Bakan Varank: Virüs Türkiye’ye gelmeden çalışma başladı

Sanayi ve Teknoloji Bakanı Mustafa Varank, Habertürk TV’de Veis Ateş ve Mehmet Akif Ersoy’un sorularını yanıtladı.

Varank’ın açıklamalarından satır başları şöyle:

-Bilişim Vadisi’nde çok farklı alanlarda farklı firmalarımız var. Buranın özelliği bir teknoloji üssü olması. Gerimizdeki binada tasarım kümelenmesini gerçekleştiriyoruz. Türkiye’nin en kıymetli dizayncılarını burada biraraya geldik. Bilişim Vadisi bizim hakikaten gözbebeğimiz teknoparkımız. Bilişim Vadisi’nin İzmir’de yeni bir ayağını kuracağız. Gençlerimizi buralarda konuk etmek istiyoruz.

-Bu virüs Çin’de ortaya çıktığında, dünyada küresel pandemi ilan edilmemişken, ülkemiz sonlarından içeri virüslü hasta girmemişken, Çin’de bu olaylar başladığında arkadaşlarımızla bir ortaya geldik. Bilhassa sayın Cumhurbaşkanı yardımcımızla bir toplantı yaptık. Virüsle gayrette neler yapabiliriz dedik. 30 Ocak 2020’de Türkiye’de ilaç ve aşı alanında çalışan hocalarımızı Bakanlıkta topladım. “Bir aşı geliştirme, ilaç geliştirme çalışması yapabilir miyiz?” diye bir toplantı gerçekleştirdik. Hocalarımızın bir kısmı çok bahadır, bir kısmı ürkek konuştular. Bugünlerde televizyonlara çıkan hocalarımızdan kimileri ‘Aşı geliştirmek 5-6 yıl sürer’, kimi hocalarımız da ‘Sayın bakanım Türkiye’de aşı geliştirme manasında insan kaynağımız, altyapı var. Aşı geliştirebiliriz. Kâfi ki, siz bize takviye verin’.

-O günkü toplantıda Osman Erganiş hocamız inaktif aşı çalışması yapıyor, Ankara’da faz çalışması yapıyor. ‘Bize inancın biz bu işi yaparız, hatta sizin gözünüz önünde birinci aşıya ben istekli olacağım’ dedi. Bu hocalarımız birinci çalışmalarını preklinik dediğimiz laboratuvarlarda bu aşıyı geliştirmek üzere yapıyorlar. Daha sonra insan denemelerine geçebiliyorsunuz. Biz ikinci bir toplantıyı gerçekleştirdik ve Covid-19 Türkiye Platformu’nu kurduk. Biz hocalarımıza ‘gelin bu Covid-19’a karşı aşı ise aşı ilaç ise ilaç geliştirelim, fakat 1 senede sonuç alalım. Biz devlet ve hükümet olarak her türlü takviyesi vereceğiz’ dedik. O gün prestijiyle 7 farklı aşı geliştirme çalışması başladı. Bunun yanında sizi tedavi edecek ilaçları geliştirme çalışmaları var.

-Bu illetle uğraş etmenin yolu aşılanmak. Vatandaşlara şöyle sesleniyoruz, aşıya erişiminiz varsa, yaşınız uygunsa lütfen aşınızı yaptırın. Bu salgın çok kolay geçip gitmeyecek. Üçüncü doz aşıdan bahsediliyor. Görece yoksul ülkelere baktığınızda siz aşı teknolojinizi geliştirirseniz hem kendi vatandaşlarınıza hem de dünyaya şifa olacak bir teknolojiyi geliştirmiş olabilir.

-Rusya ile ilgili ilan edildi. Türkiye’de özel bölüm firmaları mutabakatlarını yapmışlar. Biz BioNtech ile Uğur Hoca ile daima irtibat halindeyiz. TÜBİTAK Liderimiz kendisiyle daima irtibat halinde. Kendisi Türkiye ile ortak üretimi teklif etti. Şu anda kendi üretim tesislerinde kapasiteyi arttırmakla ilgili. Kendisinin Türkiye’de çalışma yapma isteği var. Bilhassa kanser araştırmalarıyla ilgili Türkiye’ye gelmek istiyor. Şu an itibariyle bir ortak üretim çabucak gündemde değil ancak Uğur hocanın gelme isteği gündemde. Türkiye’de kanser araştırmalarında çalışma yapmak istiyor.

Yerli aşı

-Biraz evvel VLP aşısının hem pilot üretiminin yapıldığı tesisi hem de büyük ölçekli üretim yapılması gerektiğinde yeni kurduğu altyapıyı birlikte gezdik. 1998 yılında Türkiye’de aşı üretimiyle ilgili bütün faaliyetler dünya standartlarını yakalayamadığımız için bitmiş. İktidarımız devrinde teşvik sistemiyle özel kesime büyük dayanaklar verdik. Türkiye’de Avrupa’da dahi bulunmayan çok büyük ilaç fabrikaları mevcut. Ancak aşıyla ilgili acil muhtaçlık olmadığı için bilim insanlarımız biraz daha rölantide çalışmalarını yürütüyordu. Covid bize bir anda harekete geçebileceğimiz kapasitemiz olduğunu gösterdi. Şayet bundan sonraki devirde Türkiye’nin rastgele bir aşıyla ilgili faaliyet yapması gerekirse şu anda Pfizer’in yakaladığı müddetlerde kendi aşılarımızı üretebiliriz. VLP aşısının faz 2 çalışması inşallah önümüzdeki ay başlayacak. Faz 2 çalışmasında İngiliz mutasyonuna nazaran hazırlanan aşı adayımız hazırlanacak. Biz bu kabiliyetleri kazandık.

-Pandemi devrinde başardığımız olaylardan bir tanesi Türkiye’nin yerli teneffüs aygıtlarını üretmeyi başarmasıdır. Bizim ARGE’ye yaptığımız yatırımlarla bu kabiliyette firmalarımız var. Pandemide tüm dünya teneffüs aygıtların peşine düştü. Türkiye’de teknoloji manasında çok kabiliyetli firmalarımızı davet ettik. Bizim bunu seri üretime geçirmemiz lazım dedik. Emin olun arkadaşlarımız birkaç saatlik uykularla Türkiye’nin seri üretim aygıtını 14 günde seri üretim bandına çıkardı. Elin Musk üreteceğim dedi ancak Çin’den getirtti. Gençlerimiz bunu üretti. Şu anda Türkiye’de ağır biçimde kullanılıyor. Dünyanın dört bir yanına ihracat yapılıyor. Yüksek akışkanlı oksijen aygıtı daha evvel üretilmemişti. Arkadaşlarımız bu aygıtı tasarlamış ve Türkiye’deki hastanelerde kullanıyoruz. İhracat yapılmaya da başlanmış.

-Sayın Cumhurbaşkanımızla 2005 yılından beri çalışmaya başladım, 2,5 yıldan beri hasbelkader Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı’nı misyonunu yerine getirmeye çalışıyorum. Hakikaten Türkiye’de bilhassa ARGE alanında çok kabiliyetli gençlerimiz ve insanlarımız var. Biz bunlara 18 yıllık periyotta gerekli altyapıları sunmaya çalıştık. Teknoparklar, ARGE merkezleri, araştırma altyapıları, labaratuvarlarımız var. Altyapıya o kadar büyük yatırım yaptık ki. Artık insanlarımız burada bilgiyi esere dönüştürme konusunda çok süratli hareket edebiliyor. Bizim insanımızı desteklediğinizde, fırsat verdiğinizde yapamayacağı hiçbir şey yok. Türkiye’de bilhassa genç mühendislerimiz ve genç bilim insanlarımızın çabaları takdire şayan. Aslında bu iş özgüvenle başlıyor. Rutin işlerden biraz kaçınmak kıymetli. Geleceğe yatırım yapmak için çalışmak. Selçuk Bayraktar’ın başarısı nereden geliyor? Geleceğin teknolojilerine yanlışsız vakitte çalışmaya başlamış. Kimse İHA’lara yatırım yapmazken bunu görmüş. Elde ettiği eserle dünyada fark oluşturmuş.

-Biz direkt elektrikli otonom bir araç yapacağımız dediğimizde daldan dalga geçenler oldu. 100 yıldır araba üreten firmalar ‘Biz geç kaldık’ diyor. Biz Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı’nın teknolojiyi yalnızca kullanan değil teknolojisini üreten, satan ve kendi ayaklarının üzerinde duran olmak istiyoruz.

-Dolandırıcılığa yatkın bir alan olduğunu söylemiştim. Evet bu teknolojik bir şey. Kripto paralar bu teknolojiyle üretilmiş eserler. Bir de borsa tarafı var. Dolandırıcılığın orada döndüğü bir taraf. Kripto varlıklara ben daima kuşkuyla yaklaştım. Ferdî görüşüm bu. Ancak bugün geldiğimiz noktada, kripto varlıklar dünyada bilhassa paranın bollaşmasıyla birlikte farklı bir yatırım aracı olarak algılanmaya başlandı. Bunun yanında teknolojiyi kullanarak da farklı uygulamaları da yapabileceğiniz dünyaya geldik. Bu işin borsasında dikkatli olmak gerekiyor. Merkez Bankası kripto paraların alışverişte kullanılmaması tarafında bir bildirim yayınladı.

-Teknolojiyi hayatınıza sokmak öbür bir şey kripto paraları yatırım aracı görmek öteki bir şey, dünyada birçok ülke şu anda kripto paralara soru işareti ile yaklaşıyor. Çok denetimsiz bir alan. Çok kolay kara para aklanabilecek, terörizmin finansmanında kullanılabilecek bir alan. Bizim Merkez Bankamızın da dijital parayla ilgili çalışması var. Merkez Bankası bir bildirim yayınladığında CHP önderi Kılıçdaroğlu ‘niye düzenleme yapıyorsunuz, kime sordunuz’ dedi. Ondan sonra kripto paralarla ilgili hadiseler gündeme geldiğinde ‘Bu olayla ilgili niçin önlem almıyorsunuz’ dedi. Dijital parayı Merkez Bankası ile teknoloji kısmını TÜBİTAK çalışıyor. Burada neler yapılabilir diye süratli bir raporlamayı piyasaya çıkaracağız.

-128 milyar probleminde gerçek sayın Cumhurbaşkanımızın kümede yaptığı konuşma bütün başlardaki soru işaretlerini giderecek formda ayrıntılarıyla mevzuyu anlatıyordu. Hazine Bakanımız, Maliye Bakanımız konuştu. Yanıtlarını verdiler. Benim teknik konuşmam yanlışsız olmaz. Burada sahiden bir 128 milyar dolarlık varlığın uçup gitmesi, peşkeş çekilmesi, birilerine usulsüzce dağıtılması üzere bir sıkıntı kat’a yok. Zati hukuksal kontrole, Sayıştay kontrollere tabi. Uluslarararası standartlarda kontrol kuruluşlarının da bütün dataları görebildiği bir kontrolden bahsediyoruz. Pandemi devriyle bütün sistemlerin altüst olduğu bir periyot yaşıyoruz. Tüm dünya ülkelerinde mali genişlemeler oldu. ABD’de, AB’de nakdî genişleme oldu. Türkiye’de de bilhassa pandemi devrinde mali genişleme oldu. Piyasaların bir döviz muhtaçlığı hasıl oldu. Olağan kaidelerde Türkiye ihracat yapabilen ve dövizle gelir kazanabilen, çok büyük turizm potansiyeli olan bir ülke. Ancak pandemi periyodunda ne ihracat yapabildiniz, turizm geliri aslında yok. Piyasanın döviz muhtaçlığını Merkez Bankası büsbütün yasal metotlarla bu işlerde oyuncu olan bankaların, finans kurumlarının alım satımıyla elektronik ortamda büsbütün yasal süreçler yapmıştır. Burada kimseyi ziyana sokmak yoktur.

-Dünyada 18-19 sene iktidarda kalıp hala insanların tek umudu olan bir iktidarı dünyada öbür bir ülkede gösteremezsiniz. Yaptığımız işleri bu ülkeyi muasır medeniyetler düzeyinin üzerine çıkarmak, Türkiye’nin iktisadını güçlendirmek, daha bağımsız bir ülke haline getirmek, kendi siyasetlerini oluşturan bir ülke oluşturmak için yapıyoruz. Bu işin liderliğini de sayın Cumhurbaşkanımız yapıyor. Muhalefet partilerine oy vermiş vatandaşlarımızın İzmir sarsıntısında şöyle dediklerini duydum; Allah’tan başımızda Tayyip Erdoğan, AK Parti var… Palavralarla gayret etmek ömür törpüsü bir iştir. Karşınızda bir muhalefet anlayışı var. Sabah bir palavra uyduruyor ve bunu tekrar ediyor. Siz işinize mi bakacaksınız, palavraya karşılık vermekle mi uğraşacaksınız. Türk siyaseti bu alanda düşük düzeylerde hareket ediyor. Bizim projeleri konuşmamız lazım.

-Bakın biz ulusal uzay programını konuştuk. Türkiye’de muhalefete ulusal uzay programı dediğinizde onların aklına saman geliyor. Siz samanyolu diyorsunuz onlar saman diyor.