TÜBİTAK, yurt dışı burslarda 6 yıl kuralını esnetmeli!

TÜBİTAK tarafından doktorasını tamamlamış olan şahıslara, TÜBİTAK Bilim İnsanları Takviye Programları Başkanlığı tarafından yürütülen 2219 Yurtdışı Doktora Sonrası Araştırma Burs Programı kapsamında 12 aylık süreyi aşmamak kaydıyla burs verilmektedir.

TÜBİTAK tarafından desteklenmeye hak kazanan öğretim elemanları, yurtdışındaki kurumlardan alacakları kabul yazıları ile birlikte görevlendirme süreçleri için üniversitelerine müracaat etmektedirler.

Üniversitelerce alınan müracaatlar, “YENİ YÖK” anlayışına uygun olmayan çok eski tarihten kalma bir yönetmelik kararlarına nazaran incelenmektedir. İlgili yönetmeliğin ismi, “Yurtiçinde ve Yurtdışında Görevlendirmelerde Uyulacak Temellere Ait Yönetmelik“tir.

Kelam konusu yönetmelikte görevlendirme tipi mühlet tarafından ikiye ayrılmaktadır. Üç ay kadar (üç ay dahil) olan görevlendirmeler kısa periyodik olarak söz edilirken, bu mühletleri aşanlar ise uzun müddetli olarak belirtilmektedir.

Mezkür Yönetmeliğin 5/a unsurunda, “Devlet yükseköğretim kurumlarının öğretim üyesi takımında fiilen altı yıl çalışan öğretim üyelerine yurt içinde yahut yurt dışında ar-ge niteliğinde çalışmak üzere, ilgili idare konseyinin görüşü ve hizmetin aksamaması için gerekli önlemlerin alınmış olması kaydıyla üniversite idare konseyi kararı ile öğretim üyesinin hazırladığı çalışma programı kıymetlendirilerek bir yıl müddetle fiyatlı müsaade verilebilir. İkinci kez fiyatlı müsaade kullanılabilmesi için öğretim üyesinin, birinci müsaadenin sona erdiği tarihten itibaren taban altı yıl mühletle bir devlet yükseköğretim kurumunda vazife yapması gerekir.” düzenlemesi yer almaktadır.

Anılan düzenlemede rastgele bir istisnai bulunmadığı için öğretim üyeliğine atandıktan sonra “altı yıl hizmeti bulunmayanlar” TÜBİTAK dahil olmak üzere rastgele bir kurumdan burs alması halinde, uzun vadeli görevlendirme hakkından yararlanamamaktadır.

Bu durum, burs kazanan öğretim üyelerini mağdur ettiği üzere, ülkemizin kritik alanlarında yurtdışı/yurtiçi bilimsel araştırmalarının engellenmesine de neden olmaktadır.

Halbuki öğretim üyelerinin kurum dışı fonlarca burs kazanması halinde yönetmelikte aranılan 6 (altı) yıllık müddet kuralından istisna tutulmaları öngörüldüğünde, sorun kolay bir halde tahlile kavuşmuş olacaktır.

Yükseköğretimde esaslı ıslahatlar yapılırken, üniversiteleri ve akademisyenleri bilimsel manada yüksek seviyede destekleme süreçleri devam ederken, akademisyenlerin bu türlü bir problemle bilimsel çalışmalarına sekte vurulmasını anlamak hakikaten mümkün değildir.

Sonuç olarak, pandemi şartlarıyla birlikte her geçen gün dijitalleşme sürecini hızlandıran Dünyamız şartlarına uygun olarak, “YENİ YÖK” tarafından “1983 MODEL” yönetmeliğin bütünüyle elden geçirilmek suretiyle yenilenmesinin elzem olduğunu düşünüyoruz.