YÖK, ‘mecburi hizmet devrine’ esneklik getirmeli!

Bilindiği üzere, öğretim üyesi muhtaçlığının giderilmesi maksadıyla araştırma vazifelilerinin (33-a) takımı diğer bir yükseköğretim kurumuna lisansüstü eğitim mühletince Yükseköğretim Konseyi tarafından süreksiz olarak tahsis edilebilmekte, doktora eğitimi sonunda ilgililer takımlarıyla birlikte kendi üniversitelerine mecburi hizmet yükümlüsü olarak dönmektedir.

Anılan süreci düzenleyen 2547 sayılı Kanunun 35 inci hususunda “.. Yurt içi yahut yurt dışında yetiştirilen öğretim elemanları, genel kararlara nazaran bağlı oldukları yükseköğretim kurumlarında mecburi hizmetlerini yerine getirmek zorundadırlar. Bu mecburi hizmet, eş durumu ve sıhhat mazeretleri hariç olmak üzerediğer yükseköğretim kurumlarında ve kamu kurum ve kuruluşlarında yerine getirilemez. Bu yükümlülüğü yerine getirmeyenlere, yükseköğretim kurumlarında misyon verilmez.” kararı bulunmaktadır.

Gelişmekte olan üniversitede yetişmiş doktoralı insan kaynağı oluşturmayı amaçlayan ilgili yasal düzenlenmenin mecburi hizmet bölümlerinde yalnızca “eş ve sıhhat mazereti“ni kriter olarak belirlenmesi bir kadro sıkıntıları da beraberinde getirmektedir.

Şöyle ki; araştırma vazifelileri lisansüstü eğitimlerini ortalama 6-8 yıllık bir süreç sonrası tamamladıktan ve asıl takımlarının bulunduğu yükseköğretim kurumlarına dönüşlerinden sonra yükseköğretim sisteminin dinamik yapısı ve ilgili birtakım yasal düzenlemeler adayların üst akademik takımlara atanmasına pürüz olabilmektedir. Gerek öğrenci alım kriterleri (doluluk oranı kapsamında öğrenci alımlarının durdurulması yahut kontenjan hiç verilmemesi vb.) gerekse de norm takım durumları (norm takım yönetmeliği bilhassa 2/3 oranı koşulu, öğretim üyesi kontenjan sonu vb.) araştırma vazifelilerinin önüne aşılamaz pürüzler olarak çıkmakta; eş ve sıhhat mazereti olmaması halinde diğer üniversitelere geçişleri de imkansız hale gelmektedir.

Halbuki mezkür Kanun’un 7 nci unsurunun (b) bendinde; “Yükseköğretim kurumları ortasında bu Kanunda belirlenen hedef, prensip ve amaçlar doğrultusunda birleştirici, bütünleştirici, daima, ahenkli ve geliştirici işbirliği ve uyumu sağlamak” Yükseköğretim Heyeti Başkanlığının misyonları ortasında sayılmıştır. Bu kapsamda yükseköğretim kurumlarının tabiri caizse yardımlaşmalarını sağlamak ismine 35 inci unsurdan kaynaklı mecburi hizmet zamanlarında üniversitelerin karşılıklı muvafakat süreci sonucu tesis edilecek süreçler sonrasında üst takımlara geçişlere (normdan muaf tutulanlara) müsaade verilmelidir. Özellikle temininde zahmet çekilen alanlarda bu esnek tutum sağlanarak, yetişmiş öğretim elemanlarının üniversiteler ortasında sirkülasyonunun önü açılmalıdır.

Sonuç olarak, üst takımlara atanamayıp araştırma vazifelisi takımında atıl kapasite olarak kalan mecburi hizmet yükümlüleri için Yükseköğretim Şurası Başkanlığının esnek tahliller üretmesinin yetişmiş insan kaynağının ülke genelinde kullanılmasına imkan vereceğine inanıyoruz.