BDDK’nın tasarruf finansman şirketleri hakkında yönetmeliği yürürlüğe girdi

Bankacılık Düzenleme ve Denetleme Kurumunca (BDDK) hazırlanan Tasarruf Finansman Şirketlerinin Kuruluş ve Faaliyet Asılları Hakkında Yönetmelik, Resmi Gazete’nin bugünkü sayısında yayımlanarak yürürlüğe girdi.

Finansal Kiralama, Faktoring, Finansman ve Tasarruf Finansman Şirketleri Kanunu kapsamında hazırlanan ve tasarruf finansman şirketlerinin kuruluş ve faaliyetlerine ait adap ve asılları belirleyen yönetmelik, 7 kısımdan oluşuyor.

Yönetmelik, tasarruf finansman şirketlerinin “şirket kuruluşu”, “faaliyet izni”, “şube açma”, “ana mukavele değişikliği ve sermaye artırımı”, “pay edinim ve devirleri”, “birleşme, bölünme ve devir” ile “iradi tasfiye” bahislerindeki işleyişi belirliyor. Öte yandan “kurumsal yönetim”, “koruyucu hükümler” ve “risk yönetimi” hususları ile tasarruf finansman şirketleri için yasal standartlar getiriyor.

Yürürlüğe giren yönetmelikle Türkiye’de tasarruf finansman şirketi kurmak isteyenlerin BDDK’ya başvurması ve ana kontrat taslağında, konut finansmanı faaliyetinin iştigal konusu olarak belirtilmesi mecburî hale getirildi.

Bu kapsamda müracaat dilekçesinde yer alması gerekenler 18 unsur halinde yönetmelikte belirtildi. Kuruluş müsaadesi verilmesine ait Şura kararı tarihinden itibaren 6 ay içinde gerekli evraklarla kuruma başvurulması halinde durumları uygun görülenlere verilecek faaliyet müsaadeleri Resmi Gazete’de yayımlanmasından itibaren geçerlilik kazanacak.

– Her şube için 1 milyon TL ödenmiş sermaye kaidesi

Tasarruf finansman şirketlerinin şube açması, müsaadeye tabi tutulacak ve her bir şube için 1 milyon TL ödenmiş sermayeye sahip olunması gerekecek.

Şirketler, her ne isim altında olursa olsun şube dışında teşkilatlanmaya gidemeyecek ve acentelik veremeyecek. Kanunun yürürlüğe girdiği tarihten evvel açılan şubeler için ödenmiş sermaye fiyatına ait şart aranmayacak. Fakat, şubelerinin sayısı mevcut ödenmiş sermayelerine nazaran açabileceği şube sayısını aşan şirketler, aşım giderilinceye kadar yeni şube açamayacak.

Tasarruf finansman şirketlerinin birleşme, bölünme ve evre süreçlerinin tamamı için BDDK’dan müsaade alınması zarurî olacak.

Yönetmelikle şirketlerin faaliyetlerine son vermeleri ve iradi tasfiyeleri de konsey müsaadesine tabi bulunacak ve müşterilerine ait yükümlülüklerini yerine getirebileceklerine dair bir tasfiye planını BDDK’ya sunması gerekecek. İradi tasfiye planında şirketin tahsisat ödemeleri başta olmak üzere yükümlülüklerini yerine getirmesini engelleyecek süreçlere müsaade verilmeyecek.

– Tasarruf finansman şirketlerinde kurumsal idare yapısı güçlendirilecek

Tasarruf finansman şirketlerinin yıl sonu mali tablolarına ait bağımsız kontrol raporlarının takip eden yılın 15 Nisan’a kadar, haziran sonu bağımsız kontrol raporlarının 15 Ağustos’a kadar ve yıllık faaliyet raporlarının en geç devam eden yılın nisan ayı sonuna kadar Kuruma bildirilmesi mecburî olacak. Ayrıyeten, şirketlerin kâfi ve faal bir risk idaresi, iç denetim ve iç kontrol sistemi kurma ve işletme yükümlülüğü bulunacak.

Yönetmelikle kelam konusu şirketlerin genel faaliyet unsurları dokümanı hazırlaması gerekecek. Şirketler, tasarruf finansman faaliyetinin kapsam ve işleyişi ile mukavelelerinin genel çerçevesini belirlemek üzere, genel faaliyet unsurlarını düzenleyen dokümana nazaran faaliyetlerini sürdürecek.

Tasarruf finansman kontratları, sırf konut, çatılı işyeri yahut taşıt edinimi emeliyle tasarruf yapılması ve finansman sağlanmasına bahis edilebilecek. Tasarruf finansman kontratları, çerçeve mukavele olarak Konseyin uygun görüşü alınarak Birlik tarafından belirlenecek.

– 14 gün içinde cayma ve tam iade alma hakkı

Tasarruf finansman şirketlerinin müşterileri, kontrattan cayma hakkını kullanmaları durumunda tertip fiyatı de dahil hiçbir kesinti yapılmaksızın yaptığı tüm ödemeleri cayma kararının şirkete bildirilmesinden itibaren 14 gün içinde iade alacak. Müşterinin mukavelede fesih hakkını kullanması durumunda tasarrufunun iadesi, iade talep tarihinden itibaren azami 6 ay içerisinde müşterinin göstereceği kendi ismine açılmış banka hesabına defaten yapılacak.

Tasarruf finansman kontratlarında finansman periyodunun azami vadesi konut ve çatılı işyeri kontratları için 120 ayı, taşıt kontratları için 60 ayı geçemeyecek. Şirketlerin bankalardan alacağı krediler ile tahvil, kira sertifikası ihracı ve gibisi borçlanma araçları vasıtasıyla edinebileceği mali yükümlülüklerinin toplamı en fazla öz kaynaklarının yüzde 30’u kadar olacak.

– 1 milyon TL üzeri mukaveleler toplam mukavele meblağının yüzde 15’ini aşamayacak

Yönetmeliğin “Koruyucu Hükümler” kısmında yüksek dengeli kontratlara sınırlama getirildi. Bir şirketin imzalayacağı, tahsisat fiyatı 1 milyon TL’yi aşan yüksek dengeli mukavele fiyatlarının toplamı, şirketin ilgili tarihteki tüm kontrat fiyatlarının toplamının yüzde 15’ini aşamayacak ve yüksek dengeli mukaveleler, çekilişli kontratlara bahis edilemeyecek.

Çekilişli kontratlarda, şimdi çekilişte çıkmayan müşterilere yapılacak tahsisat ödemelerinde, ödeme yapılacak tarih prestijiyle kümenin mukavele meblağları toplamının yüzde 40’ı kadar bir fiyatın şirketin tasarruf fon havuzu hesabında toplanması ve kümenin toplam müddetinin en az 5’te 2’sinin tamamlanmış olması zarurî olacak. Müşteriler, çekiliş kümesine girdiği tarihten itibaren 3 ay geçmeden ve 3 tasarruf ödemesi yapmadan tahsisat ödemesi almaya başlayamayacak.

Yönetmelik, tasarruf finansman şirketlerinin finansman sınırlamalarını da belirledi. Bu kapsamda bir şirket tarafından sağlanabilecek finansmanların toplamı, tasarruf fon havuzu ile öz kaynakları toplamının yüzde 75’ini aşamayacak. Bir müşteriye sağlanabilecek finansman fiyatı da müşterinin kontratta öngörülen toplam tasarruf fiyatının yüzde 150’sinin üzerine çıkamayacak.

– Tasarruf fon havuzu sadece finansal yatırım araçlarında değerlendirilebilecek

Tasarruf fon havuzunda toplanan fiyatlar finansal yatırım araçlarında pahalandırılacak. Kelam konusu yatırım araçları, Hazine ve Maliye Bakanlığının ihraç etmiş olduğu Türk lirası cinsi yurt içi kira sertifikaları, Türkiye’de faaliyet gösteren iştirak bankalarında açılacak Türk lirası cinsi özel cari hesaplar ya da katılma hesapları, Türkiye’de faaliyet gösteren varlık kiralama şirketleri tarafından ihraç edilen Türk lirası cinsi yurt içi kira sertifikaları ve Konseyce uygun görülecek öteki yatırım araçları olarak belirlendi.

Tasarruf finansman şirketleri, müşteri giriş yahut çıkışları münasebetiyle karşı karşıya kalabilecekleri öngörülmeyen yükümlülüklerini karşılamak üzere ihtiyat fon havuzu oluşturacak. Kontratta, tasarruf fon havuzu yatırımlarından müşteriye getiri sağlanması öngörülmediyse bu yatırımların getirisi de ihtiyat fonu olarak ayrılacak.

İhtiyat fonu, tasarruf fon havuzu toplamının taban yüzde 3’ü kadar olacak. Heyet, bu oranı yüzde 1’e kadar azaltmaya yahut iki katına kadar artırmaya yetkili olacak.

İhtiyat fonunun tutulabileceği yatırım araçları, sadece iştirak hesaplarından yahut en fazla 2 gün valörlü olarak nakde dönüştürülebilir yatırım araçlarından oluşacak.

– Mevcut şirketler için müracaat mühleti bugün prestijiyle doluyor

Kesimde meskenim şirketi olarak bilinen firmaların Kanun ve Yönetmelik kararlarına intibak etmesi yahut intibak edemeyecek şirketlerin tasfiye olması için bugün prestijiyle BDDK’ya başvurmaları gerekiyor.

Müracaatta aranacak dokümanlar, yönetmeliğin Süreksiz 1. hususunda belirtiliyor.