9 soruda aşı hakkında her şey

Hürriyet’ten Meltem Özgenç’in haberine nazaran:

1) Aşı beni ne kadar koruyacak?

Bu aşının cinsine nazaran değişiyor. Yapılan çalışmalara nazaran Pfizer-BioNTech’in antikor oluşturma kapasitesi yüzde 91’lerde. Sinovac’ın ülkemizdeki sonuçlarına nazaran yüzde 90. Dünyadaki genel ortalama ise yüzde 50-60. Aşı kişiyi hastalığın ağır seyretmesinden koruyor. Şimdi müddet olarak ne kadar korur bilmiyoruz, zira aşıların piyasaya sürülmesinin üzerinden şimdi 6 ay geçti.

2) Aşıların yan tesirleri neler?

Buna kısa ve uzun devir olarak bakılabilir. Aşı yapılan yerde hafif bir ağrı, kızarıklık olabilir. Birinci doz sonrası şimdi fazla yan tesir görülmedi. İkinci dozdan sonra yaygın kas ağrısı, ateş, baş ağrısı oluşabilir.

3) mRNA aşısı olan Pfizer-BioNTech’te gelecekte beklenmedik bir yan tesiri olma ihtimali var mı?

Ön onay kademesine kadar yan tesir görülmedi. Şu anda dünyada kullanımının üzerinden 6 ay geçti, tekrar rastgele bir yan tesir görülmedi. Bundan sonraki tesirleri aşıya bağlamak gerçek değil ancak tekrar de iki yıl müşahede yapmak gerekiyor.

4) Aşıyla bedene virüs alınır mı?

Sinovac’ta inaktive edilmiş virüs aşı olarak kullanıldığı için canlı virüs değil ve rastgele bir viral hastalık yapmaz. Antikor oluşturmak için bedene verilen bir aşı. Pfizer BioNTech’te ise virüsün yüzeyindeki ‘spike proteini’ne karşı bedenin oluşturacağı antikor yanıtıdır. Yalnızca virüsün üzerindeki parçacıklar verildiği için virüsü bedene almazsınız. Yani her iki aşıda da bedene virüs girmez.

5) Aşı olduğum sırada COVID’sem sorun olur mu?

Olmadığını görüyoruz. Birtakım hastalar COVID-19’un erken evresinde hastalığı fark etmeden aşılarını oluyorlar. Hastalığı geçiriyorsunuz lakin şimdi aşının koruyuculuk tesiri ortaya çıkmamış oluyor.

6) Aşı sonrası uyku ve beslenme nasıl olmalı?

Aşı yaptırmış bireylerin yeme tertibi ve uyku sistemi olağan durumdan farklı değildir fakat yeniden de alkolden uzak durmaları ve bedenin bağışıklık sistemini baskılayacak ilaçları kullanmamaları lazım.

7) Aşıların mutantlara tesiri ne?

Şu an etkisiz olduğuna dair bir delil yok lakin yeni varyantlar çıkarsa etkisiz olma ihtimali var.

8) Bir yıl sonra aşılar tekrarlanacak mı?

Aşılar şimdi ön onay almış durumda. Faz çalışmalarının devam etmesi 1.5 yılı bulacak. Yani her yıl aşı olmamız gerekip gerekmediğine dair kesin karar Faz çalışmalarının sonuçlarına nazaran verilecek.

9) Evvel iki doz Sinovac aşısı vuruldum diyelim. Aşının 6 ay ya da bir yıl sonra tekrarlanması durumunda farklı bir aşı olan Pfizer-BioNTech olabilir miyim?

Olabilirsiniz. Hiçbir sakıncası olmaz.