Bakan Elvan’dan Merkez Bankası rezervleri açıklaması

NTV canlı yayınında soruları cevaplayan Hazine ve Maliye Bakanı Lütfi Elvan’ın açıklamalarından notlar;

* (Rezerv tartışması hakkında) Merkez Bankası Liderimiz teknik açıklama yaptı. Merkez Bankası’nın 2006’dan bu yana enflasyon hedeflemesi rejimini kullanıyor. Kısa vadeli faiz oranı temel siyaset hedefi olarak belirlendi. Merkez Bankası bu rejim çerçevesinde finansal istikrarı sağlamak için 2 türlü enstrümanı kullanmak zorunda. Zarurî karşılıklar ve döviz alım satım süreçleri… Geçmişteki alım satım süreçlerinde de 2 yaklaşım görüyoruz. Döviz alım satım ihaleleri ve direkt döviz alım müdahaleleri… Döviz alım satım ihalelerinde evvelden açıklanmak şartıyla ihale gerçekleşiyor. Ne kadarlık alım satım gerçekleştiği paylaşılıyor. İkincisi Merkez Bankası inanılmaz bir durumla karşı karşıya kalınca direkt alım satım müdahalesi yapıyor. 15 gün sonrasında ne kadar alım satım yapıldığını paylaşıyor.

* Bu prosedürlere ek 2017’den itibaren Hazine Müsteşarlığı ve MB ortasında protokol imzalanıyor. Bu protokol yasal mıdır. Türk parasının deveranı ve istikrarı için siyasetleri Merkez Bankası’yla birlikte oluşturmak ve uygulamak. Yetki verilmiş yasal olarak. Merkez Bankası kanununun 4. hususunda Hükümetle birlikte Türk Lirasının iç dış kıymetini korumak için gerekli önlemleri almak, yabancı paralar ile altın karşısındaki tespit için kur rejimini belirlemek. TL’nin bedelinin belirlenmesi için dövizin alım ve satımı, TL ile değişimi, bankanın temel misyon ve yetkileri ortasında sayılmıştır. Süreçler büsbütün yasaldır. Maddelere karşıt durum kelam konusu değildir.

* Merkez Bankası Liderimiz açıkladı. Fakat biraz ayrıntılara girmek istiyorum. Süreç nasıl işlemiştir… Hazine hesapları üzerinden döviz alım satım süreci MB tarafından gerçekleştirilmiştir. Bir muhabir banka aracılığıyla alım satım süreçlerini elektronik platformda gerçekleştirildiğini görüyoruz. Bu platformda yerli yabancı piyasa yapan bankalar yer alıyor. Rastgele bir şahıs yok. Bir başka soru, pekala bu döviz alım satım sürecinde taraflar birbirini biliyor mu? Hayır mutlaka bilmiyorlar. Kimin ne kadar aldığını karşı taraf bilmiyor. Süreç tamamlanınca görüyorsunuz.

* Bankalar elektronik süreç platformunda bir TL likiditesi kelam konusu oluyor MB’de. Bunu da görebiliyorsunuz. Günlük olarak rahat bir formda görebiliyorsunuz. Ne kadarlık döviz alım satımı yapılmış bunların hepsini görüyorsunuz. Bunun örnekleri de var. Bu türlü ülkeler var. Bilhassa Uzak Doğu başta olmak üzere var. Kasım ayından bugüne döviz alım gerçekleştirmesi kelam konusu olmadı aslında. MB kayıtlarında zati tüm bunlar yer alıyor. Bu sistemi tartışabilirsiniz lakin kimseyi yolsuzlukla suçlayamazsınız. Bir yolsuzluk yapması kelam konusu değildir. Sayın Cumhurbaşkanımız tarafından talimat verildiği üzere iftiralar yer alıyor. Usulsüzlük yapıldığı formunda yaklaşımlar hakikat değil. Elbette tartışabilirsiniz fakat yolsuzlukla suçlayamazsınız.

* (Döviz süreçlerine ait datalar hakkında) Merkez Bankamızın uygulamalarında şunu görüyoruz. Döviz alım satım müdahalelerinin kamuoyuna açıklandığını görüyoruz. Geçmişe yönelik swap datalarının yayınlandığını görüyoruz. Bilhassa bilgi kirliliği kelam konusu, siyasi gereç olarak kullanılması kelam konusu. Bilgi kirliliğinin ortadan kaldırılması açısından bu dataların yayınlanmasında yarar görüyorum. Takdir Merkez Bankası’nın.

* Kullandığınız her söz her cümle yatırımcılar tarafından direkt karşılık bulabiliyor. Ülke riskine yönelik değişik algılara yol açabiliyor. Büyük ihtimam ve hassasiyet gösterdim. MB bağımsızlığına müdahale edici kavram ve telaffuz içinde olmadım. Bu sıkıntıyı de değerlendirdiğimde şunu düşündüm. Merkez Bankası gerçek sahibidir bu işin. Merkez Bankası açıklama yapmadan benim açıklama yapmamın Merkez Bankası’nın bağımsızlığı üzerinde gölge oluşturur diye açıklama yapmak istemedim.