Protokol probleminin altından AB önderlerinin iç çekişmesi çıktı

AB Kurulu yetkilileri, perşembe günü Brüksel’de akredite basınla bir bilgi notu paylaştı.

AA, AB yetkililerinin sunduğu notta yer alan tabirlerle ilgili Türk makamlarının bilgisine başvurdu.

Türk makamlarının verdiği ayrıntılı bilgiler, hususun farklı boyutlarına ışık tuttu.

AB tarafı, hazırlık toplantısına Konsey’in protokol servisinin katıldığını, Komite’nin protokol servisinin katılmadığını yalnızca Von der Leyen’in güvenliğinden sorumlu bir vazifelinin hazır bulunduğunu belirterek, AB Türkiye Delegasyonu’nun da bir güvenlik vazifelisi dışında ön görüşmelere katılmadığını öne sürmüştü.

Türk yetkililer de Komite ve Ankara’daki AB Delegasyonu’ndan siyasi ve protokoller seviyesinde memur iştiraki olmadığına dikkati çekerek, AB tarafının bu eksikliği itiraf ettiğine işaret etti.

– Toplantı ve yemek odalarına erişim

AB tarafı, yerde kısa bir ziyaret gerçekleştirildiğini lakin taleplerine karşın Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın ofisine çok yakın olduğu gerekçesiyle toplantı ve yemek salonlarına girişe müsaade verilmediğini belirtmişti.

Türk makamları, bu yakınmaya ait makam odasının protokol kuralları icabı ön heyet üyelerine gösterilmeyeceğini fakat baş başa görüşmede Kurul Lideri Michel’in Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın sağında, Kurul Lideri Leyen’in de Michel’in sağında oturacağının AB ön heyet yetkililerine tabir edildiğini aktardı.

Öteki taraftan AB yetkilileri, AB önderlerinin oturmalarını istedikleri formatı ve oturacakları sandalyelerin özellikleri konusunda rastgele bir talepte bulunmadı.

Konsey’in protokol vazifelisi, Türk tarafının anlattığı tertibata mutabık olduğunu belirtti. Akabinde ziyaret yerinin gezilmesine devam edildi.

– AB yetkilileri, sandalye tercihi bildirmedi

AB’nin basını bilgilendirmesinde, “Yüz yüze görüşmenin yapılacağı oda ziyaret edilmiş olsaydı, mesken sahiplerimize nezaket gereği AB Komitesi Lideri için kanepeyi kaldırıp, yerine iki tane tekli koltuk yerleştirmelerini önerirdik.” sözü kullanılmıştı.

Türk yetkilileri de AB önderleri için birebir nitelikli iki sandalye bulundurulmasının talep edilmesine bir pürüz çıkartılmadığını, böylesi bir talep için makam odasının görülmesine gerek olmadığına dikkati çekti.

Yetkililer, şu tabirleri kullandı:

“Yapılacak ziyaretin başarılı bir formda gerçekleştirilebilmesi için konuk ülke ön heyet yetkililerinin, kelam konusu ziyarete ait tüm taleplerinin, mesken sahibi ülke yetkililerine tereddüte yer bırakmayacak halde en açık haliyle söz etmeleri elzemdir. Konuk başkanın yiyecek alerjisi konusunda mesken sahibi makamlara bilgi verilmesi ne kadar değerli ise koltuk yahut oturma nizamıyla alakalı hassasiyetlerin de konut sahibi ülke makamlarının dikkatine getirilmesi, konuk ülke protokol yetkililerinin sorumluluğundadır.

Konuk ülkeye ilişkin protokol uygulama ve düzenlemelerin mesken sahibi ülke tarafından bilindiğinin varsayılmaması gerekmektedir. Mesken sahibi ülke protokolünün, konuk ülke protokolünün talebi olmadan, kendi standart uygulama ve düzenlemeleri dışında rastgele bir uygulama yahut düzenlemede bulunması karşı tarafa saygısızlık olarak nitelendirilebilecektir.”

– Yemek odası nizamında AB yetkilileri ortasında tartışma çıktı

AB’nin basın mensuplarına verdiği notta, AB protokol görevlilerine, önderlerin kullanacağı yemek odasına girmelerine yemekten birkaç dakika evvel müsaade verildiği ve VIP’ler için 3 kişilik sandalye bulunduğu sav edilmişti.

Türk makamları da bu hususta AB tarafının yanlış yönlendirildiğine dikkati çekti.

Buna nazaran, konuk heyet yetkilileri, baş başa görüşme başlar başlamaz çalışma yemeği salonuna davet edildi ve buradaki nizam hakkında şahsen bilgi almaları sağlandı. Baş başa görüşmenin yaklaşık 1,5 saat sürdüğü göz önüne alındığında, kelam konusu bilgilendirmeye katılan AB Kurulu Protokol Vazifelisi Kirsi Punkkinen ve AB Komitesi Özel Kalem Vazifelisi Fernando Andresen Guimaraes’in muhtemel bir yanlışlığı düzeltmek için kâfi vakitleri vardı.

Çalışma yemeği salonunda, AB vazifelisi Guimaraes’in yemek oturma nizamının yanlış olduğunu söz etmesi üzerine kendilerine, AB tarafının masada çift merkezli oturmaları önerildi.

Guimaraes, bundan mutlu olacaklarını söylerken, Konsey’in protokol sorumlusu Punkkinen buna karşı çıktı. Punkkinen, bu türlü bir sistemi kabul etmelerinin mümkün olmayacağını tabir edip, Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın karşısında Kurul Lideri Michel’in oturacağını, Kurul Lideri von der Leyen’in ise Michel’in sağındaki sandalyede oturması gerektiğini belirtti.

Bunun üzerine iki AB vazifelisi ortasında kısa periyodik bir tartışma yaşandı.

Türk tarafı, kendilerine makamdaki memnuniyetsizliğin burada da yaşanmaması gayesiyle gerekli önlemlerin derhal alınabileceğini söyledi.

– AB protokol vazifelisi, Türk tarafından özür diledi

Kurul Protokol Yetkilisi Punkkinen, sorunun kendi içlerindeki uyuşmazlıklardan kaynaklandığını, Türk tarafıyla bir ilgisinin olmadığını izah edip özür diledi.

Türk yetkililer, AB tarafının isteklerini dikkate almak için gerekli nezaketi gösterdiklerini şu halde anlattı:

“Neticede, oturma sistemi birebir kalacaksa, Kurul Lideri von der Leyen’in Sayın Cumhurbaşkanımız ve Kurul Lideri Michel ile tıpkı niteliklere haiz bir sandalyede oturmasının sağlanacağı taraflara şahsen Türk protokol yetkililerince önerildi. Bunun uygun bulunmasını müteakip, Lider von der Leyen’in sandalyesi değiştirilmiş fakat Kurul protokolünün itirazı sebebiyle sandalyenin yerinin değiştirilmesi mümkün olmamıştır.”

– AB protokol vazifelilerinin iç çekişmesi bir akşam evvel başladı

Türk makamlarının verdiği bilgilere nazaran, Kurul ve Kurul ortasındaki sürtüşme alametleri aslında Cumhurbaşkanlığı Külliyesi’ni ziyaretten bir akşam evvel başladı.

Külliye’ye hareket etmeden evvel otelde yeterlice barizleşen iç sürtüşmede, Kurul Protokol Vazifelisi Punkkinen, 2+3 formatındaki yemeğe, Türkiye’deki AB Büyükelçisi’nin yanı sıra kendilerinden 2 kişinin girmesi ve böylece Komite’nin dışarıda kalması konusunda ısrar etti.

Türk protokolünün, AB yetkilileri ortasındaki sürtüşmenin sona ermesi için müdahalede bulunmasıyla AB Türkiye Delegasyonu Lideri Büyükelçi Nikolaus Meyer Landrut bahse geç de olsa müdahil oldu.

– Komite’den Konsey’e rest

Büyükelçi Landrut, Kurul görevlilerinden birinin Kurul vazifelisi olarak değiştirilmesini istedi. Kurul Protokol Vazifelisi Punkkinen ise Büyükelçi’nin talebini reddetti.

Bunun üzerine Kurul Özel Kalem Vazifelisi Guimaraes, iştirakin bu halde kalması halinde Kurul Lideri Ursula von der Leyen’in otelden çıkmayacağını belirtti.

– Türk yetkililer, Komite’nin yemekte temsilini sağladı

Çalışma yemeği salonunda, Kurul Özel Kalem Vazifelisi Guimaraes’in, yemekte Komite’nin temsil edilmediğini ve kendisinin de Kurulu temsilen bu yemeğe katılması gerektiğini söz etmesiyle sorun devam etti.

Bunun üzerine Türk protokolü, yemek iştirak listesinin AB Büyükelçiliği tarafından evvelce iletildiğini, liste üzerinde re’sen değişiklik yapma yetkisinin bulunmadığını ve bu hususta muhataplarının AB Büyükelçiliği olduğunu tabir etti.

Guimaraes’e, iştirak sayısının eşit tutulması prensibi çerçevesinde bir kişinin yemekten çıkması halinde kendisinin yemeğe katılması için gerekli süreçlerin derhal başlatılacağı söylendi. Lakin bu sefer, diyaloğa şahit olan Kurul Protokol Vazifelisi Punkkinen itiraz etti.

Punkkinen, yemek iştirak listesinin değiştirilmesinin mümkün olmadığını ve bu formda kalacağını tabir etti.

Türk tarafı, Punkkinen’in kesin bir lisanla reddetmesine karşın Guimaraes’in yemeğe katılmasını uygun buldu. Böylelikle AB Kurul tarafının itirazına karşın AB Kurulu yemekte temsil edilebildi.

AB yetkilileri ortasında baş gösteren meseleler, Türk protokolünün inisiyatif almasıyla tahlile kavuşmuş oldu.

– Sorun çıkaran AB vazifelileri, Türk protokolüne tahlil için defaten teşekkür etti

Ortalarında uyuşmazlık yaşayan Punkkinen ve Guimaraes, Türk protokol yetkililerine, program devam ederken yerinde ve re’sen sağlanan değişikliklerin kendilerini şad ettiğini söyledi.

Problemlerin süratlice çözülmesinden duydukları memnunluğu söz eden iki AB vazifelisi, çalışma yemeğinden sonra asansörde Türk protokolüne ziyaretin kendileri açısından yeterli geçtiğini, Türk yetkililerinin uğraşlarından ve yaptıklarından ötürü çok şad olduklarını ve müteşekkir kaldıklarını defaten söyledi.

– Lider Michel, von der Leyen’i beklemeyince Erdoğan müdahale etti

AB’nin basın notunda, Kurul Lideri Michel’in Erdoğan’la çekilen fotoğrafa Komite Lideri von der Leyen’in katılmasını önerdiği tez edilmişti.

Türk makamları ise iki liderin Külliye’ye kendilerine tahsis edilen birebir nitelikteki iki başka araçla geldiğini anımsatarak, şu detaylara dikkati çekti:

“Külliye girişindeki karşılamada araçtan evvel Kurul Lideri Michel indi ve süratli adımlarla çabucak gerisinden Komite Lideri’ni beklemeden Cumhurbaşkanımızın yanına geldi. Michel, Sayın Cumhurbaşkanımızla fotoğraf çektirdikten sonra Sayın Cumhurbaşkanımız kendisine Lider Von der Leyen’i beklemek gerektiğini hatırlattı. Michel de ‘Bekleyelim o halde’ formunda karşılık verdi.”

– Erdoğan, fotoğraf tercihini konuklara bırakırken; Kurul, von der Leyen’i keserek yayımladı

Cumhurbaşkanı Erdoğan, baş başa görüşme öncesinde fotoğraf çekimi konusunda nezaketen konuklarına tercihlerini sordu.

Sonuç olarak fotoğrafın üçlü çekilmesine karar verildi.

Buna rağmen AB Kurulu’nun basın ofisi, Twitter hesabından paylaştığı fotoğraf karesini, üçüncü kişi olan Komite Lideri von der Leyen’in göründüğü kısmı keserek yayımladı.