Bankacılık Düzenleme ve Denetleme Kurumunca (BDDK) hazırlanan Tasarruf Finansman Åžirketlerinin KuruluÅŸ ve Faaliyet Asılları Hakkında Yönetmelik, Resmi Gazete’nin bugünkü sayısında yayımlanarak yürürlüğe girdi.

Finansal Kiralama, Faktoring, Finansman ve Tasarruf Finansman Şirketleri Kanunu kapsamında hazırlanan ve tasarruf finansman şirketlerinin kuruluş ve faaliyetlerine ait adap ve asılları belirleyen yönetmelik, 7 kısımdan oluşuyor.

Yönetmelik, tasarruf finansman ÅŸirketlerinin “ÅŸirket kuruluÅŸu”, “faaliyet izni”, “ÅŸube açma”, “ana mukavele deÄŸiÅŸikliÄŸi ve sermaye artırımı”, “pay edinim ve devirleri”, “birleÅŸme, bölünme ve devir” ile “iradi tasfiye” bahislerindeki iÅŸleyiÅŸi belirliyor. Öte yandan “kurumsal yönetim”, “koruyucu hükümler” ve “risk yönetimi” hususları ile tasarruf finansman ÅŸirketleri için yasal standartlar getiriyor.

Yürürlüğe giren yönetmelikle Türkiye’de tasarruf finansman ÅŸirketi kurmak isteyenlerin BDDK’ya baÅŸvurması ve ana kontrat taslağında, konut finansmanı faaliyetinin iÅŸtigal konusu olarak belirtilmesi mecburî hale getirildi.

Bu kapsamda müracaat dilekçesinde yer alması gerekenler 18 unsur halinde yönetmelikte belirtildi. KuruluÅŸ müsaadesi verilmesine ait Åžura kararı tarihinden itibaren 6 ay içinde gerekli evraklarla kuruma baÅŸvurulması halinde durumları uygun görülenlere verilecek faaliyet müsaadeleri Resmi Gazete’de yayımlanmasından itibaren geçerlilik kazanacak.

– Her ÅŸube için 1 milyon TL ödenmiÅŸ sermaye kaidesi

Tasarruf finansman şirketlerinin şube açması, müsaadeye tabi tutulacak ve her bir şube için 1 milyon TL ödenmiş sermayeye sahip olunması gerekecek.

Şirketler, her ne isim altında olursa olsun şube dışında teşkilatlanmaya gidemeyecek ve acentelik veremeyecek. Kanunun yürürlüğe girdiği tarihten evvel açılan şubeler için ödenmiş sermaye fiyatına ait şart aranmayacak. Fakat, şubelerinin sayısı mevcut ödenmiş sermayelerine nazaran açabileceği şube sayısını aşan şirketler, aşım giderilinceye kadar yeni şube açamayacak.

Tasarruf finansman ÅŸirketlerinin birleÅŸme, bölünme ve evre süreçlerinin tamamı için BDDK’dan müsaade alınması zarurî olacak.

Yönetmelikle ÅŸirketlerin faaliyetlerine son vermeleri ve iradi tasfiyeleri de konsey müsaadesine tabi bulunacak ve müşterilerine ait yükümlülüklerini yerine getirebileceklerine dair bir tasfiye planını BDDK’ya sunması gerekecek. Ä°radi tasfiye planında ÅŸirketin tahsisat ödemeleri baÅŸta olmak üzere yükümlülüklerini yerine getirmesini engelleyecek süreçlere müsaade verilmeyecek.

– Tasarruf finansman ÅŸirketlerinde kurumsal idare yapısı güçlendirilecek

Tasarruf finansman ÅŸirketlerinin yıl sonu mali tablolarına ait bağımsız kontrol raporlarının takip eden yılın 15 Nisan’a kadar, haziran sonu bağımsız kontrol raporlarının 15 AÄŸustos’a kadar ve yıllık faaliyet raporlarının en geç devam eden yılın nisan ayı sonuna kadar Kuruma bildirilmesi mecburî olacak. Ayrıyeten, ÅŸirketlerin kâfi ve faal bir risk idaresi, iç denetim ve iç kontrol sistemi kurma ve iÅŸletme yükümlülüğü bulunacak.

Yönetmelikle kelam konusu şirketlerin genel faaliyet unsurları dokümanı hazırlaması gerekecek. Şirketler, tasarruf finansman faaliyetinin kapsam ve işleyişi ile mukavelelerinin genel çerçevesini belirlemek üzere, genel faaliyet unsurlarını düzenleyen dokümana nazaran faaliyetlerini sürdürecek.

Tasarruf finansman kontratları, sırf konut, çatılı işyeri yahut taşıt edinimi emeliyle tasarruf yapılması ve finansman sağlanmasına bahis edilebilecek. Tasarruf finansman kontratları, çerçeve mukavele olarak Konseyin uygun görüşü alınarak Birlik tarafından belirlenecek.

– 14 gün içinde cayma ve tam iade alma hakkı

Tasarruf finansman şirketlerinin müşterileri, kontrattan cayma hakkını kullanmaları durumunda tertip fiyatı de dahil hiçbir kesinti yapılmaksızın yaptığı tüm ödemeleri cayma kararının şirkete bildirilmesinden itibaren 14 gün içinde iade alacak. Müşterinin mukavelede fesih hakkını kullanması durumunda tasarrufunun iadesi, iade talep tarihinden itibaren azami 6 ay içerisinde müşterinin göstereceği kendi ismine açılmış banka hesabına defaten yapılacak.

Tasarruf finansman kontratlarında finansman periyodunun azami vadesi konut ve çatılı iÅŸyeri kontratları için 120 ayı, taşıt kontratları için 60 ayı geçemeyecek. Åžirketlerin bankalardan alacağı krediler ile tahvil, kira sertifikası ihracı ve gibisi borçlanma araçları vasıtasıyla edinebileceÄŸi mali yükümlülüklerinin toplamı en fazla öz kaynaklarının yüzde 30’u kadar olacak.

– 1 milyon TL üzeri mukaveleler toplam mukavele meblağının yüzde 15’ini aÅŸamayacak

YönetmeliÄŸin “Koruyucu Hükümler” kısmında yüksek dengeli kontratlara sınırlama getirildi. Bir ÅŸirketin imzalayacağı, tahsisat fiyatı 1 milyon TL’yi aÅŸan yüksek dengeli mukavele fiyatlarının toplamı, ÅŸirketin ilgili tarihteki tüm kontrat fiyatlarının toplamının yüzde 15’ini aÅŸamayacak ve yüksek dengeli mukaveleler, çekiliÅŸli kontratlara bahis edilemeyecek.

ÇekiliÅŸli kontratlarda, ÅŸimdi çekiliÅŸte çıkmayan müşterilere yapılacak tahsisat ödemelerinde, ödeme yapılacak tarih prestijiyle kümenin mukavele meblaÄŸları toplamının yüzde 40’ı kadar bir fiyatın ÅŸirketin tasarruf fon havuzu hesabında toplanması ve kümenin toplam müddetinin en az 5’te 2’sinin tamamlanmış olması zarurî olacak. Müşteriler, çekiliÅŸ kümesine girdiÄŸi tarihten itibaren 3 ay geçmeden ve 3 tasarruf ödemesi yapmadan tahsisat ödemesi almaya baÅŸlayamayacak.

Yönetmelik, tasarruf finansman ÅŸirketlerinin finansman sınırlamalarını da belirledi. Bu kapsamda bir ÅŸirket tarafından saÄŸlanabilecek finansmanların toplamı, tasarruf fon havuzu ile öz kaynakları toplamının yüzde 75’ini aÅŸamayacak. Bir müşteriye saÄŸlanabilecek finansman fiyatı da müşterinin kontratta öngörülen toplam tasarruf fiyatının yüzde 150’sinin üzerine çıkamayacak.

– Tasarruf fon havuzu sadece finansal yatırım araçlarında deÄŸerlendirilebilecek

Tasarruf fon havuzunda toplanan fiyatlar finansal yatırım araçlarında pahalandırılacak. Kelam konusu yatırım araçları, Hazine ve Maliye Bakanlığının ihraç etmiÅŸ olduÄŸu Türk lirası cinsi yurt içi kira sertifikaları, Türkiye’de faaliyet gösteren iÅŸtirak bankalarında açılacak Türk lirası cinsi özel cari hesaplar ya da katılma hesapları, Türkiye’de faaliyet gösteren varlık kiralama ÅŸirketleri tarafından ihraç edilen Türk lirası cinsi yurt içi kira sertifikaları ve Konseyce uygun görülecek öteki yatırım araçları olarak belirlendi.

Tasarruf finansman şirketleri, müşteri giriş yahut çıkışları münasebetiyle karşı karşıya kalabilecekleri öngörülmeyen yükümlülüklerini karşılamak üzere ihtiyat fon havuzu oluşturacak. Kontratta, tasarruf fon havuzu yatırımlarından müşteriye getiri sağlanması öngörülmediyse bu yatırımların getirisi de ihtiyat fonu olarak ayrılacak.

Ä°htiyat fonu, tasarruf fon havuzu toplamının taban yüzde 3’ü kadar olacak. Heyet, bu oranı yüzde 1’e kadar azaltmaya yahut iki katına kadar artırmaya yetkili olacak.

İhtiyat fonunun tutulabileceği yatırım araçları, sadece iştirak hesaplarından yahut en fazla 2 gün valörlü olarak nakde dönüştürülebilir yatırım araçlarından oluşacak.

– Mevcut ÅŸirketler için müracaat mühleti bugün prestijiyle doluyor

Kesimde meskenim ÅŸirketi olarak bilinen firmaların Kanun ve Yönetmelik kararlarına intibak etmesi yahut intibak edemeyecek ÅŸirketlerin tasfiye olması için bugün prestijiyle BDDK’ya baÅŸvurmaları gerekiyor.

Müracaatta aranacak dokümanlar, yönetmeliğin Süreksiz 1. hususunda belirtiliyor.