Sayıştay milletlerarası kuruluşların denetçisi olma yolunda

– Sayıştay Lideri Seyit Ahmet Baş, Avrupa Yüksek Kontrol Kurumları Teşkilatı (EUROSAI) Başkanlığını yarın Çekya’ya devredeceklerini belirterek, “Şimdiki gayemiz 2024-2027 için Asya Yüksek Kontrol Kurumları Teşkilatı Başkanlığını almak.” dedi.

Baş, AA muhabirine, Sayıştayın, Avrupa, Asya, Afrika, Pasifik ve Güney Amerika’da bölgesel teşkilatları bulunan Milletlerarası Yüksek Kontrol Kurumları Teşkilatının (INTOSAI) üyesi olduğunu söyledi.

Kelam konusu bölgesel teşkilatların en büyüklerinin EUROSAI ve Asya Yüksek Kontrol Kurumları Teşkilatı (ASOSAI) olduğunu tabir eden Baş, “Biz hem EUROSAI hem de ASOSAI üyesiyiz. EUROSAI Başkanlığına 2017’de 3 yıl için seçilmiştik lakin yeni tip koronavirüs salgını münasebetiyle genel konsey yapılamadı ve 1 yıl daha idare şurası başkanlığını yürütmek için istekli olduk. Böylelikle EUROSAI tarihinde birinci sefer bir ülke 4 yıl başkanlık misyonunu yürütmüş oldu. Birinci kere 4 yıl misyon yapan lider benim.” diye konuştu.

Bu tertiplerde başkanlıkların kendi içinde yapılan seçimle belirlendiğine işaret eden Baş, Türkiye’nin EUROSAI Başkanlığını yarın yapılacak çevrim içi merasimle Çekya’ya devredeceği bilgisini verdi.

Baş, ASOSAI Devir Başkanlığını ise Vietnam’ın yürüttüğünü lisana getirerek, “2021-2024 Devir Lideri Tayland olacak. Avrupa Yüksek Kontrol Kurumları Teşkilatı Başkanlığının akabinde şimdiki amacımız 2024-2027 için ASOSAI Başkanlığını almak. Bunun için seçimler, ağustos ayındaki kongrede yapılacak. Bu misyonlar, INTOSAI başkanlığı için elimizde güçlü referanslar olacak.” tabirlerini kullandı.

Başkanlık süreçlerine ait bilgi veren Baş, şu değerlendirmede bulundu:

“Halen INTOSAI Başkanlığı misyonu Rusya’da, daha sonra da Güney Amerika’ya geçecek. Afrika, Pasifik ve Asya’dan sonra sıra tekrar Avrupa’ya gelecek. Biz Asya’dan aday olursak 9, Avrupa’dan olursak 12 yıllık bir süreç içinde INTOSAI Başkanlığını almak için uğraşacağız. EUROSAI ve ASOSAI başkanlıklarının hepsi bunun için bir hazırlık.”

– Esnek ve süratli karar düzeneği oluşturuldu

Baş, EUROSAI’da öncelikle idare konseyi üyelerine birtakım inisiyatifler ve sorumluluklar vererek her bahsin lidere getirilmesinin önüne geçtiklerini, icra konseyi gibisi bir yapıyla da idare şurasının daha değerli işlere odaklanmasını sağladıklarını bildirdi.

Stratejik gayelerde yüzde 90 gerçekleşmeye ulaştıklarını vurgulayan Baş, yüzde 10’luk kısmın yapılamamasının salgın nedeniyle ülkelerin yüz yüze faaliyet gerçekleştirememesinden kaynaklandığını anlattı.

Baş, teşkilat bünyesindeki çalışma kümelerinin yanı sıra daha esnek hareket edebilecek proje bazlı kümeler da oluşturduklarına işaret ederek, şunları lisana getirdi:

“Eylem planında yer alan işlerden rastgele biriyle ilgili proje kümesi kurulabiliyor, kimseden müsaade ve onay almaksızın bu çalışmalara iştirak sağlanabiliyor. Böylelikle, daha esnek ve süratli çalışmalar yapıldı. Daha fazla üyenin iştiraki gerçekleştiği için memnuniyet arttı. 15 proje kümesi ile toplamda 120 proje gerçekleştirildi. Böylelikle kurumsal CV’mize yazabileceğimiz çok sayıda çalışma gerçekleştirmiş olduk. Ayrıyeten ülkelerin bütün çalışmalara faal iştirakini sağladık. Periyot sonunda yaptığımız memnuniyet anketinde yüzde 90 üzere yüksek bir oranda Türkiye’nin başkanlığından şad kalındığı belirlendi.”

Öbür bir yenilik olarak, Finlandiya ve İngiltere’nin Kovid-19 salgını devrinde yapılan harcamaların denetlenmesi ismine bir metodoloji oluşturulmasını gösteren Baş, acil durumlara ait harcama ve denetim süreçlerinin kıymetlendirilmesi ve kontrolüne ait metodolojiyi içeren raporun da yarınki toplantıda açıklanacağını lisana getirdi.

Baş, EUROSAI bünyesinde kamuyla irtibatı artırmak ismine da çalışmalar gerçekleştirdiklerine dikkati çekerek, şu sözleri kullandı:

“İnternet sitesinde bir kelimeyi değiştirmek için bile bir aylık onay süreci gerekiyordu. Daha esnek bir internet sitesi kurarak hem içe hem de dışa yönelik bilgi paylaşımını artırdık, bütün üyelere şifre verdik. Ülkeler kendileriyle ilgili bir değişiklik olduğunda kimseye sormadan girip bilgi güncellemesi yapabiliyor yahut siteye haber yükleyebiliyor. EUROSAI ismine Twitter hesabı da oluşturduk. 3 yıl daha idare konseyindeyiz. Bağlantı, mesleksel bilgi paylaşımı ve kapasite artırımına yönelik misyon almaya devam edeceğiz.”

– ASOSAI Başkanlığı için diplomatik görüşmeler başladı

ASOSAI’nin de internet sitesini faal kullanmadığını ve bunu güçlendirebileceklerini belirten Baş, şöyle devam etti:

“EUROSAI’da yaptığımız üzere ASOSAI’yi daha esnek ve aktif hale getirmek istiyoruz. Ağustostaki ASOSAI Kongresi yüz yüze olsa hiçbir kaygımız yoktu. İdare şurasının hepsiyle düzgün bir irtibat sağlamıştım. Artık çevrim içi toplantı olunca, diplomasi devreye girecek. Biz de Dışişleri Bakanlığımız kanalıyla büyükelçilerimizi devreye soktuk. Önümüzdeki devirde Tayland ile ortak bir program gerçekleştirmek istiyoruz. Önümüzdeki lider onlar, hasebiyle onların oyunu almalıyız.”

Bu başkanlıkların memleketler arası alanda aktiflik, kurumsal itibar ve kapasite artırımı haricinde maddi olarak ülkelere bir şey katmadığını söz eden Baş, lakin memleketler arası kuruluşların çalışma sistematiği, kurum içi diplomasi, gündemler, kararlar ve tutanaklarının hazırlanışı ismine çok şey öğrendiklerini söyledi.

Baş, milletlerarası kuruluşların denetçiliğini yürütmek ismine yaptıkları müracaatlarda ise kısa listeye girdikleri bilgisini vererek, şunları kaydetti:

“Başvurusu uygun görülen sayıştayların kısa listesi, idare konseyinde oylamaya sunuluyor. 3 tane memleketler arası kuruluşun denetçiliğinde son ikiye kaldık. Bir milletlerarası kuruluşun için Fransa ile kaldık. Burada üyeler ortasında konsensüs yapılması önerildi. 3 yıl Fransa, sonraki 3 yıl için Türkiye alsın diye mutabık kalındı. Atom Gücü Kurumunda ise Endonezya ile kısa listeye kaldık. Halihazırda misyonu yürüten Endonezya’ya biraz kolaylık tanıdık. Hasebiyle ASOSAI Başkanlığı için Endonezya’nın takviyesini isteyeceğiz. Şu anda Interpol’ün denetçiliğine ait süreç devam ediyor. UNICEF ve BM Mülteciler Yüksek Komiserliği ile bu kurumlar tarafından Türkiye’de kullandırılan fonların kontrolüne ait olarak 3 yıllık protokol yaptık. BM bölgesel denetçiliğini almak için çalışıyoruz.”