Ek bir derece için hangi kısımlardan mezun olmak gerekir?

Soru: 2010 yılından bu yana Büyükşehir Belediyesinde Lisans mezunu olarak atandığım itfaiye eri takımında vazife yapmaktayım. 2020 yılında Jeoloji Mühendisliğini tamamlayıp diplomamı alarak kurumuma dilekçe ile birlikte verdim. Dilekçem olumsuz olduğu için cevaplanmadı. Lisans mezunu olarak itfaiye eri takımında çalışırken jeoloji mühendisliğini bitirmem münasebetiyle 1 derece alabilirmiyim?

Yanıt: Devlet memurları tahsil durumlarına nazaran 657 sayılı Kanunda belirlenen derece ve kademelerden misyona başlatılmakta, her yıl bir kademe ilerlemesi, her üç yılda bir derece yükselmesi yapmaktadır. Bu kapsamda 4 yıllık fakülte mezunları 9. derecenin 1. kademesinde vazifeye başlamaktadır.

Genel kural bu olmakla birlikte memurlar tahsil durumuyla ihraz ettikleri unvanlar, bulundukları hizmet sınıfı, atandıkları takım unvanı yahut lisansüstü eğitime bağlı olarak ek derece yahut kademelerden yararlanmaktadır. Bu konular özel olarak 657 sayılı Kanunun 36. unsurunun Ortak Kararlar kısmının (A) fıkrasında düzenlenmiştir.

657 sayılı Kanunun 36/A-2 hususunda, “Dört yıl vadeli yüksek tahsili bitirenlerden yüksek mühendis, mühendis, yüksek mimar, mimar sıfatını almış olanlar ile bunlardan öğretmenlik hizmetinde çalışanlar . tahsillerine nazaran tesbit edilen giriş derece ve kademelerine bir derece,” verileceği karara bağlanmıştır. Mühendislik mezunu memurların bu karar kapsamında ek derece alabilmesi için mühendis takımına atanması yahut teknik hizmetleri sınıfında misyon almasının gerekli olmadığı, yalnızca diplomanın ibrazının kâfi olduğu anlaşılmaktadır. Mülga Devlet İşçi Başkanlığının istikrar kazanmış görüşleri de bu taraftadır.

Emsal bir durum, 36/A-5 hususu kapsamına girenler için kelam bahsidir. Buna nazaran, dört yıl ve daha fazla vadeli yüksek tahsil görenlerden tabip, diş tabibi, veteriner tabip, eczacı ile gibisi sıhhat bilimleri lisansiyerleri (Hayvan sıhhati dahil) Biyolog unvanına sahip akademik işçi giriş derece ve kademelerine bir derece eklenmek suretiyle bulunacak derece ve kademelerden hizmete alınmaktadır. Bu kararda yer alan ek dereceyi alabilmek için sıhhat bilimleri lisansiyeri sayılmak kâfi olup, ilgili takıma atanma ya da sıhhat hizmetleri sınıfı kapsamında bir misyonda bulunmaya gerek yoktur. Örneğin biyoloji mezunu bir VHKİ diplomasını ibraz ettiğinde bir dereceden yararlanması gerekmektedir.

Öbür taraftan, 36/A-4 unsurunda sayılan unvanlara sahip olanlar ile unsur metninde belirtilen eğitim kurumlarından mezun olanlara da bir derece verileceği karara bağlanmış, fakat bu husustaki bir dereceden yararlanabilmenin şartı olarak teknik hizmetler sınıfında vazife alma zarurî tutulmuştur. Bu karara nazaran örneğin teknisyen takımında vazifeli işçi kimya kısmından mezun olup kimyager unvanını aldığında kimyager takımına atanma koşulu aranmaksızın bir dereceden yararlanabilecektir. Bu durum teknisyen takımının teknik hizmetler sınıfı kapsamında bir takım olmasından kaynaklanmaktadır. VHKİ unvanlı işçi kimya kısmından mezun olup kimyager unvanını alsa bile teknik hizmetler sınıfında olmadığı için bir derece alamayacaktır.

Sonuç olarak 36/A-2 yahut 36/A-5 hususlarında sayılan unvanları tahsil durumuyla ihraz eden memurların unvan yahut hizmet sınıfı farketmeksizin bir dereceden yararlanması gerektiğini, bu kapsamda mühendislik mezunu itfaiye erinin diplomasını ibraz etmesiyle teknik hizmetler sınıfında misyon alıp almadığına bakılmaksızın ek dereceden yararlanacağını değerlendirmekteyiz.