırken, ithalatını yüzde 59 azalttı. Türkiye bu alanda, 2015-2019 periyodunda en çok ihracat yapan 14’üncü ülkeyken, 2016-2020 periyodunda 13’üncülüğe yükseldi. İthalatta ise birebir dönemlerde 15’inci sıradan 20’inci sıraya indi.

ABD’NİN AMBARGOSU DERS OLDU

Savunma sanayiinde yerli üretim birebir vakitte ihracattaki pürüzlerin ortadan kaldırılması açısından da kritik bir ehemmiyete sahip. Türkiye bunu Pakistan’a helikopter satışında acı bir halde deneyim etmişti. Pakistan’a yapılan 1,5 milyar dolar bedelindeki 30 adet T129 ATAK helikopterinin satışı ABD yaptırımlarına takılmıştı. ABD-İngiltere ortak imali motor kullanılan ATAK helikopterinin diğer bir ülkeye ihracatı için ABD’den müsaade gerekiyor. Lakin Türkiye’nin Rusya’dan S-400 alımı nedeniyle ABD, Ankara’ya bir dizi yaptırım uyguluyor.

BAĞIMSIZLIĞIN SEMBOLÜ

Türkiye İhracatçılar Meclisi (TİM) Lideri İsmail Gülle, bağımsızlığımızın en kıymetli ögelerinden birinin yerli ve ulusal üretim savunma sanayiinden geçtiğini belirterek “Ülkemiz son yıllarda Savunma ve Havacılık dalında büyük yol kat etti. İnsansız hava araçları da dahil, ulusal imkanlarla ürettiğimiz birçok eserin ihracatını yapıyoruz. Yerli ve ulusal imkanlarla geliştirilen Savunma ve Havacılık kesimimizdeki sistemlerimizin sayısı her geçen yıl artıyor. Dünyanın farklı coğrafyalarından birçok ülkede; ulusal imkanlarla ürettiğimiz eserlerimiz kullanılıyor” dedi. Gülle ‘İhracat 2021 Raporu’nda da ihracat artışının en yüksek yaşanacağı kesimin, yüzde 425’le Savunma ve Havacılık Sanayi olacağını öngördüklerini tabir ederek “Raporumuzda da 2025 yılında 3,5 milyar dolar 2035 yılında ise kesimimizin 11,5 milyar dolarlık ihracat yapması öngörülüyor. Kesimimiz ihracattaki performans artışıyla dış ticaret açığını da azaltacak. Ülkemizin ihracat projeksiyonuna nazaran sıralamada en süratli yükselmesi beklenen dal Savunma ve Havacılık Sanayii olurken, bu bölümümüzün 2021 yılında 19 sırada, 2025 yılında 17 sırada, 2030 yılında 13’üncü sırada, 2035 yılında da 11’inci sırada yer alması beklenmektedir” açıklamasında bulundu.

TÜRK ŞİRKETİ AVUSTRALYA’DA NAMLU ÜRETECEK

Türkiye’de metal şekillendirme bölümünde faaliyet gösteren Repkon, Avustralya’da Titomic firmasıyla iştirak kontratı imzaladı. Mutabakat çerçevesinde Avustralya’da kurulacak merkezde, Repkon’un flowforming teknolojisi ile ünlü üretimi yapılacak. Şirket, rotasyonel soğuk dövme (swaging) teknolojisinde gerek makine üretimi gerekse şekillendirme tekniği bahislerinde dışa bağımlılıktan büsbütün kurtulup teknolojinin tümüne hakim olarak bilhassa 5,56, 7,62, 9 ve 12,7 milimetre kalibreli namlu imalatında örtülü yahut açık ambargolara yerli ve ulusal özgün tahlil sunabilecek noktaya geldi. Repkon, son olarak 40 milimetre bombaatar namlusunun üretimini dünyada birinci defa flowforming ile gerçekleştirip envantere sokarak bu bahisteki yurt dışı bağımlılığını da ortadan kaldırdı.

KAAN ZENGİNLİ