Petrol zengini Suudi Arabistan iktisadını ‘güneşe’ çevirdi

Ekonomik gelirlerinin büyük kısmının dayandığı petrol ihracatına olan bağımlılığını azaltmaya çalışan Suudi Arabistan, iktisadını çeşitlendirmek için güneş gücü yatırımlarına büyük kaynak ayırıyor.

AA muhabirinin, dal raporlarından derlediği bilgiye nazaran, Ulusal Yenilenebilir Güç Planı kapsamında, 2023 yılına kadar yenilenebilir güçte 10 bin megavat kapasite oluşturmayı hedefleyen Suudi Arabistan, yenilenebilir güç kesiminin gelişimi için 30 ile 50 milyar dolar ortasında yatırım yapmayı planlıyor.

Petrol üretiminde önder üç ülkeden biri olan Suudi Arabistan, bu maksatla yaptığı yatırımlar sonucunda global elektrik alım garantisi imzalanmış güneş gücü projelerinin kapasitesini 3 bin 670 megavata ulaştırmayı başardı.

ABD ve Rusya’yla birlikte petrol üretiminde birinci 3’te yer aldı

Suudi Arabistan, ABD ve Rusya’yla birlikte global petrol üretimi ölçüsü sıralamasında birinci 3’te yer aldı. İktisadının bir vakitler tamamı petrole bağlı olan Suudi Arabistan, yenilenebilir gücün öncelendiği değişen güç piyasalarında yer edinebilmek ve iktisadının gelirlerini çeşitlendirebilmek için yenilenebilir güç yatırımlarını artırıyor.

Global petrol fiyatlarının 2014’te varil başına 55,81 dolar düzeyindeyken, tüm dünyayı tesiri altına alan ekonomik dalgalanma nedeniyle fiyatların birebir periyotta 115 dolara çıkması sonrasında, Suudi Arabistan kaynak çeşitliliğini kendi ülkesinde uygulamak ismine 2016’da “Saudi Vision 2030” programını gündeme aldı.

Ülkede, geçen hafta düzenlenen 600 megavat kapasiteli güneş santrali projesi için kilovatsaat başına 0,0104 sent/dolar ile dünyanın en düşük fiyat teklifi yapıldı.

Toplamda 4 projeden oluşan 1,200 megavat kapasiteli projenin suram ihalesi için 49 şirket ön eleme cinslerine katılırken, bu şirketlerden 28 tanesi Suudi Arabistan’da faaliyet gösteriyor.

Ayrıyeten geçen hafta, Suudi Arabistan’ın 300 megavat kapasiteli büyük ölçekli birinci güneş gücü santrali (GES) projesi Sakaka GES tam kapasiteyle devreye alındı.

Ülkede toplam şurası güçleri 2 bin 970 megavat olacak 7 güneş gücü santrali projesi için de 20 ve 25 yıl değişen mühletler için alım mutabakatları imzalandı.

Suudi Arabistan dün de 1500 megavat güce sahip diğer bir güneş güç projesi için güç satış muahedesini imzaladı.

“Ulusal Yenilenebilir Güç Programı”

Körfez İşbirliği Kurulu ülkelerindeki yenilenebilir güç pazarının hacmi 17 gigavatken, Orta Doğu ve Kuzey Afrika bölgesinde kelam konusu pazarın hacmi toplam 70 gigavat düzeyine ulaşıyor.

Günlük ortalama 9 saati bulan güneşlenme müddetiyle Suudi Arabistan, güneşten güç üretim potansiyeli açısından dünyada 6’ıncı sırada yer alırken, rüzgar gücünden üretim potansiyelinde ise 13’üncü sırada geliyor.

Geliştirilen yeni vizyon kapsamında ülke Ulusal Yenilenebilir Güç Programını devreye soktu. Bu program, Suudi Arabistan’ın petrole olan bağımlılığını azaltmayı ve yenilenebilir güç üretimindeki hissesini en üst seviyeye çıkarmayı amaçlayan 2030 vizyonuyla uygulamaya koyulan Kral Selman Yenilenebilir Güç Teşebbüsü kapsamında başlatılan stratejik bir teşebbüs olarak tanımlanıyor.

Ülkenin petrole bağlı üretim kesimini yenilenebilir güçle çeşitlendirmeyi hedefleyen kelam konusu program, 27 Mart 2021’de Veliaht Prens Muhammed bin Selman’ın açıkladığı ve bölgedeki karbon emisyonlarını yüzde 60 oranında azaltması planlanan Suudi Yeşil ve Orta Doğu Yeşili Teşebbüsleriyle ortak yürütülüyor.

Krallık, toplamda 40 gigavatı güneşten ve 16 gigavatı rüzgar gücünden olmak üzere yenilenebilir güç kaynaklarının üretim kapasitesini 2030’a kadar yaklaşık 58,7 gigavata çıkarmak istiyor.

Ayrıyeten kelam konusu programla, ülkede güneş gücü kullanan hanelerin oranını yüzde 52’ye yükseltilmesi hedefleniyor. Suudi Arabistan’ın yenilenebilir güç gayeleri için ulusal ve milletlerarası yatırım hacmini 15,9 milyar dolara ulaştırması bekleniyor.

İklim değişikliği ve Suudi Arabistan

Ülkelerin global iklim değişikliğine karşı izleyecekleri yolda ve alacakları kararlarda yol gösterici bir rol oynayan Hükümetler ortası İklim Değişikliği Paneline (IPCC) nazaran mümkün iklimsel tesirler açısından 1,5 santigrat derecelik bir ısınmanın 2 santigrat dereceye nazaran nispeten daha inançlı olacağı vurgulanıyor.

Global ısınmanın 1,5 santigrat dereceyi aşması durumunda Avustralya, Brezilya, Fransa, Türkiye, Hindistan, Endonezya, İtalya, Meksika, Suudi Arabistan ve Güney Afrika, öbür ülkelerle kıyaslandığında iklim değişikliğinin tesirlerine daha fazla maruz kalma riski taşıyor.

G20 ülkeleri içinde ise Suudi Arabistan hariç 19 ülkenin iklim değişikliğine ahenk planı bulunuyor. Suudi Arabistan, “Saudi Vision 2030” kapsamında fosil yakıtları kademeli olarak azaltmayı hedefliyor. 2017’de ise Suudi Arabistan bu adımın iktisadını yavaşlatacağını kamuoyuyla paylaşmıştı.

Suudi Arabistan 2030 iklim amaçlarına yönelik paylaşımların azlığı nedeniyle eleştirilirken, bu bahiste yetersiz bulunuyor. Başka ülkelerin bilakis Suudi Arabistan, Paris Muahedesi kapsamında ulusal emisyon bilgilerini paylaşmıyor. Ayrıyeten ülkenin iklim amaçlarındaki İklim Hareketi Takibi (CAT) verisinin epeyce yetersiz olduğu belirtiliyor.