Yeraltı suyu Azaldı,Obruk Arttı

Konya’nın Karapınar ilçesinde son yıllarda obruk (derin çukur) oluşumunun artması üzerine Maden Tetkik ve Arama Genel Müdürlüğü, tarafından başlatılan risk haritası çalışmalarında obruk oluşumunun en büyük faktörü olan yer altı su seviyesinin azaldığı tesbit edildi. Yeraltı su seviyesinin 1975 yılında yüzeyin yaklaşık 2.5 metre derinliğinde iken, şu an 40 metreye kadar gerilediği saptandı.
Obrukların son yıllarda yerleşim yerlerine yaklaşması ve tarım alanlarında sık sık rastlanılması ve sayılarının 100 üzerinde olması nedeniyle bölgenin risk haritasının çıkartılmasına karar verildi. Bunun üzerine Maden Tetkik ve Arama Genel Müdürlüğü tarafından 2009 yılında ‘Konya Havzasında Çöküntü Alanlarının Belirlenmesi ve Tehlike Değerlendirmesi Projesi’ne başlandı. Oluşan obruklara bağlı çökme ve oturmalardan kaynaklanacak can ve ekonomik kayıpları önlemek, tarımsal planlamada uygulamaları yönlendirmek amacıyla başlatılan proje kapsamında obrukların oluşum mekanizmaları, gelişim süreçleri ve oluşabilecek alanlar saptanarak olası tehlike alanlarının belirlenmesine yönelik çalışmalar yapıldı.
RİSK BÖLGESİ
Bu kapsamda Türkiye’de ilk defa MTA’daki Jeoloji, Hidrojeoloji, Jeoteknik, Jeofizik ve Uzaktan Algılama birimleri biraraya getirilerek 2010 yılında arazi gözlem ve ölçümleri ile obrukların oluşumundaki artışı etkileyen parametlereler belirlenerek Karapınar Bölgesi’nde ölçüm ve gözlemler yapılmaya başlandı. MTA Genel Müdürlüğü’nce yürütülen çalışmalar neticesinde Karapınar ilçesinin kuzeyinde Sultaniye Ovası’nın batısında Kuzey Batı’dan Güney Batı’ya uzananan obruk oluşumu için 10 bin yıllık fay hattının bulunduğu belirlendi. Yer altı su seviyesinin düşüşü sonucu tetiklenen obruk çökmelerinin ise 15 ile 20 metre çapında ve ortalama 8 metre derinliğinde bu hat boyunca yoğunlaştığı tespit edildi. Karapınar İlçesi yerleşim alanının kuzeyinde sığ derinlikli obruklar oluştuğu belirlenirken, batısında bulunan Küpbasan-Akkuyu hattı ile güneybatısında bulunan İnoba-Hotamış hattında daha derin ve sulu obrukların gelişme olasılığının daha yüksek olduğu vurgulandı.
YER ALTI SU SEVİYESİ DÜŞTÜ
Bölgede yapılan sondaj çalışmalarında da yer altı kabuğunun altında farklı derinliklerde bir metreye yaklaşan boşluklar belirlendi. Raporda bu bölgelerin ileriki dönemlerde tehlike oluşturabileceği belirtildi. Ayrıca yapılan çalışmalarda obrukların oluşumunda birinci faktör olan bölgedeki yer altı su seviyesinin de düştüğü tespit edildi. Bölgede 1975 yıllarında yüzeyin ortalama 2.5 metre altında bulunan yer altı su seviyesinin, yüzeyden 40 metre derine düştüğü belirlendi. Risk haritası çalışması tamamlandıktan sonra bölgedeki yerleşim yerleri ve tarımsal alanlardaki değişiklik ve alınacak önlemler belirlenecek