Aşıya giderken bunlara dikkat!

Aşılanan kişi sayısının artmasıyla ülkemizde uygulanmakta olan Sinovac ve BioNTech aşılarının özelliklerinin yanı sıra aşıların virüs üzerindeki tesirleri daha fazla merak edilmeye başladı. Ankara Üniversitesi Tıp Fakültesi Enfeksiyon Hastalıkları Ana Bilim Kolu Lideri Prof. Dr. İsmail Balık, koronavirüs aşıları ile ilgili merak edilenleri gazetemize kıymetlendirdi.

1- AŞILANDIM VİRÜS BULAŞTIRIR MIYIM?

Aşı olan şahısların de hastalığa yakalanabileceğini ve virüsü diğerlerine bulaştırabileceğini söyleyen Prof. Dr. Balık, “Bu yüzden aşıdan sonra da maske, uzaklık, hijyen kuralına uymak gerekir. Lakin datalar aşının ağır hastalık ve vefatı büyük ölçüde engellediğini gösteriyor” dedi.

2- MUHAFAZA NE VAKİT BAŞLIYOR?

Sinovac aşısında ikinci dozdan sonra 15 gün geçmesi gerekiyor. BioNTech aşısında da ikinci dozu beklemek gerekiyor ancak orada biraz daha güçlü bir bağışıklık olduğu için birinci dozdan sonra 10. günden itibaren yavaş yavaş muhafaza yükselmeye başlıyor.

3- ANTİKORUMA BAKTIRAYIM MI?

Aşının koruyuculuğunu tek başına antikorlara bağlamamak gerekiyor. Aşı ile elde edilen bağışıklık, yalnızca antikor testleri ile anlaşılabilecek bir şey değil. Antikor tam karşılığı olmuyor maalesef. Beşerler çok fazla gereksiz yere antikor testi yaptırmaya koşturuyorlar. Piyasadaki antikor testlerinin de standardı yok. Yaptırmak gereksiz.

4- KORONA GEÇİRDİM, AŞI OLAYIM MI?

Hastalığı geçirdikten sonraki üç ay içinde aşı yaptırmaya hiç gerek yok. Yeni yapılan bir araştırmaya nazaran, korona geçirenlere altı aydan sonra yapılan tek doz aşı bağışıklık sisteminde hatırlatma tesiri yapacağı için hayli güçlü bir antikor oluşturuyor. Özetle hastalığı geçirmiş olanlara altı aydan sonra tek doz aşı yapılması tavsiye ediliyor.

5- İKİNCİ DOZ İÇİN FARKLI AŞI SEÇEBİLİR MİYİM?

İkinci dozun farklı olması tercihe değil mecburiyetlere bağlı olabilir. Genel olarak aşılamada bağışıklık sistemine hangi antijeni tanıttıysanız tam ve kalıcı bir tesir oluşturması için ikinci dozu da tıpkı aşıdan yaptırmak gerekir. Antijen içeriği farklıysa ki, burada farklı, birebirini yapmak zorundasınız. ‘İngiliz Sağlık’ otoritesi mRNA aşısı yapılıp da birinci dozda ağır alerjik tepki gösterenlere ikinci dozun mRNA olmayan bir aşıyla tamamlanmasını tavsiye ediyor.

6- KANSER HASTASIYIM, HANGİ AŞIYI YAPTIRAYIM?

Dünyadaki hiçbir Covid-19 aşısının Faz-3 çalışması yayınlanmadığı için aşılarla ilgili genel kurallara nazaran karşılık verebiliriz. İleri yaştakiler, obezler, denetimsiz diyabeti olanlar, kronik böbrek yetmezliği olan diyaliz hastaları, bağışıklık sisteminin etkilendiği kanser tipleri ve bağışıklık sistemini baskılayan ilaç kullanan bireylerde bağışıklık sistemi zayıflar. Bu bireyler, aşılara daha zayıf yanıt verir. Bu şahıslara ya aşıları tekrarlarız ya da daha yüksek doz veririz. Bu türlü bakınca bağışıklık yanıtının daha yüksek olduğunu bildiğimiz BioNTech aşını tavsiye edebiliriz. Lakin bu, CoronaVac aşısının etkisiz olacağı manasına gelmez. BioNTech’e nazaran tesirinin biraz daha düşük olacağı beklentisi var yalnızca.

7-ALERJİM VAR, BIONTECH YAPTIRAMAZ MIYIM?

Müşahedeler alerjik tepki görülme oranının, BioNTech de biraz daha fazla olabileceğini gösteriyor. Bu yüzden bilhassa polietilen glikol alerjisi olan bireylere BioNTech aşısının daha dikkatli formda ve tam teşekküllü hastanelerde uygulanması gerekiyor. BioNTech aşısının içinde çok düşük ölçüde bulunan polietilen glikol hususu birtakım diş macunlarında, ilaçlarda, kozmetik eserlerde, kremlerde ve şampuanlarda kullanılıyor. Şayet kişinin bu tip eserlere karşı rastgele bir alerjisi varsa, BioNTech aşısında daha dikkatli olunması gerekir. Fakat bütün bu bilgilere karşın hiçbir sıhhat otoritesi anaflaksi geçmişi olanların dışında alerjik bünyeli şahıslara bu aşılarla ilgili yasak koymadı. Sıhhat Bakanlığı BioNTech aşısının birinci dozunda ağır alerjik tepki geçirenlere ikinci dozun yapılmaması kararını aldı.

ZİYNETİ KOCABIYIK