Milyonlarca memuru ilgilendiren yeni Disiplin Yönetmeliği’nin şifreleri

Milyonlarca memuru ilgilendiren yeni Disiplin Yönetmeliği’nin şifreleri

Bu köşeyi takip edenler yıllardan beridir fonksiyonunu büyük oranda yitirmiş ikincil mevzuatın değişmesi gerektiğini söz ettiğimizi hatırlayacaklardır. Disiplin Kuralları ve Disiplin Amirleri Hakkında Yönetmeliği de sık sık eleştirerek uygulamadaki sorunları belirtmiştik. Şükür ki sonunda uygulamada karşılaşılan meselelere tahlil getirecek formda gerekli değişiklikler yapıldı. Bu yazımızda milyonlarca memuru yakından ilgilendiren 30 Nisan 2021 tarihli Devlet Memurları Disiplin Yönetmeliği’ndeki incelikleri açıklamaya çalışacağız.

Mahalli yönetimlerin yüksek disiplin konseyi’nde kritik değişiklik

Devlet Memurları Disiplin Yönetmeliği’nin 17’nci unsuru ile mahalli yönetimlerin yüksek disiplin şurasının İçişleri Bakanlığı Yüksek Disiplin Şurası olduğu belirtilmiştir. Bu değişiklikle yıllardan beridir müzmin hale gelen büyük bir sorun çözülmüştür.

Daha evvel bu mevzuyu eleştirmiş ve tahlil üretilmesi gerektiğini söz etmiştik. Eleştirimizde şu tabirleri kullanmıştık; 657 sayılı Devlet Memurları Kanunu’na nazaran devlet memurluğundan çıkarma cezası Yüksek Disiplin Şurası kararıyla verilmektedir. Düşünün ki HDP’nin yahut tıpkı mahiyetteki partilerin belediye başkanlığını kazandığı büyükşehir belediyelerinde teröre bulaşmış memurların misyonuna nasıl son verilecektir? Şu an kayyumlarla yönetim edildiği için sorun olmayabilir ancak sorun yerli yerinde durmaktadır.

Kevgire dönen mevcut yönetmelikteki düzenlemeye nazaran teröre bulaşan memurları atmak dahi imkansız hale gelmiştir. Zira, büyükşehir belediye başkanlıklarında Yüksek Disiplin Konseyi büyükşehir belediye encümeninden teşekkül etmektedir. Bu husus yürürlükte bulunduğu surece Diyarbakır yahut Mardin Büyükşehir Belediyeleri’nde terör aksiyonlarına karışan bir memurun misyonuna son verilmesi çabucak hemen imkansızdır. Lakin, öteki belediyelerin Yüksek Disiplin Heyeti, İçişleri Bakanlığı Yüksek Disiplin Heyeti olduğu için buradaki teröre bulaşan memurlara dokunulabilmektedir.

Terör aksiyonlarına bulaşmış işçinin Yüksek Disiplin Heyeti’ne sevk edileceğini düşünmek optimist bir yaklaşımdır. Belediye liderinin terör hareketlerine takviye verdiği dikkate alındığında işçinin Yüksek Disiplin Şurası’na sevk edilmesi imkansızdır. Büyükşehir belediyelerinde ise memur Yüksek Disiplin Konseyi’ne sevk edilse dahi sonuç çıkmaz. Örneğin, Mardin Büyükşehir Belediyesi’nde (şu an kayyum idaresinde olduğu için sorun çıkmayabilir) PKK iltisaklısı bir memurun vazifesine son verilmesini düşünmek çok iyimserliktir. Hasebiyle her tarafı dökülen yönetmeliğin bir an evvel değiştirilmesinden öteki deva yoktur.

Görüleceği üzere, yıllar evvel yapmış olduğumuz tenkit doğrultusunda değişiklik yapılması bizleri de sevindirmiştir.

Kamu kurumlarındaki disiplin ve yüksek disiplin şurası güncellendi

Daha evvelki yazılarımızda disiplin şuraları ile yüksek disiplin heyetlerinin güncellenmesi gerektiğini tabir etmiş, kamu kurumlarında müsteşar ve müsteşar yardımcılığının sistemden çıkarılmasına karşın hala yüksek disiplin konseyi liderlerinin müsteşar, disiplin konseyi liderlerinin da müsteşar yardımcısı olacağı tarafındaki yönetmelik kararının yargıda sorun çıkaracağını söz etmiştik.

Nihayet yeni yönetmelikle birlikte bu hususta tahlile kavuşturulmuştur. Yapılan değişikliğe nazaran, disiplin şuralarının lideri; Cumhurbaşkanlığı İdari İşler Başkanlığı ile bakanlıklarda en az genel müdür seviyesindeki yöneticilerden, öteki kamu yönetimlerinde varsa üst yöneticinin yardımcıları yoksa hizmet ünitelerinin başında bulunan yöneticiler ortasından görevlendirilir. Disiplin konseyi üyeliklerine, kamu yönetimleri hizmet ünitelerinin birim yöneticilerinin varsa yardımcıları yoksa bu ünitelerde vazife yapan ve hizmet ünitesi yöneticiliğine atanmada aranan kaideleri haiz memurlar ortasından görevlendirme yapılacak, bu durumda da öncelikle hukuk, işçi, teftiş yahut kontrol hizmetlerini yürüten hizmet ünitelerinden görevlendirme yapılması temel olacaktır.

Yüksek disiplin heyetlerinin oluşumunda da gerekli güncellemeler yapılmıştır. Buna nazaran yüksek disiplin heyetlerinin lideri Cumhurbaşkanlığı İdari İşler Başkanlığı’nda İdari İşler Lideri, bakanlıklarda bakan tarafından görevlendirilen bakan yardımcısı, öbür kamu yönetimlerinde de üst yönetici olacaktır. Yüksek disiplin heyetlerinin üyeliklerine de kamu yönetimlerinde hukuk, işçi, teftiş yahut kontrol hizmetlerini yürüten hizmet ünitelerinin başında bulunan yöneticiler temel olmak kaydıyla ünite yöneticileri ortasından görevlendirme yapılacaktır.

Uygulamada var olan muhakkiklik misyonu yazılı hale getirilmiştir

Uygulamada var olan lakin mevzuatta yer almayan muhakkik uygulaması yazılı hale getirilerek bunların çalışma yordam ve temelleri açıkça belirtilmiştir. Yönetmeliğin Muhakkikin Çalışma Yordamı başlıklı 29’uncu unsurunda muhakkikin misyon ve yetkileri ayrıntılı bir biçimde açıklanarak uygulamaya resmiyet kazandırılmıştır.

Bilhassa muhakkikin, soruşturma konusu fiil yahut hal dışında disipline ters yeni bir fiil yahut hal tespit ederse bizatihi soruşturma yapamayacağı, durumu disiplin amirine yazılı olarak bildireceği ve kendisine yazılı olarak ek soruşturma vazifesi verildiği takdirde bu mevzularda da soruşturma yapabileceğinin açıkça belirtilmesi uygulamada yaşanan sıkıntıları çözmüştür.

Öbür kurumlara nakil halinde yaşanan meseleler tahlile kavuşturuldu

Disiplin soruşturulmasının rastgele bir basamağında diğer kurumlara memurun naklen atanması halinde nasıl bir uygulama yapılacağı mülga Devlet İşçi Başkanlığı görüşleri ile çözülmüştü. Buna nazaran öbür kurumlara atanan memurların devam eden disiplin soruşturması tamamlanmakta ve soruşturma evrakı memurun atandığı kuruma gönderilerek disiplin cezası verilmekte ve itirazlarda memurun nakledildiği kurumun disiplin yahut yüksek disiplin heyetlerinde tahlile kavuşturulmaktaydı.

Yeni düzenleme ile nakil durumlarında verilecek disiplin cezalarında uygulamanın ve verilen görüşlerin tam aksisi istikametinde tahlil getirilmiştir. Buna nazaran, öteki kamu yönetimine atanan memurlar hakkında daha evvel misyon yaptığı kamu yönetimlerinde yetkili disiplin amiri yahut heyetlerince verilen disiplin cezaları ve soruşturma evrakları, verilmiş cezalarının uygulanabilmesi için ilgililerin misyon yaptığı kamu yönetimlerine gönderilecektir. Bu düzenlemenin yanlış ve memurlar aleyhine olduğunu düşünüyoruz. Zira, yeni atanılan kurumların disiplin amirleri daha objektif davranabilecekken eski kurumda duygusallığın devreye girme riski olduğundan daha sübjektif davranılması mümkün olabilecektir. Ayrıyeten, kurum değişikliğinde disiplin amirleri de değişmekte olup, disiplin amiri olmayan birisinin disiplin cezası vermesinin hakikat olmadığını düşünüyoruz.

Öbür yandan öteki kurumlara nakil halinde disiplin cezalarına yapılacak itirazların hangi kurumun disiplin heyeti olacağı da açıklığa kavuşturulmuştur. Yönetmeliğin 25 inci unsurunda; Kademe ilerlemesinin durdurulması cezası teklifini ve uyarma, kınama ve aylıktan kesme cezalarına karşı yapılan itirazları değerlendirmeye yetkili disiplin heyeti, disipline ters fiil yahut halin işlendiği sırada memurun vazife yerindeki disiplin şurası olduğu belirtilmiştir.

Özetle yeni düzenleme ile uygulamadaki görüşlerle çözülen birçok sıkıntıya tahlil getirildiğini görüyoruz. Gecikmiş bir düzenleme olmasına karşın diğer düzenlemelere kapı aralayacağını ümit ediyoruz. Darısı öteki demode mevzuatın başına diyelim.